Ξανά στη στροφή του διαβόλου

analyst
.

Η Ελλάδα βρίσκεται ακόμη μία φορά σε μία κρίσιμη καμπή της κρίσης, όπου είτε ασχολείται με τα πραγματικά της προβλήματα ορθολογικά, έχοντας δυνατότητες να τα επιλύσει, είτε οδηγείται στο απόλυτο χάος – από το οποίο αυτή τη φορά δεν θα υπάρξει ίσως επιστροφή.

.του Βασίλη Βιλιάρδου

Άποψη

Το να θέλει μία χώρα να εξοφλήσει υπέρογκα παλαιά χρέη με νέα, με υψηλότερα επιτόκια, ακόμη χειρότερα πολύ πιο ψηλά από το ρυθμό ανάπτυξης της, αποτελεί το άκρον άωτο της ανοησίας – πόσο μάλλον όταν για να τα καταφέρει δημιουργεί ένα «μαξιλάρι» με 50% βραχυπρόθεσμο δανεισμό, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος της στα 343,5 δις € ή στο 193% του ΑΕΠ της και στραγγίζοντας την οικονομία της!

Επειδή τώρα δεν πιστεύουμε πως η κυβέρνηση δεν καταλαβαίνει ότι, η προσφυγή στις αγορές με τέτοιο χρέος και με μία τόσο άθλια μακροοικονομική κατάσταση, είναι συνώνυμη με την αυτοκτονία, οπότε θα έπρεπε να υπάρχουν τουλάχιστον (α) η προληπτική γραμμή στήριξης, (β) η θετικότερη αξιολόγηση της από τις αμερικανικές εταιρείες και (γ) η μείωση του χρέους της από την Ευρωζώνη, προφανώς κάτι άλλο συμβαίνει – το οποίο θα περιμένουμε να φανεί.

Ελπίζουμε πάντως να μην θέλει να περπατήσει ξυπόλητη στα αγκάθια, απλά και μόνο για μικροκομματικές σκοπιμότητες – ενώ είναι υποχρεωμένη να αξιολογήσει επί πλέον σωστά το ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον, το οποίο κάθε άλλο παρά ρόδινο είναι.

Ειδικότερα, εντός της Ευρωζώνης υπάρχει η ωρολογιακή βόμβα της χρεοκοπημένης Ιταλίας, η οποία είναι πολύ μεγάλη για να διασωθεί από τον ESM – ενώ η μοναδική λύση της δεν είναι άλλη από την επιστροφή στο εθνικό της νόμισμα, όσο δεν είναι ακόμη δεμένη χειροπόδαρα, όπως η Ελλάδα. Πίσω από την Ιταλία κρύβεται η ακόμη πιο επικίνδυνη Ισπανία, με κριτήριο την έκθεση της στο Target 2 της ΕΚΤ, συν την υπερβολικά αρνητική καθαρή της θέση (ανάλυση) – ενώ ακόμη πιο πίσω, χωρίς να υποτιμούμε τον πορτογαλικό κίνδυνο, έρχεται η Γαλλία. Τα οικονομικά μεγέθη της χώρας δεν είναι καθόλου ευοίωνα, όπως τα δίδυμα ελλείμματα της και το χρέος – το οποίο μπορεί μεν να είναι «μόλις» στο 99% του ΑΕΠ της, αλλά δεν υπολείπεται του ιταλικού σε απόλυτο μέγεθος (2,3 τρις €).

Στον υπόλοιπο πλανήτη, η κρίση έχει αγγίξει ήδη πολλές μεγάλες αναπτυσσόμενες οικονομίες, από τις οποίες οι επενδυτές αποσύρουν μαζικά τα δολάρια τους – όπως την Αργεντινή που επέστρεψε ξανά στην αγκαλιά του ΔΝΤ δανειζόμενη 50 δις $, τη Βραζιλία που προσπαθεί εναγωνίως να στηρίξει το νόμισμα της επεμβαίνοντας στις αγορές συναλλάγματος, τη Βενεζουέλα που βυθίζεται όλο και περισσότερο στο χάος, την Τουρκία που κυριολεκτικά καταρρέει οικονομικά, την Ινδονησία, την Ινδία, τη Ν. Αφρική κλπ.

Ουσιαστικά λοιπόν βιώνουμε μία επανάληψη των κρίσεων της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας της δεκαετίας του 1990, από τις οποίες λείπει το Μεξικό και η Ρωσία – όπου όμως το πρώτο δεν είναι απίθανο να ακολουθήσει σύντομα. Την ίδια στιγμή οι Η.Π.Α. εντείνουν τον εμπορικό πόλεμο που διεξάγουν, με στόχο την αναβίωση της βιομηχανίας τους και τη δημιουργία θέσεων εργασίας – επιβάλλοντας δασμούς ακόμη και στους συμμάχους τους, όπως είναι η Ευρώπη και ο Καναδάς, ενώ θα απαιτήσουν τη μεγαλύτερη συμμετοχή τους στις δαπάνες του ΝΑΤΟ.

Οι δασμοί αυτοί δεν θα αφήσουν αλώβητες την Ιταλία και τη Γαλλία – ενώ η Γερμανία έχει ήδη τρομοκρατηθεί από το φόβο της επιβολής δασμών στην αυτοκινητοβιομηχανία της, η οποία αποτελεί το θεμέλιο της οικονομίας της. Ως εκ τούτου δείχνει ξαφνικά πρόθυμη να χαλαρώσει την πολιτική λιτότητας που έχει επιβάλει στην Ευρωζώνη, επειδή πιθανότατα θα τη χρειαστεί και η ίδια – ενώ ο φόβος των Η.Π.Α., μεταξύ άλλων λόγω των κυρώσεων που αφορούν την εξαιρετικά προβληματική Deutsche Bank και όχι μόνο, την οδηγεί στην προσπάθεια να «συσφίξει» τις σχέσεις της με τις άλλες χώρες, δείχνοντας δήθεν κατανόηση στα προβλήματα τους (εδώ ταιριάζει απόλυτα το «φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντες» – ενώ η ελληνική εμπειρία έχει αποδείξει πως οι Γερμανοί δεν τηρούν ποτέ το λόγο τους και υποτάσσονται μόνο στη βία).

Με τις θεωρίες συνωμοσίας τώρα να αντιμετωπίζουν ως καθόλου τυχαία τη φετινή συνάντηση της λέσχης Bilderberg στο Τορίνο της Ιταλίας, πόσο μάλλον λόγω της για πρώτη φορά συμμετοχής ενός ανώτατου καρδιναλίου της καθολικής εκκλησίας (υπενθυμίζουμε τη σύσκεψη στην Ελλάδα πριν ξεσπάσει η κρίση), η εικόνα γίνεται όλο και πιο σκοτεινή – ενώ όλοι γνωρίζουν πως η χώρα μας, η οποία ασφαλώς ευρίσκεται υπό οικονομική κατοχή, οπότε εύλογα κυβερνάται από μία κατοχική κυβέρνηση, εκβιάζεται από τη Γερμανία στο θέμα των Σκοπίων, με αντάλλαγμα κάποια ελάφρυνση του δημοσίου χρέους.

Συνεχίζοντας, κάτω από τις παραπάνω συνθήκες μία χώρα δεμένη χειροπόδαρα, όπως η Ελλάδα, απλά δεν πρέπει να κάνει τίποτα – ειδικά όσον αφορά το σημαντικότατο θέμα της Μακεδονίας, το οποίο αφενός μεν είναι εξαιρετικά επικίνδυνο, αφετέρου δεν έχει κανένα λόγο να βιαστεί, όπως τα πάμπτωχα Σκόπια που ευρίσκονται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας (τυχόν παράδοση του ονόματος χωρίς δημοψήφισμα θα ήταν ολοκάθαρα προδοσία).

Το ίδιο ισχύει για την προσφυγή της στις χρηματαγορές, η οποία δεν πρέπει καν να επιχειρηθεί (α) πριν δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την ίδια (ρύθμιση του χρέους, αξιολόγηση, προληπτική γραμμή στήριξης – το μαξιλάρι είναι λάθος αφού αφαιρείται πολύτιμη ρευστότητα από την οικονομία) και (β) προτού αποσαφηνισθεί η κατάσταση διεθνώς, ειδικά στο θέμα των αναπτυσσομένων οικονομιών που δεν είναι απίθανο να προκαλέσουν το αναμενόμενο παγκόσμιο κραχ. Το χειρότερο άλλωστε που θα μπορούσε να συμβεί στην πατρίδα μας θα ήταν η επιστροφή της στα μνημόνια, λόγω μίας ανεπιτυχούς ή/και μη βιώσιμης εξόδου της στις αγορές.

Αντίθετα, η Ελλάδα πρέπει να κάνει πάρα πολλά πράγματα στο εσωτερικό της, όσο το επιτρέπουν οι διεθνείς συνθήκες και οι συγκυρίες, όπως η τουριστική άνοδος. Ειδικότερα, πρέπει να εκμεταλλευθεί τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας της, στους οποίους έχει πολύ μεγάλα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, ενώ δεν απαιτούνται κεφάλαια (πρωτογενής τομέας με τη μεταποίηση, τουρισμός, ναυτιλία), στηρίζοντας μέσω αυτών την αναβίωση της βιομηχανίας της.

Αυτό που απαιτείται είναι απλά η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των Πολιτών προς την Πολιτεία – μέσω της βελτίωσης των θεσμικών ελλειμμάτων, της καταπολέμησης του πελατειακού κράτους, της δημιουργίας ενός ορθολογικού επιχειρηματικού πλαισίου, καθώς επίσης της οικοδόμησης ενός αποτελεσματικού δημοσίου τομέα, με την ταυτόχρονη μείωση των υπερβολικών φόρων.

Τα παραπάνω θα έφερναν πίσω τις άνω των 100 δις € καταθέσεις που διέφυγαν στο εξωτερικό, χρηματοδοτώντας εσωτερικά την ανάπτυξη της χώρας – ενώ θα προσέλκυαν πραγματικές επενδύσεις, επιτρέποντας το σταμάτημα της εκποίησης των κοινωφελών επιχειρήσεων, το οποίο είναι εγκληματικό για το μέλλον της χώρας.

Άλλωστε το πλέον ανησυχητικό στοιχείο από τα στατιστικά που δημοσίευσε η ΕΛΣΤΑΤ πρόσφατα ήταν η συνέχιση της μείωσης των παγίων επενδύσεων – τα αποτελέσματα της οποίας φαίνονται στο μέλλον, όταν καταρρέουν όλα εκείνα τα πάγια που δεν ανανεώνονται. Για παράδειγμα, η μη διενέργεια επισκευών σε ένα σπίτι δεν προβληματίζει τα πρώτα χρόνια, αλλά αργότερα – όταν αρχίζει να γκρεμίζεται, ενώ το κόστος επισκευής του είναι πλέον ασύμφορο οικονομικά. Όσον αφορά την άνοδο των εξαγωγών που χωρίς τα πετρελαιοειδή ήταν πολύ χαμηλότερη, ενώ συνέβαλλε και η αύξηση των τιμών του πετρελαίου, για εκείνο το χρονικό διάστημα που το κορυφαίο εξαγωγικό προϊόν της χώρας μας παραμένουν οι ταλαντούχου νέοι της, κόστους εκπαίδευσης πάνω από 200.000 € ανά άτομο, η καταστροφή είναι προδιαγεγραμμένη.

Ολοκληρώνοντας, η Ελλάδα βρίσκεται ξανά στη στροφή του διαβόλου, όπου είτε (α) ασχολείται με τα πραγματικά της προβλήματα, έχοντας δυνατότητες να τα επιλύσει, είτε (β) οδηγείται στο χάος – από το οποίο αυτή τη φορά δεν θα υπάρξει ίσως επιστροφή.

viliardos@analyst.gr