analyst
 |
| Η οικονομική κατάσταση της Ρωσίας είναι σε βραχυπρόθεσμο διάστημα εξαιρετικά τεταμένη, ενώ σε μακροπρόθεσμο πολύ θετική – σε πλήρη αντίθεση με τις περισσότερες χώρες του OPEC, καθώς επίσης με τη υπερχρεωμένη Δύση, ειδικά με τις Η.Π.Α. |
Κρίνοντας από τις αναφορές των γερμανικών ΜΜΕ στις ευκαιρίες που υπάρχουν στο ελληνικό χρηματιστήριο,μετά το χθεσινό κραχ που κόστισε ακόμη 10 δις € στην οικονομία της χώρας μας, φαίνεται πως επισημοποιείται σταδιακά η γερμανική κατοχή. Επομένως μάλλον θα σταθεροποιηθεί, αφού προηγουμένως οι μετοχές των σημαντικότερων ελληνικών επιχειρήσεων μεταφερθούν στα χέρια των ξένων – σεεξευτελιστικές τιμές.
Την ίδια στιγμή, ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών που δημοσιεύει το ινστιτούτο Markit (πηγή), έπεσε στο επίπεδο ρεκόρ των 30,2 μονάδων – κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ μέχρι σήμερα, τεκμηριώνοντας πως η Ελλάδα συνεχίζει να ευρίσκεται σε πορεία κατάρρευσης.
Περαιτέρω, σύμφωνα με την υπηρεσία εξωτερικών υποθέσεων του Βερολίνου, η βιομηχανική παραγωγή της χώρας μας, από την οποία εξαρτάται κυρίως η ανεργία, περιορίσθηκε στο 12,6% του ΑΕΠ, έναντι 16,4% του τουρισμού – ενώ όλα τα βλέμματα είναι πλέον στραμμένα στα επισφαλή (κόκκινα) δάνεια των τραπεζών, τα οποία υπολογίζονται στο 50% των συνολικών.
Ακόμη λοιπόν και αν κεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες με το ποσόν που υπολογίζεται στο τρίτο μνημόνιο, με τα 25 δις €, αμφιβάλλει κανείς εάν αρκεί για να σταθεροποιηθεί η ελληνική οικονομία – πόσο μάλλον για να αποφευχθεί η συμμετοχή των μετόχων, των ομολογιούχων και των καταθετών στη διάσωση ορισμένων τραπεζών.
Εν τούτοις, εάν συγκρίνει κανείς την αντιμετώπιση του Πουέρτο Ρίκο από τις Η.Π.Α., το οποίο αποτελεί ουσιαστικά μία Πολιτεία τους (έχοντας αφεθεί να χρεοκοπήσει μόλις για 58 εκ. $ {πηγή}, με στόχο την αναδιάρθρωση χρέους συνολικού ύψους 72 δις $), με αυτήν της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, χάνει αρκετά την εμπιστοσύνη του στην υπερδύναμη – η οποία δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τα αποτελέσματα μίας χρεοκοπίας στους απλούς Πολίτες.
Στον υπόλοιπο πλανήτη τώρα το ενεργειακό σοκ (άρθρο), το οποίο αποτελεί τον προάγγελο μίας ευρύτερης ύφεσης που συνήθως καταλήγει σε κραχ, συνεχίζεται – ειδικά μετά την άρση των κυρώσεων εναντίον του Ιράν, την οποία ενέκριναν οι Η.Π.Α. με πιθανότερο στόχο την αποδυνάμωση της Ρωσίας.
Η τιμή του πετρελαίου ευρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, όπως επίσης των υπολοίπων πρώτων υλών, ενώ δεν γίνεται καμία προσπάθεια μείωσης της παραγωγής του – παρά το ότι το Ιράν ανακοίνωσε την αύξηση της εξόρυξης κατά 500.000 βαρέλια την ημέρα.
.
Ο OPEC
Οι χώρες που απειλούνται περισσότερο είναι αναμφίβολα η Ρωσία, καθώς επίσης τα μέλη του OPEC – τα έσοδα των οποίων, κυρίως από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, αυξήθηκαν από 200 δις $ το 1998 στα 1.600 δις $ το 2012 (800%). Με βάση τα συγκεκριμένα έσοδα, οι χώρες αυτές αύξησαν τις εισαγωγές τους κατά περίπου 600%, επιτυγχάνοντας σημαντικά ετήσια πλεονάσματα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών τους – περί τα 500 δις $ μεταξύ των ετών 2011 και 2013.
Στα πλαίσια αυτά, όταν άρχισαν να μειώνονται δραστικά τα έσοδα τους από τις αρχές του 2015, ήταν αναγκασμένες να περιορίσουν ανάλογα τις εισαγωγές τους – ενώ το 2016, όπου λήγουν οι συνήθεις συναλλαγές αντιστάθμισης, τα έσοδα τους θα μειωθούν πολύ περισσότερο. Με δεδομένο τώρα το ότι στις χώρες του OPEC, με ελάχιστες εξαιρέσεις, το μερίδιο της ενέργειας στις συνολικές εξαγωγές τους κυμαίνεται μεταξύ του 80% και 100% (γράφημα), θα αντιμετωπίσουν τεράστια προβλήματα – τα οποία θα επηρεάσουν σημαντικά τα κράτη, από τα οποία εισάγουν πολλά προϊόντα (Γερμανία, Κίνα, Η.Π.Α. κλπ.).
.
.
Περαιτέρω, πολλές χώρες του OPEC, όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ, η Λιβύη ή το Κατάρ, έχουν ένα καθεστώς σταθερών ισοτιμιών απέναντι στο δολάριο – όπου, αφού αποφασίσουν το ύψος του, το διατηρούν σταθερό για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, με πολύ μικρές αλλαγές.
Το Εκουαδόρ (Ισημερινός) έχει ως επίσημο νόμισμα του το δολάριο, ενώ κάποιες άλλες χώρες, όπως η Αλγερία, η Αγκόλα, η Νιγηρία ή το Ιράκ, διαφοροποιούν τις ισοτιμίες των νομισμάτων τους, αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό – με αποτέλεσμα να είναι όλα τα κράτη του OPEC σε κάποιο βαθμό εξαρτημένα από την πολιτική της Fed.
Συνεχίζοντας, λόγω της μείωσης της τιμής του πετρελαίου, περιορίζονται τα έσοδα όλων αυτών των κρατών στο εκάστοτε εγχώριο νόμισμα τους, πρακτικά στο ένα προς ένα – ενώ, επειδή όλα έχουν ουσιαστικά τα ίδια βασικά επιτόκια με τις Η.Π.Α., δεν υπάρχουν εξισορροπητικές νομισματικές επιδράσεις στη διατήρηση του ρυθμού ανάπτυξης ή στη μείωση των εισαγωγών τους.
Η ανάπτυξη επιτυγχάνεται μόνο μέσω των επενδύσεων των κρατικών πετρελαϊκών εταιρειών, ενώ η μείωση των εισαγωγών με τις διακριτικές αλλαγές της δημοσιονομικής πολιτικής, όπως είναι η αύξηση των φόρων ή η μείωση των δαπανών του δημοσίου – όπου όμως οι μεν επενδύσεις μπορούν να επιτευχθούν γρήγορα, ενώ η δημοσιονομική πολιτική αργεί να έχει αποτέλεσμα.
Επομένως, η μείωση των εισαγωγών αργεί να συμβεί, ενώ είναι αδύναμη – οπότε τα πλεονάσματα στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών τους περιορίζονται άμεσα και δραστικά. Από την άλλη πλευρά, το νομισματικό καθεστώς αυτού του είδους, η σύνδεση δηλαδή με το δολάριο, προϋποθέτει υψηλά πλεονάσματα στο ισοζύγιο, καθώς επίσης, κυρίως, μεγάλα συναλλαγματικά αποθέματα (ρεζέρβες).
Αυτό σημαίνει με τη σειρά του πως όλες αυτές οι χώρες μπορούν να ανταπεξέλθουν βραχύ- και μεσοπρόθεσμα με τον περιορισμό των τιμών της ενέργειας, αλλά όχι μακροπρόθεσμα – ενώ οι περισσότερες χρειάζονται μία τιμή της τάξης των 100 $ ανά βαρέλι, για να ανταπεξέλθουν με τον προϋπολογισμό τους.
Εάν λοιπόν η πτώση των τιμών διατηρηθεί για ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, τότε τα κράτη του OPEC είναι υποχρεωμένα να μειώσουν δραστικά τις εισαγωγές τους – ενώ μόνο η Βενεζουέλα και το Ιράν έχουν υποτιμήσει έντονα τα νομίσματα τους, για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία.
Οι υπόλοιπες χώρες θα μπορούσαν επίσης να υποχρεωθούν είτε να υποτιμήσουν τα νομίσματα τους, είτε να υιοθετήσουν μία περιοριστική δημοσιονομική πολιτική (λιτότητα) – με το μεγαλύτερο ρίσκο να αφορά τη Λιβύη, το Ιράκ, το Εκουαδόρ ή τη Νιγηρία. Η Αγκόλα, η Αλγερία και τα Αραβικά Εμιράτα είναι δυνατόν να βρεθούν σύντομα σε μία δυσάρεστη θέση – κάτι που δεν συμβαίνει με τη Σαουδική Αραβία, με το Κατάρ και με το Κουβέιτ που δεν αντιμετωπίζουν κανέναν απολύτως κίνδυνο.
Η Ρωσία και οι πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες
Η Ρωσική Ομοσπονδία, καθώς επίσης οι πρώην σοβιετικές δημοκρατίες του Καζακστάν, του Αζερμπαϊτζάν και του Τουρκμενιστάν, ανήκουν επίσης στους μεγάλους εξαγωγείς πετρελαίου και φυσικού αερίου – το μερίδιο των οποίων, στις συνολικές εξαγωγές τους, είναι από αρκετά έως πολύ μεγάλο (γράφημα).
.
.
Όπως διαπιστώνεται από το γράφημα, η Ρωσία είναι αρκετά διαφοροποιημένη, όσον αφορά τον ενεργειακό τομέα – έχοντας επί πλέον τα με απόσταση μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου παγκοσμίως. Όπως και το Καζακστάν, οι ενεργειακές εξαγωγές της είναι λίγο υψηλότερες από το 60% των συνολικών – ενώ το μεγαλύτερο μέρος των υπολοίπων αφορά τα βιομηχανικά μέταλλα, τα οποία έχουν επίσης κυκλική συμπεριφορά, διακρίνονται από περιοδικές ανόδους και καθόδους δηλαδή, ενώ είναι στενά συνδεδεμένα με το πετρέλαιο.
Αντίθετα, το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν είναι χώρες που εξαρτώνται σε ποσοστό άνω του 90% από τις εξαγωγές ενέργειας, όπου το μεν πρώτο μοιάζει ενεργειακά με μία χώρα του OPEC, ενώ το δεύτερο είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου παγκοσμίως – με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης λόγω των ενεργειακών αγωγών που έχει κατασκευάσει, με αποδέκτη την Κίνα.
Περαιτέρω, η κατάσταση της Ρωσίας είναι, σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο χρονικό διάστημα, εξαιρετικά τεταμένη – σε μακροπρόθεσμο όμως επίπεδο πάρα πολύ θετική.
Ειδικότερα, η νομισματική πολιτική της κεντρικής της τράπεζας, σε συνδυασμό με τις κυρώσεις της Δύσης,θα προκαλέσουν μία ακόμη πιο βαθιά ύφεση στην οικονομία της, καθώς επίσης τη μαζική κατάρρευση των εισαγωγών της – ενώ, ακόμη και σε εποχές με υψηλό παγκόσμιο ρυθμό ανάπτυξης, είχε μία πολύ λιγότερο θετική εξέλιξη, συγκριτικά με τις χώρες του OPEC.
Οι μειωμένες τώρα τιμές της ενέργειας, σε συνδυασμό με τις αυξημένες ανάγκες εισαγωγών της, έχουν οδηγήσει σε σταθερά χαμηλά πλεονάσματα το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της – ενώ από το 2014 και μετά η κεντρική της τράπεζα έχει αποφασίσει να προστατεύσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα, τα οποία είχαν μειωθεί στα 350 δις $ το Μάιο του 2015 από 540 δις $ το 2013, με αποτέλεσμα τη δραστική υποτίμηση του ρουβλίου, το οποίο έχει υπερβεί το 1:60 σε σχέση με το δολάριο.
Ως αποτέλεσμα των ενεργειών της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, τα συναλλαγματικά αποθέματα, κυρίως όμως ο προϋπολογισμός της χώρας σταθεροποιήθηκε – επειδή τα μειωμένα έσοδα της σε δολάρια, από τις εισαγωγές ενέργειας, αυξήθηκαν στο εγχώριο νόμισμα, λόγω της υποτίμησης του. Εκτός αυτού, η υποτίμηση αύξησε τις τιμές των εισαγομένων προϊόντων, με αποτέλεσμα να μειωθούν προς όφελος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Εν τούτοις, η αύξηση των βασικών επιτοκίων, για να αποφευχθεί η κατάρρευση του ρουβλίου, στραγγάλισε κυριολεκτικά την εσωτερική ανάπτυξη (οικοδομική δραστηριότητα, επενδύσεις, κατανάλωση) – ενώ δημιούργησε έναν μεγάλο πληθωρισμό, ο οποίος επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την ύφεση.
.
