Συνέδριο – ξεκαθάρισμα*

Το Ποντίκι

της Μαρίας Μητσοπούλου

Η επόμενη φάση της διαπραγμάτευσης για τη νέα δανειακή σύμβαση τέθηκε από τον πρωθυπουργό ως απόλυτη προτεραιότητα για τις επόμενες εβδομάδες του καλοκαιριού, μεταθέτοντας το οξύ εσωκομματικό ζήτημα παραπίσω, δηλαδή τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Όμως η διαδικασία μετάβασης του ΣΥΡΙΖΑ στην επόμενη μέρα έχει ήδη ξεκινήσει και προμηνύεται οδυνηρή.

H έκκληση Τσίπρα να δοθεί το βάρος στη διαπραγμάτευση δεν φαίνεται ότι θα συνοδευτεί από κάποια ανα­κωχή στην ανταλλαγή πυρών που, μετά τους πρώτους δισταγμούς, έχει ξεκινήσει και μαίνεται μεταξύ του πρωθυπουργού και του «σκληρού» προεδρικού μπλοκ από τη μία και των διαφωνούντων από την άλλη, κυρίως της Αρι­στερής Πλατφόρμας.

Η τελευταία αποτελεί το πιο συμπαγές κομ­μάτι των διαφωνούντων στο εσωτερικό του ΣΥ­ΡΙΖΑ, αφού η διαφωνία με τη στροφή στη μνημονιακή πορεία εκφράζεται από τη βάση ως τα κομματικά και κοινοβουλευτικά στελέχη και βε­βαίως τους πρώην υπουργούς. Αντιθέτως, στο κομμάτι που αναφέρεται στην κίνηση των 53 κυ­ριαρχεί η σύγχυση, με τη βάση να διαφωνεί με τη στροφή της κυβέρνησης, τα κομματικά στελέχη να βρίσκονται σε αμηχανία (με άλλους να γέρνουν προς την καθαρή διαφωνία και άλλους προς την αμήχανη - κριτική - στήριξη της κυ­βέρνησης), ενώ σε κοινοβουλευτικό επίπεδο μο­νοψήφιος αριθμός βουλευτών αυτής της τάσης ψήφισε «παρών».

Ο Αλέξης Τσίπρας πλέον δεν διστάζει να εξα­πολύει πυρά κατά των πρώην συντρόφων του της Αριστερής Πλατφόρμας. Ωστόσο στη δή­λωση που έκανε μετά την ψηφοφορία της προ­ηγούμενης Τετάρτης έβαλε ζήτημα μόνο για όσους ψήφισαν «όχι», εξαιρώντας όσους ψήφι­σαν «παρών» - κατά κανόνα από την τάση των 53 - στη βάση της εκτίμησης ότι «παλεύονται», ώστε κάποιοι από αυτούς να επιστρέψουν στο «μαντρί» ψηφίζοντας «ναι».

Δίχως κόμμα;

Οι επόμενες κινήσεις του πρωθυπουργού αναφορικά με το εσωκομματικό τοπίο αναμένο­νται μετά και τη χθεσινή ψηφοφορία. Ωστόσο εκτιμάται ότι δεν θα προβεί σε δραστικές κινή­σεις άμεσα. Άλλωστε διαγραφές στο κόμμα - και μάλιστα σε τόσο εκτεταμένο βαθμό - δεν προ- βλέπονται, κι εν πάση περιπτώσει για να αποφασιστούν θα πρέπει να συγκληθούν τα όργανα του κόμματος, το οποίο όμως ο Τσίπρας δεν ελέγχει αυτήν τη στιγμή.

Υπενθυμίζεται ότι 109 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής σε σύνολο 201, δηλαδή η πλειοψη- φία, με δήλωσή τους την περασμένη εβδομάδα απορρίπτουν το «νέο μνημόνιο» και ζητούν τη σύγκληση του οργάνου. Τη δήλωση αυτή υπο­γράφουν τα μέλη της ΚΕ που ανήκουν στην Αρι­στερή Πλατφόρμα και το Κόκκινο Δίκτυο, τα μέ­λη της ΚΟΕ καθώς και μέλη των 53.

Σήμερα αναμένεται να συνεδριάσει η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ, ύστερα από αναβολές, ωστόσο μένει να φανεί αν θα αποφασιστεί σύ­γκληση της Κεντρικής Επιτροπής, κάτι το οποίο η ηγεσία δεν επιθυμεί στην παρούσα φάση.

Συνέδριο ρήξης;

Ο Τσίπρας, άλλωστε, σε δηλώσεις που φέρεται να έκανε στους συνεργάτες του έδειξε στην κατεύθυνση του Συνεδρίου τον Σεπτέμβριο, αφού θα έχει κλείσει η συμφωνία. Ανέφερε ειδικότερα ότι ο «κομματικός» ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να αντιστοιχηθεί με τον «κοινωνικό» ΣΥΡΙΖΑ και συντεταγμένα «να οδηγηθεί τον Σεπτέμβρη σε ευρείες συλλογικές διαδικασίες ώστε να προσδιορίσουμε τους στόχους και τα χαρακτηριστικά της αριστερής διακυβέρνησης στα νέα δεδομένα».

Σύμφωνα με εκτιμήσεις προσώπων που γνωρίζουν τις εσωκομματικές διαδικασίες, ο πρωθυπουργός θα προσπαθήσει να ελέγξει το εσωκομματικό τοπίο - να πάρει το κόμμα πίσω, δηλαδή - μέσα από το Συνέδριο, του οποίου θα επιχειρηθεί να διευρυνθεί η βάση πιθανότατα με ένταξη μελών ή δικαίωμα ψήφου σε «φίλους» του κόμματος.

Σε αυτό παραπέμπει και η προτροπή για αντιστοίχιση του «κομματικού» ΣΥΡΙΖΑ με τον «κοινωνικό», αναφορά η οποία γενικότερα υποδηλώνει τη διαδεδομένη και από τα μήντια θέση ότι ο κομματικός ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται πιο πίσω από την κοινωνία, η οποία στηρίζει την κυβέρνηση και τον Τσίπρα του οποίου η δημοφιλία στις δημοσκοπήσεις παραμένει υψηλή παρά τη σκληρή συμφωνία.

Με άλλα λόγια, ο Τσίπρας ποντάρει σε επανέλεγχο του κόμματος μέσω Συνεδρίου ώστε με ένα πιο συμπαγές κόμμα να προσφύγει στις κάλπες για ανανέωση της εντολής. Το σενάριο αυτό δεν αποκλείει ή δεν αποτρέπει το σενάριο της ρήξης με το κομμάτι που πρόσκειται στην Αριστερή Πλατφόρμα, ενώ ήδη παρατηρούνται φαινόμενα αποστράτευσης στην κομματική βάση, με μέλη οργανώσεων να παραιτούνται ή να αποστασιοποιούνται από τις κομματικές διαδικασίες.

Το μπαλάκι των ευθυνών

Μέχρι τότε, και εφόσον τα πράγματα δεν εξελιχθούν με άκρως δραματικό και τραυματικό τρόπο και για τις δύο πλευρές, πιθανότατα θα συνεχίσει να παίζεται το παιχνίδι της ευθύνης για την επαπειλούμενη διάσπαση - όλο και λιγότεροι την αποκλείουν πια -, με την κάθε πλευρά να πετά το μπαλάκι στο γήπεδο της άλλης.

Τις τελευταίες μέρες οι τόνοι διαρκώς ανεβαίνουν, με αποκορύφωμα την επίθεση Τσίπρα στην Αριστερή Πλατφόρμα και τον Βαρουφάκη, τους οποίους κάλεσε να μην κρύβονται πίσω από τη δική του υπογραφή, επικαλούμενοι εναλλακτικές λύσεις που όπως υπονοεί ο ίδιος δεν είναι ρεαλιστικές και υλοποιήσιμες. Ταύτισε δε πιο ξεκάθαρα από ποτέ την εναλλακτική πρόταση για επιστροφή στο εθνικό νόμισμα με το σχέδιο Σόιμπλε.

Η Αριστερή Πλατφόρμα απάντησε μέσω της Iskra και άρθρου που υπογράφει ο Νίκος Πέρπερας, το οποίο αναφέρεται στις ευθύνες του πρωθυπουργού και των συνεργατών του για το γεγονός ότι με δική του ευθύνη οδηγήθηκε στον εκβιασμό καθώς δεν προετοίμασε ένα εναλλακτικό σχέδιο, κάτι που δεν ήταν ευθύνη της συγκεκριμένης τάσης να παρουσιάσει αλλά ολόκληρου του κόμματος και ειδικά της ηγεσίας.

Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και η Αριστερή Πλατφόρμα, η οποία βρίσκεται σε αναβρασμό σχετικά με τη στάση που πρέπει να κρατήσει το επόμενο διάστημα, έδειξαν να μην είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν την ευθύνη μιας διάσπασης μέσα από τη γραμμή «καταψηφίζουμε τη συμφωνία, στηρίζουμε την κυβέρνηση».

Σε κάθε περίπτωση παραμένει το ερώτημα μέχρι πού φτάνουν οι επιδιώξεις και τα όρια του Παναγιώτη Λαφαζάνη και αν θα ηγηθεί μιας προσπάθειας να διεκδικήσει το κόμμα από τον «αντίπαλο» πλέον Αλέξη Τσίπρα ή απλώς θα επιχειρήσει μια διαχείριση ως το φθινόπωρο προκειμένου να μην χρεωθεί τη ρήξη...

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1874 στις 23-07-2015