oikonomica
Έχουμε περιγράψει σε προηγούμενο άρθροτους τρόπους με τους οποίους η κεντρική τράπεζα επηρεάζει την ποσότητα του χρήματος σε μια οικονομία. Ένας από τους τρεις βασικούς τρόπους είναι ο ορισμός του επιτοκίου με το οποίο δανείζουν το χρήμα που δημιουργούν στις εμπορικές τράπεζες. Όσο πιο μικρό είναι το επιτόκιο, τόσο μεγαλύτερο κίνητρο έχουν οι εμπορικές τράπεζες να δανειστούν χρήματα για να το διοχετεύσουν ακολούθως στην αγορά μέσω νέων δανείων.
Η ΕΚΤ βλέποντας ότι η πιστωτική κρίση έχει προκαλέσει ασφυξία στην Ευρωζώνη, έχει διοχετεύσει από το Δεκέμβριο του ’11 ως το Φεβρουάριο του ‘12 πάνω από 1 τρισεκατομμύριο Ευρώ μέσω δανείων στο τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης με πολύ χαμηλό επιτόκιο. Αυτό το «φρεσκοτυπωμένο» ψηφιακό χρήμα όμως στη συντριπτική πλειοψηφία το όμως δεν έχει διοχετευτεί στην αγορά. Οι εμπορικές τράπεζες εξακολουθούν να μη χορηγούν δάνεια σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η πρόθεση της ΕΚΤ ήταν να αυξήσει τη ρευστότητα στην αγορά δίνοντας τη δυνατότητα στις τράπεζες να αυξήσουν τα δάνεια που χορηγούν.
Δυστυχώς όμως αυτός ο στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί στο πλαίσιο της παρούσας κρίσης. Καμία οικονομική μονάδα δεν είναι διατεθειμένη να δανειστεί σε αυτό το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν υπάρχει διαθέσιμο εισόδημα για να απορροφήσει τα αγαθά που θα διαθέσουν. Ακόμα και αυτές που είναι διατεθειμένες να δανειστούν συναντούν κλειστές πόρτες από τις τράπεζες. Οι τράπεζες οι ίδιες που έχουν πρόσβαση σε πολύ φτηνό χρήμα δε δανείζουν στις οικονομικές μονάδες, αφού γνωρίζουν ότι κατά πάσα πιθανότητα τα δάνεια αυτά δεν πρόκειται να αποπληρωθούν.
Η οικονομία λοιπόν έχει παγιδευτεί σε αυτό που ονομάζουμε παγίδα ρευστότητας. Κανένας δε δανείζεται επειδή φοβάται ότι οι υπόλοιποι δε θα δανειστούν για να δημιουργήσουν νέο εισόδημα που θα βοηθήσει στην αποπληρωμή των δανείων. Η μοναδική οικονομική μονάδα που μπορεί να δράσει έχοντας μια συνολική εικόνα της κατάστασης, το κράτος, αδυνατεί να δανειστεί για να αυξήσει την ποσότητα του χρήματος λόγω των περιορισμών που του θέτει η Συνθήκη του Μάαστριχτ και το δημοσιονομικό σύμφωνο.
Οι κανόνες χαλάρωσης και μείωσης των επιτοκίων που προσπαθεί να περάσει η ΕΚΤ πέφτουν στο κενό. Στην ουσία οι μηχανισμοί εφαρμογής δημοσιονομικής πολιτικής δε λειτουργούν. Ακόμα και η ΕΚΤ, η οποία μπορεί να τυπώσει χρήμα και θεωρητικά θα μπορούσε να πλημμυρίσει την αγορά με χρήμα είναι ανήμπορη να αναστρέψει τον φαύλο κύκλο της ύφεσης όπως προσπαθούν να κάνουν οι άλλες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο. Ο περιορισμός που της έχει επιβληθεί στην αγορά κρατικών ομολόγων στην πρωτογενή αγορά[1] δρα πολύ περιοριστικά στις όποιες προσπάθειές της να αυξήσει την ποσότητα του χρήματος. Ο περιορισμός αυτός δρα και από τις δύο πλευρές καθώς ακόμα και αν της επιτρεπόταν να δανείσει απ’ ευθείαν σε κράτη αυτά δεν θα μπορούσαν να δανειστούν λόγω του δημοσιονομικού συμφώνου.
Οι πολιτικές δημοσιονομικής χαλάρωσης (Quantative Easing – QE) δυστυχώς δεν έχουν θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η ανάσχεση του σπιράλ της ύφεσης μοιάζει προς το παρόν αδύνατη.
[1] Αγορά απ’ ευθείαν από τον εκδότη – κράτος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου