Στις 27 Δεκεμβρίου του 2012
δημοσιοποιήθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος ένα κείμενο 46
σελίδων. Μια αναφορά για την ανακεφαλαιοποίηση και την αναδιάρθρωση του
τραπεζικού τομέα στην Ελλάδα. Στην ουσία το κείμενο αποτελεί μια επιλογή της
ΤτΕ από τα τμήματα της μελέτης της Black Rock που η ίδια είχε παραγγείλει.
Σίγουρα η δημοσίευση δεν αποτελεί ολόκληρο το παραδοτέο της Black Rock. Ας
δούμε όμως σε τι συμπεράσματα μπορούμε να καταλήξουμε από το ολιγοσέλιδο
κείμενο.
Ξεκαθαρίζεται από την αρχή ότι
από το κράτος θα διασωθούν μόνο οι «συστημικές» τράπεζες. Τέτοιες
χαρακτηρίστηκαν η Εθνική, η Eurobank, η Alpha και η Πειραιώς. Οι υπόλοιπες ή θα
ανακεφαλαιοποιηθούν με ιδιωτικά κεφάλαια ή θα εκκαθαριστούν στα μέσα του 2013
(σελ 6).
Οι κεφαλαιακές ανάγκες του
τραπεζικού συστήματος ανέρχονται στα 40 δισεκατομμύρια Ευρώ (σελ 9). Αυτό
σημαίνει ότι χωρίς τα 40 αυτά δις οι τράπεζες δεν πληρούν τους όρους της
Βασιλείας ΙΙ και θα πρέπει να κλείσουν. Αυτός είναι και ο λόγος που οι
Ελληνικές τράπεζες έχουν πάρει παρατάσεις και δεν έχουν δημοσιεύσει
αποτελέσματα τριμήνου για αρκετό καιρό. Αν δημοσίευαν, όσο και να κουκούλωναν
τα πράγματα θα έπρεπε να παραδεχτούν στην ουσία ότι χρεοκόπησαν και να
εκκαθαριστούν. Τα 40 αυτά δις βέβαια απλώς θα τις φέρουν ίσα βάρκα. Η ίδια η
έκθεση αναγνωρίζει ότι για να είμαστε σίγουροι θα πρέπει να διατεθούν 50 δις.
Συμπτωματικά αυτό είναι το ποσό που είχε προβλεφθεί από το Μνημόνιο ΙΙ. Αυτό
δύο πράγματα μπορεί να σημαίνει. Ή ότι οι συντάκτες του Μνημονίου ΙΙ ήταν μάγοι
ή ότι η έκθεση «βολικά» προσαρμόστηκε στις προβλέψεις του μνημονίου.
Θα εστιάσουμε σε αυτό το άρθρο
στις εκτιμήσεις για το δανειακό χαρτοφυλάκιο των ελληνικών τραπεζών και τα
συμπεράσματα που μπορεί να εξαχθούν.
Τα ενυπόθηκα δάνεια (κυρίως
στεγαστικά) ανέρχονται στα 70 δις, εκ των οποίων 2,2 δις είναι εγγυημένα από το
ελληνικό δημόσιο. Έρευνες της Black Rock αποκάλυψαν ότι η πραγματική αξία των
υποθηκευμένων ακινήτων ήταν μικρότερη από αυτή που δήλωναν οι τράπεζες στα
βιβλία τους με αποτέλεσμα οι δηλώσεις των τραπεζών για τις εγγυήσεις που
κατέχουν να αναπροσαρμοστούν προς τα κάτω. Η αναπροσαρμογή αυτή ήταν κατά 39%,
πράγμα που επιβεβαιώνει αναφορά που είχαμε κάνει παλαιότερα σχετικά
με τη χρήση των διατάξεων του Νόμου Κατσέλη από τις τράπεζες για να κρύψουν
τρύπες στους ισολογισμούς τους[1].
Το κόστος του πλειστηριασμού ενός ακινήτου από την τράπεζα καθορίστηκε στο 17%
της αξίας του ακινήτου. (56% απώλεια για την τράπεζα συνολικά) Τα παραπάνω
επιβεβαιώνουν ότι οι κατασχέσεις κάθε άλλο παρά συμφέρουν τις τράπεζες. Οι
τράπεζες δε θέλουν τα σπίτια μας. Θέλουν τα λεφτά μας.
Τα καταναλωτικά δάνεια ανέρχονται
σε 29 δις. Όλα τα δάνεια στα οποία έχει γίνει διακανονισμός έχουν
κατηγοριοποιηθεί στα μη εξυπηρετούμενα. Η Black Rock εκτιμάει ότι οι τράπεζες
δε θα εισπράξουν παραπάνω από 20% των κεφαλαίων αυτών. Το ποσοστό αυτό
ανεβαίνει στο 35% για τα δάνεια αυτοκινήτου, αυτά όμως αποτελούν λιγότερο από
το 10% των καταναλωτικών δανείων. Αν δε τα πράγματα για την Ελληνική οικονομία
εξελιχθούν προς το χειρότερο τα παραπάνω ποσοστά ανάκτησης κεφαλαίων από τις
τράπεζες πέφτουν στο 10 και 25% αντίστοιχα.
Τα επιχειρηματικά δάνεια
ανέρχονται στα 75,2 δις. Στα επιχειρηματικά δάνεια εκτιμήθηκε η πιθανότητα
χρεοκοπίας στο 90% των δανείων που έχουν υποστεί διακανονισμό. Η Black Rock
εκτιμάει ότι οι τράπεζες δεν πρόκειται να ανακτήσουν κανένα τμήμα από αυτά τα
κεφάλαια. Ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος λοιπόν από τον επιχειρηματικό
κόσμο. Σε όσα επιχειρηματικά δάνεια είναι ενυπόθηκα υπολογίστηκαν απώλειες από
την απώλεια της αξίας της υποθήκης (-35%) και από την κάλυψη χρεωστών της
επιχείρησης που προηγούνται της τράπεζας (μισθοδοσίες – ασφαλιστικά ταμεία)
(-20-30%) Προσωπικές εγγυήσεις που δόθηκαν για επιχειρηματικά δάνεια σχεδόν δε
λήφθηκαν υπ’ όψει γιατί στην πλειονότητα των περιπτώσεων πάλι δε θα απέφεραν
πολλά στις τράπεζες (5-10% το πολύ).
Η αποτίμηση του δανειακού
χαρτοφυλακίου των τραπεζών επιβεβαιώνει αυτό που όλοι βιώνουμε. Η καθίζηση της
ελληνικής οικονομίας είναι τεράστια και αυτό αντικατοπτρίζεται στις απώλειες
που έχουν υποστεί και που εκτιμάται ότι θα υποστούν οι ελληνικές τράπεζες. Το
πιο ανησυχητικό όμως δεν είναι αυτό.
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι όλα
τα δάνεια τα οποία έχουν υποστεί διακανονισμό, έχουν κατηγοριοποιηθεί ως μη
εξυπηρετούμενα είτε είναι ενυπόθηκα είτε είναι καταναλωτικά είτε είναι
επιχειρηματικά. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν περίπου το 13% του
συνόλου των δανείων (σελ 25). Η εκτίμηση της Black Rock είναι ότι πολύ μικρό
τμήμα αυτών των κεφαλαίων θα επιστραφεί στις τράπεζες. Δε δίνεται λοιπόν
πιθανότητα ανάκαμψης σε όσους δυσκολεύονται σήμερα να αποπληρώσουν τα δάνεια τους.
Τα ποσά που θα ανακτήσουν οι τράπεζες από αυτούς θα προέλθουν κυρίως από
κοστοβόρες για τις τράπεζες κατασχέσεις.
Εδώ να τονίσουμε ότι η έρευνα
αυτή έχει δύο ορίζοντες. Τριετίας και συνολικής διάρκειας του δανειακού
χαρτοφυλακίου. Στην τριετία τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια υπολογίζονται στο 13%
όπως αναφέραμε παραπάνω. Στη συνολική διάρκεια του χαρτοφυλακίου τα μη
εξυπηρετούμενα δάνεια υπολογίζονται στο 16%. Μακροχρόνια λοιπόν τα πράγματα
χειροτερεύουν. Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας την οποία ευαγγελίζεται το
πολιτικό προσωπικό της χώρας είναι απούσα από τη δημοσιευμένη αυτή έκθεση. Η
έκθεση έχει καταρτιστεί με βάση δύο σενάρια για την μακροοικονομική πορεία της
ελληνικής οικονομίας. Ένα βασικό (κακό), στο οποίο αναφέρονται τα παραπάνω
ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων, και ένα εχθρικό (χειρότερο). Ευνοϊκό
σενάριο ή ανάπτυξη όπως αρέσκεται να λέει το πολιτικό προσωπικό δε χώρεσε στην
έκθεση της ΤτΕ.
[1] Στην
Ισπανία οι τράπεζες δε χρειάστηκαν νομοθετική κάλυψη για την αναστολή των
πλειστηριασμών. Προφασίστηκαν κοινωνική ευαισθησία μετά από δύο αυτοκτονίες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου