Ούτε καν παρηγοριά στον άρρωστο*

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου

Σε λίγες μέρες, όπως όλα δείχνουν, θα φτάσουμε στην πρώτη ουσιαστική συμφωνία μεταξύ κυβέρ­νησης και ευρωζώνης, που θα ξεκλειδώσει κάποια ρευστότητα και θα δώσει ένα (προσωρινό;) τέλος στο θρίλερ και στην κινδυνολογία περί ελληνικής χρεοκοπίας.

Τα «χοντρά» θέματα, με πρώτο το ασφαλιστικό, πάνε για τη μεσοπρόθεσμη συμφωνία, το αργότε­ρο μέχρι το φθινόπωρο. Έως τότε θα οριστικοποιηθούν πολλά άλλα ακόμη, που θα αποτελέσουν το κύριο σώμα της συμφωνίας.

Η διακηρυσσόμενη από όλους «ευελιξία» στα θέματα της διαπραγμάτευσης βλέπουμε μέχρι στιγμής να επιβεβαιώνεται σε έναν βαθμό, ενώ το ζητούμενο της μεγάλης συμφωνίας, θεωρητι­κά, είναι το επόμενο πρόγραμμα για την ελληνική οικονομία να έχει δύο βασικά χαρακτηριστικά: να αποτελεί ελληνική πρόταση και να έχει αναπτυξι­ακό χαρακτήρα. Η προϋπόθεση για το στοιχείο της ανάπτυξης είναι οι επενδύσεις - δημόσιες και ιδιωτικές - και μια αναδιάρθρωση του χρέους η οποία επιτρέπει στη χώρα να αξιοποιήσει σημα­ντικά κεφάλαια για χρηματοδότηση των σχετικών δράσεων.

Το κομβικό ερώτημα που θα κληθούν να απα­ντήσουν η κυβέρνηση και οι δανειστές, κατά τη διαπραγμάτευση αλλά και κατά την εφαρμογή του επόμενου προγράμματος, αφορά το μοντέλο αξιοποίησης των όποιων διαθέσιμων κεφαλαίων

είτε προέρχονται από εξοικονόμηση πληρωμής τοκοχρεολυσίων είτε από κονδύλια του αναπτυξιακού «πακέτου Γιούνκερ» ή του ΕΣΠΑ.

Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση – κυρίως θα κληθεί να απαντήσει μερικά θεμελιώδη ερω­τήματα:

Έχει εντοπίσει ποιοι τομείς της ελληνικής οικο­νομίας μπορούν ενισχυόμενοι να παραγάγουν ταυτοχρόνως νέο πλούτο και νέες θέσεις στα­θερής εργασίας;

Έχει επεξεργαστεί σχέδια για την αναζωογόνη­ση του πρωτογενούς και του δευτερογενούς τομέα παραγωγής;

Έχει εντοπίσει αγορές στις οποίες μπορεί να ανοιχτεί για να διευρύνει τις εξαγωγές της;

Έχει μελετήσει μοντέλα ενίσχυσης της καινο­τομίας;

Τα ερωτήματα είναι πολλά, απλώς διατυπώνου­με κάποια ενδεικτικά. Το κεντρικό μήνυμα, άλ­λωστε, που πρέπει να παραληφθεί από την κυ­βέρνηση είναι ότι κοινωνική πολιτική χωρίς λε­φτά δεν γίνεται - κυρίως με δανεικά, που ούτως ή άλλως συνοδεύονται πλέον από μνημόνια. Αν δεν παράγεις νέο πλούτο, δεν μπορείς να έχεις το βλέμμα στραμμένο στη θεραπεία των μνημονιακών πληγών.

Οι στρατηγικές επιλογές της κυβέρνησης λοιπόν δεν επιτρέπεται να περιοριστούν στην «ανακού­φιση πληγέντων». Η λογική της αναδιανομής μιας διαρκώς μειούμενης «πίτας» στην καλύτερη περί­πτωση θα οδηγήσει σε ένα μοίρασμα ψιχίων, τα οποία εκ των πραγμάτων δεν θα αποτελούν ούτε καν παρηγοριά στον άρρωστο...

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1865 στις στις 21-05-2015