Η ρωσική ιδιαιτερότητα
Η πολιτική που ακολουθεί η Ρωσία είναι μεν υψηλού ρίσκου, αλλά όχι αδικαιολόγητη, κρίνοντας από τις παρακάτω ιδιαιτερότητες της:
(α) Τα ιδιωτικά ενυπόθηκα δάνεια είναι σχετικά χαμηλά – ενώ οι τράπεζες υποχρεώθηκαν να μετατρέψουν όλα όσα δάνεια είχαν δοθεί σε ξένο νόμισμα σε ρούβλια, με την ισοτιμία πριν από την υποτίμηση και με δικό τους κόστος.
(β) Αντίθετα, οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και οι τράπεζες έχουν υψηλά χρέη στο εξωτερικό, ενώ δεν έχουν πρόσβαση σε δυτικά κεφάλαια λόγω των κυρώσεων – οπότε τα χρέη τους αυξήθηκαν λόγω της υποτίμησης του ρουβλίου, προκαλώντας τους μεγάλα προβλήματα.
(γ) Εξ αιτίας των κυρώσεων, σταμάτησαν όλες οι επενδύσεις στο πεδίο της εξερεύνησης για ενεργειακά αποθέματα, ενώ μειώθηκαν οι σημαντικότερες εισαγωγές της από τη Δύση.
Σε κάθε περίπτωση, μία επόμενη μείωση των τιμών του πετρελαίου, σε συνδυασμό με την περαιτέρω υποτίμηση του νομίσματος, καθώς επίσης με υψηλότερα βασικά επιτόκια, θα μπορούσε να αποδειχθεί πανάκριβη για τη ρωσική οικονομία – ειδικά για το τραπεζικό σύστημα.
Σε μακροπρόθεσμο όμως χρονικό διάστημα, τόσο η Ρωσία, όσο και το Τουρκμενιστάν έχουν εξαιρετικά μεγάλες δυνατότητες, προερχόμενες από την τροφοδοσία της Κίνας με φυσικό αέριο – ενώ η Κίνα είναι μεν σε μία ισχυρή διαπραγματευτική θέση όσον αφορά τις τιμές σε βραχυπρόθεσμο χρονικό διάστημα, αλλά όχι σε μακροπρόθεσμο.
Η αιτία είναι η συνεχώς αυξανόμενη μόλυνση του περιβάλλοντος, επειδή οι μεγάλες πόλεις της Κίνας είναι περικυκλωμένες από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα – ενώ, μαζί με τη βιομηχανία και με τα αυτοκίνητα, δηλητηριάζουν εντελώς την ατμόσφαιρα.
Ως εκ τούτου, η Κίνα είναι υποχρεωμένη να μειώσει δραστικά τη χρήση του άνθρακα, εάν θέλει να επιβιώσει ως κοινωνία – οπότε θα αναγκασθεί να εισάγει φυσικό αέριο από τις δύο παραπάνω χώρες, αυξάνοντας την εξάρτηση της και χάνοντας το διαπραγματευτικό της ατού, προς όφελος κυρίως της Ρωσίας.
.
Επίλογος
Όσον αφορά τη Δύση, στα θεμέλια της οποίας είναι τοποθετημένη η πυρηνική βόμβα του χρέους, ευρίσκεται σε πορεία συρρίκνωσης – ενώ οι Η.Π.Α. καταρρέουν οικονομικά, αδυνατώντας να ανταπεξέλθουν με τα δίδυμα ελλείμματα τους. Επίσης όχι με τα τεράστια χρέη τους, κάνοντας ότι μπορούν για να μη χάσουν τα προνόμια του δολαρίου – χωρίς τα οποία δεν θα καταφέρουν να επιβιώσουν.
Οι πετρελαϊκές εταιρίες τους πάντως, οι οποίες στηρίζονται στη νέα τεχνολογία εξόρυξης έχουν βυθιστεί στην κρίση, ενώ ολόκληρη η οικονομία τους παραπαίει. Αρκεί μόνο να τονίσει κανείς τη φούσκα της νέας οικονομίας, όπου οι κορυφαίες δέκα εταιρείες αποτιμώνται χρηματιστηριακά με 156 δις $, έχοντας τζίρο μόλις 4 δις $και 19.500 εργαζομένους συνολικά, για να κατανοήσει τον αμερικανικό παραλογισμό (γράφημα).
.
(*Πατήστε στο πίνακα για μεγέθυνση)
.
Με απλά λόγια, η σχέση της τιμής τους προς τις πωλήσεις έχει φτάσει στον αστρονομικό συντελεστή 39Χ, ενώ ο κάθε εργαζόμενος τους αξίζει περί τα 8.000.000 $ – γεγονός που σημαίνει πως πρόκειται για ένα τέχνασμαmarketing, όπως ολόκληρη σχεδόν η οικονομία της χώρας, το οποίο θα γκρεμιστεί με έναν απίστευτα εκκωφαντικό θόρυβο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου