Αναδημοσίευση από την Ελεύθερη Ελλάδα
του Γιώργου Κοντογιώργη
Το διακύβευμα του “Συντάγματος 2011″ φέρνει για πρώτη φορά την κοινωνία πολιτών αντιμέτωπη με το σύνολο των (πολιτικών και άλλων) νομέων του κράτους. Αυτό καθεαυτό το γεγονός φανερώνει ότι το συλλογικό δεν συγκροτείται πια με όρους μάζας, αλλά αξιώνει να αποτελέσει το αθροιστικό γινόμενο των πολιτών. Η επιβεβαίωση της ατομικότητας μέσα στο συλλογικό μεταβάλει τον πολίτη από ενεργούμενο υπήκοο σε ελεύθερη και χειράφετη οντότητα που διαμορφώνει τις εξελίξεις. Επομένως, είναι κατάδηλο ότι αποτελεί μέγιστο ψεύδος των στοχαστών της νεοτερικότητας ο ισχυρισμός ότι κράτος και πολιτικό σύστημα ταυτίζονται εκ φύσεως.
Για να διαφυλαχθεί η κατάκτηση αυτή της κοινωνίας των πολιτών απαιτείται:
α) Να συνεκτιμηθεί ότι ο τρόπος της εξωθεσμικής διαμαρτυρίας στις μέρες μας έχει “κοντά πόδια” για να αντιπαρατεθεί με τους γίγαντες της παγκόσμιας τάξης.
Να έχουμε επίγνωση ότι ο χρόνος της αθέσμιτης λειτουργίας της συλλογικότητας είναι πεπερασμένος. Οι αθέσμιτες συλλογικότητες διαρκούν λιγότερο από την ανάγκη που τις γέννησε. Κινδυνεύουν είτε να εκφυλισθούν είτε να διεμβολισθούν από τις συντεταγμένες εξουσίες και τις δυνάμεις που αρνούνται την χειραφέτηση της κοινωνίας των πολιτών. Ο κίνδυνος αυτός είναι μεγαλύτερος όταν το διακύβευμα της κοινωνίας των πολιτών αναπτύσσεται σε μια μικρή χώρα και δεν συνάδει ούτε με την εσωτερική δυναμική των χωρών του ηγεμονικού συμπλέγματος που καθορίζει τα παγκόσμια πράγματα ούτε, πολλώ μάλλον, με το συμφέρον τους.
β) Να διατυπωθούν με “νομοθετική” σαφήνεια τα αιτήματα και να είναι ρεαλιστικά.
Ρεαλιστικά και αναγκαία θεωρώ, υπό τις παρούσες συνθήκες, τα εξής:
- Να καταργηθεί η ασυλία και να υπαχθεί το πολιτικό προσωπικό σε δικαστήριο που θα απαρτίζεται από κληρούμενο σώμα δικαστών με τη συμμετοχή ενόρκων πολιτών.
- Να θεσμοθετηθεί η αρμοδιότητα του “ελέγχειν” το πολιτικό προσωπικό (της διοίκησης και της δικαιοσύνης). Ο έλεγχος να αφορά και τα άτομα (π.χ. τον βουλευτή ανά εξάμηνο από κληρούμενο σώμα πολιτών της εκλογικής του περιφέρειας) και τα πολιτειακά σώματα.
-Να καθιερωθεί η πολιτική ευθύνη (το “ευθύνειν”) του πολιτικού προσωπικού για τις πολιτικές του πράξεις (ή παραλήψεις), οι οποίες βλάπτουν την κοινωνία των πολιτών. Να διατυπωθεί με σαφήνεια ότι σκοπός του “πολιτεύεσθαι” είναι το συμφέρον (του έθνους) της κοινωνίας και όχι (του έθνους) του κράτους. Δεν νοείται τον 21ο αιώνα να ζούμε σε καθεστώς προγενέστερο εκείνου του Σόλωνα.
- Να αναγνωρισθεί στον πολίτη δικαίωμα “εννόμου συμφέροντος” για τη βλάβη που του προκαλούν οι φορείς της διοίκησης, της δικαιοσύνης και το πολιτικό προσωπικό. Απέναντι στον πολίτη, να ευθύνεται ευθέως ο διοικητικός, δικαστικός και πολιτικός αξιωματούχος και, όλως επικουρικώς, το κράτος.
