Το Ποντίκι
Οι επιδοτήσεις που κάνουν τον δανεισμό ακαταμάχητο πρέπει να σταδιακά να καταργηθούν. Έχουν οδηγήσει το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα σε αδιέξοδο. Αυτές οι επιδοτήσεις είναι που δίνουν οι κυβερνήσεις για να καλύπτουν τα ελλείμματα. Σχεδόν οι μισές πιο πλούσιες κυβερνήσεις του κόσμου επιτρέπουν στους πολίτες τους να αφαιρούν τις πληρωμές τόκων για στεγαστικά δάνεια από το φορολογητέο εισόδημά τους.
Σχεδόν όλες οι χώρες επιτρέπουν στις εταιρείες να διαγράφουν τις πληρωμές για τον δανεισμό τους εις βάρος των φορολογητέων κερδών τους.
Ακούγεται τετριμμένο, αλλά το κόστος και η ζημιά που προκαλούν τέτοιες κινήσεις είναι τεράστιες. Το 2007, πριν από τη μεγάλη οικονομική κρίση που οδήγησε στην περικοπή των επιτοκίων δανεισμού, η ετήσια αξία των φορολογητέων εισοδημάτων στην Ευρώπη ήταν 3% του ΑΕΠ ή 510 δισ. ευρώ και στις ΗΠΑ 5% του ΑΕΠ ή 725 δισ. δολάρια.
Αυτό σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ξοδεύουν περισσότερα στο να φθηναίνουν το κόστος του χρέους από ό,τι στην Άμυνα. Ακόμα και σήμερα, που τα επιτόκια δανεισμού βρίσκονται κοντά στο μηδέν, οι επιδοτήσεις της αμερικανικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης στοιχίζουν στη χώρα πάνω από το 2% του ΑΕΠ της, δηλαδή όσα χρήματα ξοδεύει για να βοηθήσει τους φτωχούς με κοινωνικά επιδόματα και πρόνοια για σίτιση και στέγαση.
Η ίδια νοοτροπία των δυτικών κυβερνήσεων έχει περάσει και στους απλούς πολίτες όλα αυτά τα χρόνια. Οι πολίτες δανείζονται περισσότερα για να αγοράσουν ένα ακίνητο, κάτι το οποίο δεν θα έκαναν σε διαφορετική περίπτωση – αν δηλαδή δεν επιδοτούσαν τα χρέη οι κυβερνήσεις –, με το γνωστό αποτέλεσμα της φούσκας των ακινήτων με τις υπερβολικές τιμές. Κατά συνέπεια τα οφέλη που προέρχονται από τους φόρους τα καρπώνονται οι πλούσιοι επιδεινώνοντας και μεγαλώνοντας το χάσμα της ανισότητας.
Διαπιστώνεται λοιπόν ότι οι οικονομικές αποφάσεις των κάθε είδους οικονομικών οργανισμών υποκινούνται από την ελάφρυνση των φόρων αντί να επικεντρώνουν στις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων.
Το χρέος έχει μερικές υπέροχες ικανότητες, όπως το να επιτρέπει στις εταιρείες να επενδύουν και στους πολίτες να ωφελούνται σήμερα από τα εισοδήματα του αύριο. Αλλά οι επιδοτήσεις των φόρων έχουν οδηγήσει την παγκόσμια οικονομία σε αδιέξοδο. Θεωρούνται αποκλειστικά υπεύθυνες για τη δημιουργία ενός οικονομικού συστήματος το οποίο θα είναι πάντα ευάλωτο στις κρίσεις.
Για παράδειγμα, οι εταιρείες που δεν έχουν ίδια ρυθμιστικά κεφάλαια κινδυνεύουν συνεχώς με πτώχευση και οι τράπεζες είναι πιο επιρρεπείς στην κατάρρευση. Αν ίσχυε ένα πιο ουδέτερο φορολογικό σύστημα, οι εταιρείες θα πουλούσαν περισσότερα κεφάλαια και θα είχαν στις πλάτες τους λιγότερο χρέος. Ένα ουδέτερο φορολογικό σύστημα θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο ικανοποιητικές επιλογές τούς καταναλωτές και τους δανειστές.
Σήμερα το 60% των δανείων των τραπεζών πλούσιων χωρών αφορούν αγορές ακινήτων. Χωρίς έκπτωση φόρου, οι πολίτες θα δανείζονταν λιγότερο για να αγοράσουν σπίτια και αυτοκίνητα και οι τράπεζες θα έδιναν λιγότερα δάνεια για απόκτηση ακίνητης περιουσίας. Έτσι οι επενδύσεις σε νέες ιδέες και καινούργιες επιχειρήσεις θα έπαιρναν νέα προτεραιότητα και θα ενίσχυαν την παραγωγικότητα και κατά συνέπεια την ανάπτυξη.
Είναι αξιοσημείωτο ότι οι έρευνες δείχνουν πως το 20% των πιο πλούσιων ιδιοκτητών ακινήτων, που το ασκούν και ως επάγγελμα, κερδίζουν τα περισσότερα χρήματα.
Προβληματική οργάνωση
Πάντως οι πολιτικοί δεν φαίνεται να δείχνουν διάθεση να αλλάξουν την εικόνα που ισχύει μέχρι σήμερα. Κυρίως επειδή υπάρχει πρόβλημα οργάνωσης. Οι φόροι είναι ζήτημα των εθνικών κυβερνήσεων και λίγες χώρες είναι προετοιμασμένες να παραιτηθούν του δικαιώματός τους να επιδοτούν τα χρέη τους, γεγονός που θα τις κάνει λιγότερο δημοφιλείς στους ψηφοφόρους τους.
Για να καταργηθεί σταδιακά η έκπτωση φόρου πρέπει να υπάρχει ένα αντιστάθμισμα πληρωμών μερισμάτων και κερδών που θα ρέουν προς τους ιδιοκτήτες κεφαλαίων, όπως κάνουν οι κυβερνήσεις της Ιταλίας και του Βελγίου. Όμως τέτοια συστήματα γίνονται εξαιρετικά περίπλοκα όταν οι κυβερνήσεις χρειάζονται ρευστό. Η καλύτερη προσέγγιση είναι να απαλλαχθεί το κράτος από την έκπτωση φόρου σταδιακά για το χρέος, την ίδια στιγμή που μειώνει τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή.
Σε κάθε περίπτωση όλες οι χώρες μαζί ή κάθε μία μόνη της πρέπει να δράσουν άμεσα. Όταν τα επιτόκια είναι εξαιρετικά χαμηλά, ο πειρασμός του χρέους είναι μικρότερος. Όταν αρχίζουν να αυξάνονται, η επιδότηση θα γίνει και πάλι το εύκολο εργαλείο. Αυτή είναι η στιγμή για να διορθωθεί η παραμόρφωση του χρέους. Ίσως να μην υπάρξει στο μέλλον καλύτερη ευκαιρία.
* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1865 στις 21-05-2015
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου