Όταν την 1η Δεκεμβρίου του 2016, ο πρόεδρος Αναστασιάδης, αιφνιδιάζοντας την Αθήνα, είχε αποδεχθεί τη σύγκληση Πενταμερούς Διάσκεψης, στην Άγκυρα θεωρούσαν πως θα πετύχαιναν με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια. Αφενός θα δρομολογούσαν μία αλά τούρκα συμφωνία για το Κυπριακό. Αφετέρου, με βάση αυτή τη συμφωνία και μέσω των Τουρκοκυπρίων, θα έβαζαν χέρι στον ενεργειακό πλούτο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
του Σταύρου Λυγερού
Αυτό που δεν είχαν υπολογίσει στην Άγκυρα ήταν ότι ο Κοτζιάς θα επέμενε μέχρι το τέλος στην προϋπόθεση να καταργηθούν οι εγγυήσεις και να αποχωρήσουν πλήρως τα κατοχικά στρατεύματα στο πλαίσιο ενός σφιχτού χρονοδιαγράμματος. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών είχε εξαρχής προβάλει αυτή τη θέση. Τόσο ο αμερικανοβρετανικός όσο και ο τουρκικός παράγοντας, όμως, θεωρούσαν πως δεν ήταν τίποτα περισσότερο από ένας διαπραγματευτικός ελιγμός που θα αποσυρόταν από το τραπέζι όταν εξασφαλίζονταν κάποια ανταλλάγματα.
Τα γεγονότα διέψευσαν αυτές τις προσδοκίες. Ο πρόεδρος Αναστασιάδης ικανοποίησε με την πρότασή του τον κορμό των τουρκοκυπριακών απαιτήσεων στην εσωτερική πτυχή του Κυπριακού, αλλά οι υποχωρήσεις του δεν άρκεσαν. Οι δύο Διασκέψεις κόλλησαν στο ζήτημα της Ασφάλειας (εγγυήσεις και κατοχικά στρατεύματα).