- Να αξιωθεί η υποχρεωτική έκφραση γνώμης (της βούλησης) της κοινωνίας των πολιτών πριν από κάθε πολιτική απόφαση (κυβερνητική ή νομοθετική) καθώς και η δυνατότητά της να εγείρει ζητήματα πολιτικής που εκτιμά ότι χρήζουν αντιμετώπισης (π.χ. η αποτελεσματική λειτουργία της διοίκησης). Πρακτικά θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η επιστημονική δυνατότητα των δημοσκοπήσεων, δεν χρειάζεται να μαζεύουμε κάθε φορά όλη την κοινωνία στην πλατεία Συντάγματος. Θα μπορούσε πριν από τη λήψη οποιαδήποτε απόφασης να είναι υποχρεωτική η δημοσκόπηση της κοινωνίας για το τι θέλει. Ή, ακόμη περισσότερο, να δημιουργηθεί ένας διαρκής δημοσκοπικός Δήμος, ο οποίος θα συζητά και θα αποφαίνεται για τα προβλήματα της χώρας σε πολιτικό επίπεδο. Αυτό είναι ένα παράδειγμα. Μπορούμε να βρούμε χίλιους δυο τρόπους. Αλλά είναι απαραίτητο η κοινωνία πολιτών να εισέλθει στην πολιτική. Να συμμετέχει στις αποφάσεις.
- Θα προκύπτει έτσι τι θεωρεί η κοινωνία των πολιτών συμφέρον της και τι όχι. Στον παρόντα χρόνο θα αρκούσε η υποχρεωτικότητα της γνώμης και όχι ο υποχρεωτικός της χαρακτήρας για την πολιτική εξουσία. Το “ελέγχειν” και το “ευθύνειν’ σε συνδυασμό με την εκλογική διαδικασία, θα εξισορροπεί την βούληση της πολιτικής εξουσίας να αυτονομείται.
-Να αξιωθεί από τη Βουλή να παραιτηθεί από την καταχρηστική της “αρμοδιότητα” να νομοθετεί για ζητήματα πολιτικής ευθύνης των μελών της και ιδίως να εμπλέκεται στη διαχείριση των ευθυνών τους. Να υπαχθούν όλες οι υποθέσεις ασυλίας και σκανδάλων από τη μεταπολίτευση και εντεύθεν στη δικαιοσύνη. Οι υποθέσεις που ανάγονται στο “ευθύνειν” των πολιτικών, από τη φύση τους, δεν παραγράφονται.
Ρεαλιστικά και αναγκαία θεωρώ, υπό τις παρούσες συνθήκες, τα εξής:
- Να καταργηθεί η ασυλία και να υπαχθεί το πολιτικό προσωπικό σε δικαστήριο που θα απαρτίζεται από κληρούμενο σώμα δικαστών με τη συμμετοχή ενόρκων πολιτών.
- Να θεσμοθετηθεί η αρμοδιότητα του “ελέγχειν” το πολιτικό προσωπικό (της διοίκησης και της δικαιοσύνης). Ο έλεγχος να αφορά και τα άτομα (π.χ. τον βουλευτή ανά εξάμηνο από κληρούμενο σώμα πολιτών της εκλογικής του περιφέρειας) και τα πολιτειακά σώματα.
-Να καθιερωθεί η πολιτική ευθύνη (το “ευθύνειν”) του πολιτικού προσωπικού για τις πολιτικές του πράξεις (ή παραλήψεις), οι οποίες βλάπτουν την κοινωνία των πολιτών. Να διατυπωθεί με σαφήνεια ότι σκοπός του “πολιτεύεσθαι” είναι το συμφέρον (του έθνους) της κοινωνίας και όχι (του έθνους) του κράτους. Δεν νοείται τον 21ο αιώνα να ζούμε σε καθεστώς προγενέστερο εκείνου του Σόλωνα.
- Να αναγνωρισθεί στον πολίτη δικαίωμα “εννόμου συμφέροντος” για τη βλάβη που του προκαλούν οι φορείς της διοίκησης, της δικαιοσύνης και το πολιτικό προσωπικό. Απέναντι στον πολίτη, να ευθύνεται ευθέως ο διοικητικός, δικαστικός και πολιτικός αξιωματούχος και, όλως επικουρικώς, το κράτος.
- Να αξιωθεί η υποχρεωτική έκφραση γνώμης (της βούλησης) της κοινωνίας των πολιτών πριν από κάθε πολιτική απόφαση (κυβερνητική ή νομοθετική) καθώς και η δυνατότητά της να εγείρει ζητήματα πολιτικής που εκτιμά ότι χρήζουν αντιμετώπισης (π.χ. η αποτελεσματική λειτουργία της διοίκησης). Πρακτικά θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η επιστημονική δυνατότητα των δημοσκοπήσεων, δεν χρειάζεται να μαζεύουμε κάθε φορά όλη την κοινωνία στην πλατεία Συντάγματος. Θα μπορούσε πριν από τη λήψη οποιαδήποτε απόφασης να είναι υποχρεωτική η δημοσκόπηση της κοινωνίας για το τι θέλει. Ή, ακόμη περισσότερο, να δημιουργηθεί ένας διαρκής δημοσκοπικός Δήμος, ο οποίος θα συζητά και θα αποφαίνεται για τα προβλήματα της χώρας σε πολιτικό επίπεδο. Αυτό είναι ένα παράδειγμα. Μπορούμε να βρούμε χίλιους δυο τρόπους. Αλλά είναι απαραίτητο η κοινωνία πολιτών να εισέλθει στην πολιτική. Να συμμετέχει στις αποφάσεις.
- Θα προκύπτει έτσι τι θεωρεί η κοινωνία των πολιτών συμφέρον της και τι όχι. Στον παρόντα χρόνο θα αρκούσε η υποχρεωτικότητα της γνώμης και όχι ο υποχρεωτικός της χαρακτήρας για την πολιτική εξουσία. Το “ελέγχειν” και το “ευθύνειν’ σε συνδυασμό με την εκλογική διαδικασία, θα εξισορροπεί την βούληση της πολιτικής εξουσίας να αυτονομείται.
-Να αξιωθεί από τη Βουλή να παραιτηθεί από την καταχρηστική της “αρμοδιότητα” να νομοθετεί για ζητήματα πολιτικής ευθύνης των μελών της και ιδίως να εμπλέκεται στη διαχείριση των ευθυνών τους. Να υπαχθούν όλες οι υποθέσεις ασυλίας και σκανδάλων από τη μεταπολίτευση και εντεύθεν στη δικαιοσύνη. Οι υποθέσεις που ανάγονται στο “ευθύνειν” των πολιτικών, από τη φύση τους, δεν παραγράφονται.
- Τα περισσότερα από τα παραπάνω δεν απαιτούν αναθεώρηση του Συντάγματος. Ειδάλλως, η κοινωνία των πολιτών να αξιώσει την αναστολή των άρθρων του Συντάγματος που επιφυλάσσουν στην πολιτική εξουσία την ιδιότητα του εντολέα.
γ) Συμπληρωματικά, σε ό,τι αφορά στον τρόπο της πολιτικής δράσης.
-Αναφέρθηκα ήδη στην άμεση, χωρίς χάσιμο χρόνου, μαζική και ειρηνική περικύκλωση της Βουλής και του Μαξίμου.
- Συμπληρώνω την πρόταση αυτή με την επισήμανση ότι, εάν η πολιτική εξουσία επιχειρήσει να εμποδίσει, με οποιονδήποτε τρόπο, την εκδήλωση του φρονήματος της κοινωνίας των πολιτών, στον τόπο της αυταρχικής πράξης, να κατακλιθούν όλοι ως ένα σώμα υπτίως στη γη. Το μόνο που θα επιτύχει είναι η ολοκληρωτική απονομιμοποίησή της. Το “κοινωνικό συμβόλαιο”, που εγκιβωτίζει την κοινωνία των πολιτών στο καθεστώς του ιδιώτη, προϋποθέτει τη σιωπηλή έστω συναίνεσή της. Εάν αυτό αμφισβητείται μαζικά, τεκμαίρεται η διάρρηξή του, επομένως απαιτείται η εκ νέου απόφανση του σώματος της κοινωνίας των πολιτών. Σε κάθε περίπτωση, η πολιτική τάξη φάνηκε ανάξια της εν λευκώ εμπιστοσύνης που της δόθηκε από την κοινωνία των πολιτών και το χειρότερο καταχράσθηκε τον ρόλου της με ολέθρια αποτελέσματα για τη χώρα.
-Αναφέρθηκα ήδη στην άμεση, χωρίς χάσιμο χρόνου, μαζική και ειρηνική περικύκλωση της Βουλής και του Μαξίμου.
- Συμπληρώνω την πρόταση αυτή με την επισήμανση ότι, εάν η πολιτική εξουσία επιχειρήσει να εμποδίσει, με οποιονδήποτε τρόπο, την εκδήλωση του φρονήματος της κοινωνίας των πολιτών, στον τόπο της αυταρχικής πράξης, να κατακλιθούν όλοι ως ένα σώμα υπτίως στη γη. Το μόνο που θα επιτύχει είναι η ολοκληρωτική απονομιμοποίησή της. Το “κοινωνικό συμβόλαιο”, που εγκιβωτίζει την κοινωνία των πολιτών στο καθεστώς του ιδιώτη, προϋποθέτει τη σιωπηλή έστω συναίνεσή της. Εάν αυτό αμφισβητείται μαζικά, τεκμαίρεται η διάρρηξή του, επομένως απαιτείται η εκ νέου απόφανση του σώματος της κοινωνίας των πολιτών. Σε κάθε περίπτωση, η πολιτική τάξη φάνηκε ανάξια της εν λευκώ εμπιστοσύνης που της δόθηκε από την κοινωνία των πολιτών και το χειρότερο καταχράσθηκε τον ρόλου της με ολέθρια αποτελέσματα για τη χώρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου