Το κρυφό χρέος της Ελλάδας

analyst

Εάν στα 357 δις € του επίσημου δημοσίου χρέους μας με βάση τον προϋπολογισμό του 2019 προσθέσουμε τα 260 δις € των κρατικών εγγυήσεων κατά τη EUROSTAT, θα εκτοξευθεί στα 617 δις € ή σχεδόν στο 340% του ΑΕΠ – όταν παράλληλα το κόκκινο ιδιωτικό χρέος πλησιάζει στα 300 δις € μαζί με τις επιβαρύνσεις!

.

Ανάλυση

- του Βασίλη Βιλιάρδου

Συνολικά, τα 28 μέλη της ΕΕ έχουν δημόσιο χρέος ύψους 12,5 τρις € – σχετικά χαμηλό βέβαια θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς, όταν οι Η.Π.Α. οφείλουν 22 τρις $ (105,4% του ΑΕΠ) και η πολύ μικρότερη Ιαπωνία σχεδόν 12 τρις $ (253% του ΑΕΠ). Παρά την ανάπτυξη λοιπόν της προηγουμένης δεκαετίας, καμία περιοχή δεν κατάφερε να μειώσει τα χρέη της – ενώ σε πολλές άλλες αυξήθηκαν.

Εν τούτοις, η κατάσταση της Ευρώπης είναι πολύ χειρότερη από αυτήν που φαίνεται, σύμφωνα με τις πρόσφατες στατιστικές της EUROSTAT – αφού υπάρχουν θηριώδη κρυφά χρέη στους ισολογισμούς των κρατών, προερχόμενα από διάφορες μορφές εγγυήσεων σε εταιρικές συμμετοχές του δημοσίου που δεν αποτυπώνονται επίσημα. Δεν πρόκειται βέβαια για «σκληρά» χρέη, αλλά για δυνητικές υποχρεώσεις, οι οποίες όμως έχουν λάβει τεράστιες διαστάσεις μετά την κρίση του 2008, θεωρούμενες ως βραδυφλεγής βόμβα στα θεμέλια πολλών κρατών – εκτός από τις τράπεζες, τα κόκκινα δάνεια της τάξης του 1 τρις €, καθώς επίσης τα πολύ πιο επισφαλή πάγια στους ισολογισμούς των τραπεζών, ύψους περί ατ 6 τρις €.

Ακόμη λοιπόν και αν ένα μικρό μέρος τους καταστεί πληρωτέο, θα δημιουργήσει τεράστιες τρύπες στους προϋπολογισμούς των κρατών, οπότε θα εκτοξεύσουν στα ύψη το δημόσιο χρέος τους – ενώ, ανάλογα με την κατηγορία που ερευνάται, θα μπορούσαν να έχουν διαφορετικές συνέπειες για κάθε κράτος χωριστά. Ειδικότερα, η EUROSTAT διακρίνει τις εξής τέσσερις μεγάλες κατηγορίες κρυφών χρεών:

(α) Οι εγγυήσεις του δημοσίου για υποχρεώσεις τρίτων: Εν προκειμένω, προσμετρούνται οι εγγυήσεις για τραπεζικές καταθέσεις που δίνονται από τα υπουργεία οικονομικών.

(β) Οι συμπράξεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ): Πρόκειται για εταιρείες που συμμετέχει το κράτος, το οποίο συχνά είναι το μοναδικό υπεύθυνο για τυχόν κινδύνους – όπως για έναν αυτοκινητόδρομο που δεν έχει τις προγραμματισμένες εισπράξεις.

(γ) Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις που το κράτος έχει την πλειοψηφία:Αφορά εκείνες τις εταιρείες που συμμετέχει μεν το δημόσιο, αλλά δεν είναι επίσημα αναγνωρισμένες ως κρατικές – οπότε τα χρέη τους δεν συνυπολογίζονται.

(δ)  Τα τραπεζικά κόκκινα χρέη: Έχει σχέση μόνο με εκείνα τα κράτη που αναλαμβάνουν να εγγυηθούν για τα κόκκινα δάνεια, όπως σχεδιάζει η Ελλάδα σήμερα με τα ειδικά οχήματα που έχει προτείνει τόσο η ΤτΕ, όσο και το ΤΧΣ.

Στο γράφημα που ακολουθεί (πηγή: WELT), αποτυπώνονται οι εγγυήσεις του δημοσίου ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, ενώ αφορούν την κεντρική διοίκηση (γαλάζιο), τα κρατίδια (κίτρινο) και τις κοινότητες (μαύρο)  – όπου προηγούνται η Φινλανδία (28% του ΑΕΠ), η Αυστρία (20%) και η Γερμανία (14%), με την Ελλάδα σε σχετικά καλή θέση (6% του ΑΕΠ της). Με κριτήριο αυτά τα στοιχεία οι υποδειγματικές χώρες της ΕΕ είναι λιγότερο υγιείς, από όσο νομίζουμε – σημειώνοντας πως ενώ το βάρος στην Αυστρία αφορά κυρίως τις τράπεζες της, στη Γερμανία είναι οι εξαγωγικές εγγυήσεις, οι επενδυτικές εγγυήσεις, καθώς επίσης η εξασφάλιση των δανείων των αναπτυξιακών τραπεζών.

Περαιτέρω, στα περισσότερα κράτη της ΕΕ η κεντρική κυβέρνηση είναι αυτή που παρέχει τις εγγυήσεις – με εξαιρέσεις όμως, όπως στη Σκανδιναβία, όπου οι εγγυήσεις δίνονται από τις κοινότητες. Στις Κάτω Χώρες, καθώς επίσης στη Γαλλία, στην Πορτογαλία ή στην Ισπανία, ένα μεγάλο μέρος των εγγυήσεων παρέχεται από τις τράπεζες, για τις οποίες όμως εγγυήθηκε το δημόσιο όταν ξέσπασε η κρίση – ενώ όσον αφορά τα εγχειρήματα ΣΔΙΤ, τα οποία δρομολογούνται συχνά για δημοσιονομικούς λόγους επειδή δεν θεωρούνται ως κυβερνητικό κόστος και συμβάλλουν σημαντικά στο ΑΕΠ (κάτι που φαίνεται αδυνατεί ανόητα να καταλάβει η Ελλάδα), πρωταθλητές με μεγάλη απόσταση είναι η Πορτογαλία και η Σλοβακία, με ποσοστό άνω του 3% του ΑΕΠ τους.

Το μεγαλύτερο μέρος τώρα των κρυφών χρεών αφορά τις υποχρεώσεις των κρατικών επιχειρήσεων – όπου δυστυχώς η Ελλάδα ευρίσκεται στην κορυφή, με 144% του ΑΕΠ της, ακολουθούμενη από την Ολλανδία, τη Γερμανία και την Κύπρο (γράφημα). Το γεγονός αυτό αποτελεί έναν τεράστιο μελλοντικό κίνδυνο για τη χώρα μας, στον οποίο δεν δίνεται η απαιτούμενη σημασία – ενώ το υψηλό ποσοστό της Γερμανίας οφείλεται κυρίως στις δημόσιες τράπεζες της, οι οποίες είναι πολύ περισσότερες συγκριτικά με άλλα κράτη.

Τέλος, όσον αφορά τις κρατικές εγγυήσεις για τα κόκκινα δάνεια, προηγείται η Σλοβενία με 6%, ακολουθούμενη από την Πορτογαλία με 1,5% – ενώ κάποια στιγμή θα αναγκασθεί και η Ελλάδα, παρά το ότι οι τράπεζες της έχουν αφελληνισθεί.

Περαιτέρω, εύλογα αναρωτιέται κανείς ποιές είναι αυτές οι κρατικές εγγυήσεις ύψους 144% του ελληνικού ΑΕΠ ή περί τα 260 δις €, εφόσον φυσικά ισχύουν  τα νούμερα της EUROSTAT – αφού το νόημα της ανάλυσης μας δεν είναι η απλή παράθεση μεγεθών, αλλά πού πραγματικά ευρίσκεται η χώρα μας.

Με απλά λόγια, εάν στα 357 δις € του επίσημου δημοσίου χρέους μας (192% του ΑΕΠ, γράφημα) με βάση τον προϋπολογισμό του 2019 προσθέσουμε αυτά τα 260 δις €, θα εκτοξευθεί στα 617 δις € ή σχεδόν στο 340% του ΑΕΠ – όταν παράλληλα το κόκκινο ιδιωτικό χρέος πλησιάζει στα 300 δις € μαζί με τις επιβαρύνσεις. Όλα αυτά τα χρέη σε μία χώρα που είναι κυριολεκτικά οικονομικό ζόμπι, με εξαθλιωμένους και υπερχρεωμένους τους πάντες, καθώς επίσης με αποψιλωμένο παραγωγικό ιστό – χωρίς καμία ρεαλιστική δυνατότητα αναβίωσης του εντός της πολιτικής των μνημονίων.

Υπό αυτές τις συνθήκες η Ελλάδα δεν θα ήταν μόνο η πιο χρεοκοπημένη χώρα στην παγκόσμια ιστορία, αλλά κάτι πολύ χειρότερο – το οποίο είναι αδύνατον να περιγραφεί, αφού οι κρατικές εγγυήσεις κάποια στιγμή θα καταπέσουν, επειδή η χώρα μας δεν διαθέτει προοπτικές ανάπτυξης, όπως μπορεί ο καθένας να καταλάβει, ανεξάρτητα πολιτικών πεποιθήσεων.

Επίλογος

Μπορεί αλήθεια να τα πληρώσει όλα αυτά η Ελλάδα, έστω ξεπουλώντας τη δημόσια και ιδιωτική της περιουσία; Κρίνοντας από τις δημόσιες επιχειρήσεις που αναφέρονται στον προϋπολογισμό (πηγή, σελίδα 131 και μετά), καθώς επίσης από την καθαρή ακίνητη και κινητή περιουσία όλων των Ελλήνων που έχει καταρρεύσει μετά το 2008 κατά -27,9% (γράφημα, της Ισπανίας είναι δικαιολογημένη, αφού είχε μία τεράστια φούσκα ακινήτων, όπως επίσης της Κύπρου λόγω του υπερδιογκωμένου χρηματοπιστωτικού της τομέα τότε), έχοντας πλέον αξία της τάξης των 125 δις $, σε καμία περίπτωση – οπότε αυτό που απομένει είναι το ξεπούλημα της Μακεδονίας ή άλλων εδαφών, των ενεργειακών μας αποθεμάτων ή ότι άλλο σκεφθούν οι Γερμανοί να υφαρπάξουν από τη χώρα.

Εν τούτοις υπάρχουν λύσεις – αρκεί να πάψουμε να σκύβουμε το κεφάλι και να αντιδράσουμε ενεργητικά, πριν είναι ακόμη πολύ αργά. Εάν δεν το κάνουμε, θα εξαφανιστούμε ως Έθνος, χωρίς καμία διάθεση υπερβολής – αφού τα νούμερα είναι ανελέητα και η αντίστροφη μέτρηση έχει προ πολλού ξεκινήσει, με την προδοσία του 2010 και με το έγκλημα του 2012, όπου η κυβέρνηση Βενιζέλου-Σαμαρά παρέδωσε κυριολεκτικά τα κλειδιά της χώρας μας στη Γερμανία. Η σημερινή κυβέρνηση, είτε το θέλουμε είτε όχι, απλά ολοκλήρωσε και επισφράγισε τη δολοφονία της Ελλάδας – ενώ ενεργεί πλέον ως ο σύνδικος πτώχευσης της Γερμανίας, στη μεγαλύτερη ληστεία όλων των εποχών.