Με αφορμή το «Η Νέα Τουρκία και εμείς» του Αλέξανδρου Μαλλιά

του Αντώνη Δ. Παπαγιαννίδη

Βιβλίο αφιερωμένο στον Πέτρο Μολυβιάτη, με παρουσιαστές Βαγγέλη Βενιζέλο, Άννα Διαμαντοπούλου, Γιώργο Κουμουτσάκο, Μίλτο Κύρκο, Σταύρο Θεοδωράκη, Ντόρα Μπακογιάννη και Αλέκο Παπαδόπουλο [οι δυο τελευταίοι δεν τα κατάφεραν να παραστούν και να συμβάλουν στην συζήτηση, για λόγους υγείας] θα κινδύνευε να θεωρηθεί ευθέως media event και να μην συγκεντρώσει αληθινό ενδιαφέρον ως προς το περιεχόμενό του – ενώ αυτή είναι η λειτουργία ενός βιβλίου, όχι; Να έχει περιεχόμενο.

Όμως το «Η Νέα Τουρκία και εμείς: Στον αστερισμό του Προέδρου Τραμπ» (Εκδ. Σιδερη) του βετεράνου διπλωμάτη Αλέξανδρου Μαλλιά (με θητεία που κορυφώθηκε με πρεσβεία στην Ουάσιγκτων, με Διεύθυνση Βαλκανικών Υποθέσεων στην Κεντρική Υπηρεσία, προπαντός όμως σε πρεσβευτικά πόστα σε πΓΔΜ και Αλβανία τα καυτά χρόνια της δεκαετίας του ΄90), αποτελεί κάτι πολύ περισσότερο απ’ αυτό που – συγκρατημένα, κατά το πάγιο ύφος του – περιγράφει ο ίδιος ως «Κείμενο Προβληματισμού».

Παλεύει ο Α. Μαλλιάς να δείξει πώς ο εθνικός σχεδιασμός στα μείζονα θέματα εξωτερικής πολιτικής (που, κατά παράξενη μοναδικότητα, εμείς συνεχίζουμε να τα ονοματίζουμε «εθνικά θέματα»), και μάλιστα στα αληθινά επικίνδυνα εκείνα όπως οι σχέσεις με την «Νέα Τουρκία» της εποχής Ερντογάν, δεν νοείται να είναι κυβερνητικός, κομματικός ή των όποιων συγκυριακών (και μονίμως φθαρμένων) πλειοψηφιών που ασκούν εξουσία: το τελευταίο σκέλος φράσεως ανήκει στον Μιχάλη Ιγνατίου, προλογίζοντα. Η βαρύτατα αναθεωρητική πολιτική της Αγκυρας, με την ευθεία πλέον αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης αλλά και την στάση στο Κυπριακό, η όλη στάση της εποχής Ερντογάν και η επιδεινούμενη ισορροπία ισχύος Ελλάδας/Τουρκίας καθιστά αυτό το ζήτημα εντελώς πρώτης προτεραιότητας. Ενώ η ασάφεια στόχευσης των ΗΠΑ στην ούτως ή άλλως γεωπολιτική κινούμενης άμμου της Εγγύς Ανατολής (αυτή είναι η παραπομπή στον «αστερισμό του Πρόεδρου Τραμπ») τόσο προσθέτει σε αδυναμία σταθερής πρόβλεψης, όσο και ανοίγει ευχέρειες χειρισμών. Για τον Αλ. Μαλλιά , χρειάζεται να προχωρήσουν οι συνειδητοποιήσεις, και τούτο όχι μόνο σε επίπεδο ηγεσιών, αλλά και κοινής γνώμης στην σημερινή Ελλάδα.

Στην παρουσίαση του βιβλίου Μαλλιά, που εξελίχθηκε σε σεμινάριο εξωτερικής πολιτικής – αρκεί να σημειώσει κανείς ότι ο νυν ΥΠΕΞ Νίκος Κοτζιάς, απών στα Ηνωμένα Έθνη, απηύθυνε χαιρετισμό-πραγματεία που, αν είχε απομαγνητοφωνηθεί, θα μπορούσε να αποτελέσει βιβλίο-pamphlet αντίστοιχου μεγέθους με το έργο του Αλ. Μαλλιά!… - ακούστηκαν ουσιαστικά όλες οι σταθερές, αλλά και όλες οι εκδοχές/προσεγγίσεις εξωτερικής πολιτικής. Από την οξυνούστατη (αναμενόμενο…) ανάλυση του Βαγγέλη Βενιζέλου, ο οποίος σε μια αποστροφή του λόγου του «προειδοποίησε» για το ενδεχόμενο στην γείτονα να δούμε δημιουργούμενο ένα συνολικό αναθεωρητικό μέτωπο (με ΑΚΡ και μετα-Κεμαλιστές να ευθυγραμμίζονται) αλλά και ταυτόχρονα θύμισε ότι 15 χρόνια Ερντογάν υπήρξαν χρόνια ήσσονος ουσιαστικής επιθετικότητας (σχεδόν αντεστραμμένο είδωλο των λόγων και των συμβολικών κινήσεων οι πράξεις) μέχρι την μνήμη παλαιότερων εποχών όπου οι λύσεις των Ελληνοτουρκικών αναζητούνταν στην ενσωμάτωση της Τουρκίας στην ΕΕ από μέρους Αννας Διαμαντοπούλου (πάντως και ο Αλ. Μαλλιάς και ο Β. Βενιζέλος δεν παρέλειψαν να σημειώσουν ότι καμιά ΚΕΠΠΑ δεν αποτελεί ασπίδα…). Από την εύστοχη παρατήρηση Γ. Κουμουτσάκου ότι σύμπνοια στην εξωτερική πολιτική υπάρχει διαχρονικά στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης όμως ειναι… ντροπαλή, και μέχρι την προσγείωση στον ρόλο της κοινής γνώμης από τον Στ. Θεοδωράκη.

Μια αξιοσημείωτη συζήτηση, αλήθεια.

kontranews