Η κινεζική απειλή - analyst

analyst

Ο συνδυασμός της κατάρρευσης των χρηματιστηρίων της χώρας, κυρίως λόγω των αγορών μετοχών επί πιστώσει, με την κρίση των ακινήτων, των τραπεζών, καθώς επίσης των βιομηχανικών μετάλλων, ίσως αποδειχθεί μοιραίος για ολόκληρο τον πλανήτη  

του Άρη Οικονόμου

Απορεί κανείς με την επιμονή των διεθνών ΜΜΕ να ασχολούνται συνεχώς με την Ελλάδα, όταν σε ολόκληρο τον υπόλοιπο πλανήτη έχουν συσσωρευτεί τεράστια προβλήματα, τα οποία απειλούν σε μεγάλο βαθμό το σύστημα – όπως στις Η.Π.Α., οι οποίες βρίσκονται σε μία πολύ άσχημη οικονομική θέση (δίδυμα ελλείμματα και χρέη), στην Ιαπωνία που συνεχίζει να αδυνατεί να αντιμετωπίσει τον αποπληθωρισμό, στις αναπτυσσόμενες οικονομίες που είναι σε μεγάλο βαθμό χρεωμένες σε δολάρια (ανάλυση), στις χώρεςπαραγωγής ενέργειας κοκ.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος βέβαια προέρχεται από την Κίνα, όπου πολλοί αναρωτιούνται εάν το πρόσφατο κραχ του χρηματιστηρίου της μοιάζει με αυτό των Η.Π.Α. το 1987 ή το 1929 – αφού από τις 12 Ιουνίου του 2015, τα δύο μεγάλα της χρηματιστήρια (Shanghai, Shenzhen) έχουν χάσει το ένα τρίτο της αξίας τους, παρά το ότι η κυβέρνηση του Πεκίνου κάνει ότι μπορεί για να σταματήσει τη ραγδαία πτώση τους.

Ένας σημαντικός παράγοντας, ο οποίος είχε προηγουμένως οδηγήσει τις μετοχές στα ύψη, είναι οι αγορές επί πιστώσει (margin debt) – στις οποίες οφειλόταν τον Ιούνιο το 10% της συνολικής αξίας όλων των χρηματιστηρίων της Κίνας. Το ύψος αυτό είναι ελαφρά χαμηλότερο από το αντίστοιχο των Η.Π.Α. το Σεπτέμβριο του 1929 (γράφημα), λίγο πριν το μεγάλο κραχ – αν και θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο, εάν υπολογίσει κανείς τα δάνεια από το σκιώδη τραπεζικό τομέα της Κίνας.

.

.

Περαιτέρω ελπίζει κανείς ότι, η κατάρρευση των χρηματιστηρίων της Κίνας δεν θα υπερβεί αυτήν των Η.Π.Α. του 1987 – επειδή, εάν τυχόν πλησιάσει το κραχ του 1929, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφική Μεγάλη Ύφεση, τότε ο πλανήτης θα αντιμετωπίσει τεράστια προβλήματα.

Εν τούτοις, το 1987 οι αγορές μετοχών επί πιστώσει ήταν πολύ χαμηλότερες από τις σημερινές στην Κίνα– μόλις 1,5% συγκριτικά με τουλάχιστον 9,6%, όπως φαίνεται από το προηγούμενο γράφημα. Επομένως, η κατάσταση μοιάζει με αυτήν του 1929, όσο και αν δεν θέλει να το παραδεχθεί κανείς – ελπίζοντας βέβαια πως επειδή η Κίνα έχει ένα εντελώς διαφορετικό οικονομικό και πολιτικό σύστημα, από αυτό των Η.Π.Α. το 1929, θα μπορέσει πιο εύκολα να ελέγξει το κραχ.

.

Η πτώση των τιμών των βιομηχανικών μετάλλων

Συνεχίζοντας, δεν υποφέρουν μόνο τα χρηματιστήρια αλλά, επίσης, η πραγματική αγορά στην Κίνα – όπου,λόγω της φούσκας ακινήτων, ένας από τους μεγαλύτερους τομείς της οικονομίας της, οι κατασκευές, επιβραδύνεται σταθερά. Από το συγκεκριμένο κλάδο όμως εξαρτώνται οι εισαγωγές της σε βιομηχανικά μέταλλα, όπου η χώρα κατέχει την πρώτη θέση τόσο στη ζήτηση, όσο και στην προσφορά – ενώ έχει μία εντελώς διαφορετική δυναμική, από τον τομέα της ενέργειας.

Ειδικότερα, αφενός μεν δέχονται πιέσεις οι άλλες χώρες παραγωγής μετάλλων, όσον αφορά τις ποσότητες εξαγωγής, αφετέρου η ραγδαία πτώση των τιμών μειώνει ακόμη περισσότερο τις εισροές τους σε κεφάλαια – με αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με τη μείωση της εσωτερικής τους κατανάλωσης, να βυθίζονται σε έναν καθοδικό σπειροειδή κύκλο, από τον οποίο πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να ξεφύγουν.

Ως εκ τούτου τα βιομηχανικά μέταλλα, τα οποία αποτελούν τη δεύτερη σημαντικότερη ομάδα μετά την ενέργεια όσον αφορά τις πρώτες ύλες, υφίστανται μεγάλες πιέσεις – οι οποίες έχουν ξεκινήσει πριν από την πτώση των τιμών του πετρελαίου, το 2012/13.

Υπενθυμίζουμε εδώ ότι, μετά από έναν μεγάλο κύκλο σταθερότητας των τιμών τους, ο οποίος διήρκεσε από το 1980 έως το 2000, οι τιμές των βιομηχανικών μετάλλων εκτοξεύθηκαν στα ύψη – φτάνοντας στο ανώτατο σημείο τους εν πρώτοις το 2008. Στη συνέχεια μειώθηκαν για ένα μικρό χρονικό διάστημα, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, ακολουθώντας ξανά μία έντονη ανοδική πορεία, με ένα νέο ζενίθ το 2011.

Έκτοτε έχουν χάσει το 50% έως 70% των τιμών τους, οι οποίες όμως συνεχίζουν να είναι εμφανώς υψηλότερες από τα επίπεδα του 1990 – όπως φαίνεται από το γράφημα που παραθέτουμε. Ανάλογη εξέλιξη είχαν και τα υπόλοιπα μέταλλα, η πορεία των τιμών των οποίων ταιριάζει με τα βιομηχανικά.

.

.

Περαιτέρω, η ζήτηση του πετρελαίου αυξήθηκε μεν έντονα μετά το 2000, αλλά όχι σε υπερβολικό βαθμό – σε καμία περίπτωση όπως αυτή των βιομηχανικών μετάλλων. Η Κίνα δε είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας, όσον αφορά το πετρέλαιο, αλλά όχι αποφασιστικός – αφού αντιπροσωπεύει «μόνο» το 11% της παγκόσμιας κατανάλωσης.

Όσον αφορά όμως τα βιομηχανικά μέταλλα, η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική – αφού συγκεντρώνει το 50% περίπου της παγκόσμιας ζήτησης, ενώ είναι υπεύθυνη εξ ολοκλήρου για την εξέλιξη τους μετά το 2000. Κύριος καταναλωτής τους είναι ο κλάδος των κατασκευών, καθώς επίσης η μεταποιητική βιομηχανία της – η οποία διογκώθηκε σε μεγάλο βαθμό, μετά το 2000.

Στα ευγενή μέταλλα η Κίνα κατέχει επίσης μία σημαντική θέση παγκοσμίως – όπου από πλευρά ποσοτήτων προηγείται ο χρυσός, τον οποίο χρησιμοποιεί για τη διατήρηση πλούτου, καθώς επίσης για την  κατασκευή κοσμημάτων. Ως εκ τούτου, λόγω της αύξησης της μεσαίας και ανώτατης εισοδηματικής τάξης της μετά το 2000, κλιμακώθηκε η ζήτηση του χρυσού – με αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών του.

Επειδή τώρα η Κίνα δεν είναι μόνο ένας μεγάλος εισαγωγέας βιομηχανικών μετάλλων αλλά, επίσης, ένας σημαντικός παραγωγός, η κατάρρευση του κλάδου των κατασκευών την επηρέασε πρώτη και σε μεγάλο βαθμό – με αποτέλεσμα να έχουν αυξηθεί τα κόκκινα δάνεια πολλών μονάδων παραγωγής βιομηχανικών μετάλλων, επί πλέον σε όλες τις υπόλοιπες, απειλώντας τον τραπεζικό της κλάδο.

.

Συμπέρασμα 

Είναι μάλλον περιττό να τονίσει κανείς πόσο σημαντικές για τον πλανήτη είναι αυτού του είδους οι αλλαγές, σε μία χώρα των 1,5 δις κατοίκων – δίπλα από την οποία βρίσκεται ένα ακόμη μεγάλο πληθυσμιακά κράτος όπως η Ινδία, σε σημαντικό βαθμό εξαρτώμενο από τις εξελίξεις στην Κίνα.

Εν τούτοις, οι περισσότεροι ασχολούνται με την Ευρώπη, ιδίως δε με την Ελλάδα, στην οποία έχει επιβληθεί μία πολιτική που έχει αποδειχθεί καταστροφική στο παρελθόν – με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η Ευρωζώνη να διαλυθεί (ανάλυση), με συνέπειες που είναι αδύνατον να προβλεφθούν.

Άρης Οικονόμου, Senior Analyst (finance & markets)