Το Ανέγγυον των Καταθέσεων

Νέα Πολιτική

του Κωνσταντίνου Κόλμερ.

Ο Ευρωπαίος επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ εδήλωσε ότι «δεν θα θιγούν καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ»! (13.12.13). Όλοι όμως γνωρίζουμε ότι η κήρυξις πολέμου, η υποτίμησις του νομίσματος κι’ η δέσμευσις των τραπεζικών καταθέσεων δεν προαναγγέλονται. Γίνονται αιφνιδιαστικά «όταν έλθη η κακιά ώρα». Κάτι ξέρουν εν προκειμένω οι αδελφοί Κύπριοι, που έχασαν, τον περασμένο Μάρτιο, σημαντικό μέρος των καταθέσεών των στην Τράπεζα Κύπρου και Λαϊκή. Αλλά τότε, ποία η αξία της δηλώσεως Μπαρνιέ;

Η ιστορία είναι μακρά και άκρως διδακτική διά την πορεία της Ευρωζώνης: μετά την διεθνή πιστωτική κρίσι του 2008, πολλές τράπεζες στην Αμερική και στην Ευρώπη έπεσαν έξω.΄Αλλες έκλεισαν και άλλες διεσώθησαν, με παρέμβασι των κυβερνήσεων και χρήματα των φορολογουμένων. Μόνον στην Ισλανδία  αφέθησαν να χρωκοπήσουν οι τράπεζες, μ’ αποτέλεσμα να χάσουν τίς καταθέσεις των οι Βρεταννοί και Ολλανδοί αποταμιευτές, που είχαν παρασυρθή από τις υψηλές αποδόσεις τις οποίες υπήσχοντο οι Ισλανδοί τραπεζίτες, οι οποίοι είναι σήμερα φυλακή.

Οι Αμερικανοί, έχοντες ασφάλεια καταθέσεων ίση με το 2% των αποταμιευτικών κεφαλαίων στο Εθνικό Ταμείο Διασώσεως, απεζημίωσαν τους καταθέτες των μέχρις 100.000 δολλαρίων κατά την τραπεζική κρίσι του 2007-8 και συγχώνευσαν τις κλονισθείσες τράπεζες με ισχυρότερα πιστωτικά ιδρύματα. Το National Rescue Fund εξακολουθεί να υπάρχει, και αποτελεί πραγματική διασφάλισι των μικροκαταθετών.

Οι Ευρωπαίοι είχαν παραμελήσει να  εξοπλίσουν το ευρώ μ’ ανάλογο σύστημα ασφαλίσεως των τραπεζικών καταθέσεων. Έτσι, όταν «η κρίσις τις ακούμπησε», διαψεύδοντας τον πρώην υπουργόν Οικονομίας της ΝΔ καθ. Γιώργο Αλογοσκούφη, που έλεγε τ’ αντίθετα το 2009, η ζημία έγινε εις βάρος των μετόχων και των ομολόγων στο χαρτοφυλάκιο των Ελληνικών τραπεζών.

Εκ των 25 τραπεζών που ελειτούργουν εν Ελλάδι, οι 20 έκλεισαν και απερροφήθησαν υπό 4 «συστημικών» (Εθνική, Άλφα, Eurobank και Πειραιώς), οι οποίες κρατικοποιήθησαν με συνοπτικές διαδικασίες. Οι καταθέτες δεν εθίγησαν, αλλά πέρασαν μερικά μερόνυκτα ξάγρυπνοι, μέχρις ότου φθάσουν τα φορτηγά από την Φραγκφούρτη, κουβαλώντας μετρητά ευρώ, γιά να ξαναγεμiσουν τα άδεια ΑΤΜ των τραπεζών. Στην χώρα μας υπάρχει γενικώς σύγχυσις,  και ειδικώς μεταξύ «εξυγίανσης» και «συγχώνευσης» των τραπεζών, από την εποχή του «εθνάρχου», που δήμευσε τον Στρατή Ανδρεάδη.

Στην περίπτωσι, όμως, της Κυπριακής κρίσεως, τον περασμένο Μάρτιον, εχάθησαν όχι μόνον καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ αλλά και μικρότερες. Επετράπη να αποσύρωνται μόνον 350 ευρώ ημερησίως ανά φυσικό πρόσωπο και μέχρις 5.000 ευρώ κατά εταιρία. Συγχρόνως, απηγορεύθη η εξαγωγή κεφαλαίων από την Κύπρο και υιοθετήθη μία επιλεκτική επί του παρόντος «ελευθερία κινήσεως κεφαλαίων» διά τα μετά την 25η Μαρτίου 2013 εισαγόμενα κεφάλαια. Τα προ είναι δεσμευμένα, μάλλον απεριορίστως, δεδομένου ότι, αν επιτραπεί η εξαγωγή, είναι πολύ πιθανόν να χρωκοπήσει ολόκληρη η Κύπρος. Μία βασική αρχή της Ευρωζώνης, η ελευθερία κινήσεως κεφαλαίων, έγινε α-λα-καρτ. Ως εκ τούτου, υπάρχουν τώρα δύο ευρώ: ένα νέο ευρώ, το Κυπριακό, που δεν είναι ισοδύναμο με το δυτικοευρωπαϊκό κατά ποικίλοντα βαθμόν αναλόγως καταθέτου, και τ’ άλλο, το σκληρό, κυρίως εν Γερμανία.

Βεβαίως, όπου υπάρχουν δύο νομίσματα, «το κακό διώχνει το καλό» κατά τον νόμον του Αριστοφάνους («Βάτραχοι») που διάβασε κι’ ο Βρεταννός οικονομολόγος Γκρέσαμ – εξ ού και ομώνυμος «νόμος». Η μαύρη αγορά πιστώσεων και μετρητών ωργίασε στην Κύπρον, αλλά λόγω μικρού μεγέθους η εξωτερική ισοτιμία του ευρώ δεν ετρώθη. Αντιθέτως.

Κατόπιν αυτών, η χασμώμενη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αφυπνίσθη, και ανέλαβε να οργανώσει την ελεγχομένη ενιαία Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αγορά κατά το ανάλογον της Αμερικανικής, πρός μεγάλον κακοφανισμόν της Γερμανικής Μπούντεσμπανκ, που δεν επιθυμεί ενοποίησι των ευρωτραπεζών απ’ τον φόβο μην κληθή ο Γερμανός φορολογούμενος και πληρώσει τα σπασμένα των Ιταλικών, Ισπανικών – και «γιατί να το κρύψουμε» ως θα έλεγεν ο Επίτιμος, και…των Γαλλικών! Αρκετά επλήρωσε το Γερμανικό δημόσιον γιά να σώσει τις ιδικές του Λάντεσμπανκεν, που είχαν «βαρέσει κανόνι», έχουσαι επενδύσει στην «πυραμίδα Μέηντοφ» και αλλαχού ιεροκρυφίως.

Ούτως, το Ευρωπαϊκόν Συμβούλιον και το Ευρωκοινοβούλιον ενεκρίναντο Μηχανισμόν Μοναδικής Διαλύσεως Τραπεζών (Single Resolution Mechanism)  στα μέσα Δεκεμβρίου ε.έ. με τραπεζική εισφορά 1% των καλυπτομένων κεφαλαίων, που θα κατατίθεται εις ειδικόν ταμείον κατά τ’ αμερικανικά πρότυπα. Τώρα, καλείται να εγκρίνει τον Μηχανισμόν  η σύνοδος κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών.

Αλλά διά να διασκεδασθούν οι φόβοι της Γερμανίας, ο Μηχανισμός θα ισχύσει μετά το …2025! Έως τότε ποίος ζει ποιός πεθαίνει – ιδίως οι μνημονιακές χώρες του ευρώ  ως η ιδική μας;

Στο ενδιάμεσο διάστημα, από του 2016 έως το 2025, υπέγγυα είναι τα εθνικά δημόσια των χωρών-μελών της Ε.Ε., διά την διάσωσιν των χρεωκόπων τραπεζών. Δηλαδή ν’ αποζημιώσουν τους μικροκαταθέτες, ενώ οι μέτοχοι, ομολογιούχοι κι’ οι «μειωμένης εξασφάλισης» πιστωτές θα καλούνται κατά σειράν να υποστούν απώλειαν των κεφαλαίων πριν κληθούν οι μεγαλοκαταθέτες. Οι διασυνοριακές καταθέσεις θα καλύπτονται από το ΕΜS με conditionality, δηλαδή υφ’ όρους μνημονίου καλήν ώρα.

Η υποχρεωτική εσωτερική διάσωσις (bail-in) τραπεζών ξεκινά το 2016, με κόστος το 8% του τραπεζικού κεφαλαίου, προ της προσφυγής στο φορολογούμενο χρήμα. Μετά, μπορεί το ναυαγοσωστικόν δημόσιον να εγχύσει άλλο ένα 5% του κεφαλαίου των βυθιζομένων τραπεζών προτού τις «πνίξει» στην κρατικοποίησι. Ακολούθως θ’ αναλάβη το ΕΜS, που έχει καμμιά εξηνταριά δις. ευρώ κεφάλαια (σ.σ.: ανεπαρκή).

Γιά την επομένη 2ετία 2014-15, εξακολουθεί να υπάρχει η «κρατική εγγύησις» των 100.000 ευρώ ανά δικαιούχο της καταθέσεως και τράπεζα. Αλλ’ αν το ενεργητικόν μιάς τραπέζης μειωθή λόγω θαλασσοδανείων, τότε θα κληθούν και οι καταθέτες να σηκώσουν το βάρος – άλλος τρόπος δεν υπάρχει, δοθέντος ότι τα ίδια κεφάλαια των Ελληνικών  τραπεζών έχουν εξαχνωθή, όπως και των Ισπανικών, Ιρλανδικών, και το ΤΕΚΕ είναι …αδοκίμαστο εισέτι.

Το ερώτημα που πλανάται αναπάντητον διά τους λαλίστατους Μπαρνιέ, Προβόπουλους κλπ., είναι τι θα γίνη αν συμβή –ό μη γένοιτο– μία τραπεζική χρεωκοπία «συστημικής τράπεζας» και σπεύσουν όλοι οι καταθέτες ν’ αποσύρουν τα κεφάλαιά των. Που δεν υπάρχουν. Τι μέλλει τότε γενέσθαι;

Η ενδεδειγμένη απάντησις είναι: παρακολουθείτε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών, που το ύψος των αυξάνει όχι τόσον λόγω «κακοπληρωτών» όσον εξ αιτίας της υφέσεως,  της ελλείψεως ρευστού χρήματος στην αγορά και της οικονομικής αδυναμίας των δανειοληπτών (λόγω απεινούς φορολογίας). Οι καταθέσεις είναι 155 δις. ευρώ και τ’ απλήρωτα δάνεια 70, προς το παρόν, ως θα έλεγε και ο κ. Προβόπουλος.