Ο Putin και το δολάριο

analyst

Επειδή το πετροδολάριο στηρίζεται στη Σαουδική Αραβία, προκαλούν εντύπωση τα τελευταία γεγονότα, σχετικά με τη «δολοφονία Κασόγκι» – τα οποία μοιάζουν με προβοκάτσια σε όσους γνωρίζουν τη μεγάλη μάχη που διεξάγεται.

.

Άρθρο

Ο πρόεδρος Putin, μιλώντας πρόσφατα σε αμερικανούς managers της βιομηχανίας ενάργειας, τους είτε τα εξής με πατρικό τόνο: «Νομίζω πως οι αμερικανοί συνεργάτες μας κάνουν ένα στρατηγικό λάθος. Οι Η.Π.Α., επιβάλλοντας κυρώσεις εναντίον χωρών όπως η Ρωσία ή το Ιράν, υπονομεύουν την εμπιστοσύνη στο δολάριο, ως παγκόσμιο αποθεματικό και συναλλακτικό νόμισμα. Έτσι πριονίζουν το κλαδί, επάνω στο οποίο στηρίζεται η χώρα τους».

Προφανώς γνωρίζει πως κανένα οικονομικό μέσο πίεσης δεν είναι τόσο ισχυρό, όσο το αμερικανικό νόμισμα – επειδή πρακτικά χωρίς τη χρήση του δεν μπορεί να διεξαχθεί κανένα διασυνοριακό εμπόριο. Σύμφωνα δε με την ΕΚΤ, τα δύο τρίτα (άνω του 65%) του παγκοσμίου χρέους είναι σε δολάρια – ενώ κάτι ανάλογο ισχύει και για τα συναλλαγματικά αποθέματα όλων των κεντρικών τραπεζών του πλανήτη, με το πετρέλαιο και με το χρυσό να διαπραγματεύονται επίσης σε δολάρια.

Εύλογα λοιπόν ο πρόεδρος Putin προσπαθεί με κάθε τρόπο να ανεξαρτητοποιηθεί από το αμερικανικό νόμισμα – κάτι που δεν είναι καθόλου εύκολο, αφού ακόμη και οι ίδιοι οι Ρώσοι Πολίτες το χρησιμοποιούν ως ασφάλεια για τις συνεχείς υποτιμήσεις του ρουβλίου. Έτσι δεν τόλμησε να το απαγορεύσει με τα νέα μέτρα που υιοθέτησε, επιλέγοντας να περιορίσει τη χρήση των δολαρίων στο εξωτερικό εμπόριο – καθώς επίσης να δημιουργήσει μία αυτόνομη οικονομική δομή.

Την ίδια στιγμή όμως η ρωσική κεντρική τράπεζα πούλησε σχεδόν όλα τα αμερικανικά ομόλογα που κατείχε, με αποτέλεσμα στα τέλη Αυγούστου να διαθέτει μόλις 3 δις $, από 100 δις $ στις αρχές του έτους – ενώ γίνεται μεγάλη προσπάθεια να διεξάγονται όλες οι εμπορικές συναλλαγές με τα φιλικά τουλάχιστον κράτη σε ρούβλια ή στο δικό τους νόμισμα. Όπως φαίνεται δε από το παρακάτω γράφημα, οι συναλλαγές της Ρωσίας με τη Λευκορωσία είναι κατά 83,8% σε ρούβλια, με το Καζακστάν 63,7% και με την Αρμενία 48,8% – αν και με την Κίνα μόλις 6,4%, αφού το 88% είναι σε δολάρια (με κίτρινο σε ευρώ και με γκρίζο σε εγχώριο νόμισμα).

Συνεχίζοντας, ο πρόεδρος Putin επιδιώκει να αυξήσει τις συναλλαγές σε ρούβλια, παρέχοντας φορολογικά κίνητρα στα άλλα κράτη – ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να χαλαρώσει τις διατάξεις περί επαναπατρισμού των εσόδων από τις εξαγωγές, υποστηρίζοντας επί πλέον τις εταιρείες όταν τα μετατρέπουν σε ρούβλια (κάτι σχετικά ανάλογο με τη φορολογική μεταρρύθμιση του κ. Trump). Πολλοί ρωσικοί όμιλοι δε εξετάζουν τις δυνατότητες διεξαγωγής των επιχειρηματικών εγχειρημάτων τους στο εξωτερικό χωρίς τη χρήση δολαρίων – όπως μία μεγάλη εταιρεία ακατέργαστων διαμαντιών, η οποία συναλλάσσεται πιλοτικά με την Κίνα σε γουάν.

Περαιτέρω, η Ρωσία προσπαθεί να δρομολογήσει το δικό της σύστημα πληρωμών, από το 2014 που οι δύο μεγάλες αμερικανικές εταιρείες πιστωτικών καρτών (Visa, MasterCard), διέκοψαν προσωρινά τις συναλλαγές δύο τραπεζών – τεκμηριώνοντας πόσο εξαρτημένη ήταν η χώρα από τις Η.Π.Α. Έκτοτε δημιουργήθηκε ένα καινούργιο σύστημα συναλλαγών υπό την εποπτεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, το οποίο δεν μπορεί να ελεγχθεί από το εξωτερικό – χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία, αφού η ζήτηση παρέμεινε χαμηλή.

Για να το ενισχύσει τώρα η Ρωσία, ψήφισε έναν καινούργιο νόμο το 2015, όπου το σύνολο των απασχολουμένων στη δημόσια διοίκηση εισπράττουν τους μισθούς τους στους τραπεζικούς λογαριασμούς που λειτουργούν με το νέο σύστημα – κάτι εξαιρετικά σημαντικό, αφού οι δημόσιοι υπάλληλοι στη χώρα είναι περί τα 30.000.000. Με τον τρόπο αυτό το μερίδιο του εγχωρίου συστήματος αυξήθηκε στο 20% – αν και συνεχίζουν να υπάρχουν προβλήματα, αφού οι ρωσικές πιστωτικές κάρτες είναι άχρηστες στο εξωτερικό, επειδή δεν εξασφαλίζεται στις ξένες εταιρείες πρόσβαση στο ρωσικό σύστημα (κάτι που φαίνεται πως θα αλλάξει σύντομα).

Η ελπίδα βέβαια του προέδρου Putin είναι να υπάρξουν αντίστοιχες κινήσεις εναντίον του δολαρίου από τις άλλες χώρες – κάτι που είναι πολύ πιθανό, με κριτήριο τους εμπορικούς πολέμους που διεξάγουν οι Η.Π.Α., μεταξύ άλλων με την Κίνα και την Ευρώπη. Ήδη ο πρόεδρος της ΕΕ δήλωσε πως είναι ανόητο να αγοράζουν ευρωπαϊκές εταιρείες ευρωπαϊκά αεροπλάνα, πληρώνοντας σε δολάρια – ενώ ο γερμανός υπουργός εξωτερικών ανέφερε πως η Ευρώπη θα πρέπει να έχει το δικό της σύστημα πληρωμών, για να μην έχει ανάγκη τις Η.Π.Α. Όσον αφορά ειδικά την Κίνα, η εισαγωγή του πετρογουάν με αντίκρισμα σε χρυσό ήταν μία εξαιρετικά επιθετική ενέργεια – με στόχο το θεμέλιο λίθο του αμερικανικού νομίσματος, το πετροδολάριο.

Εν προκειμένω, επειδή το πετροδολάριο στηρίζεται στη Σαουδική Αραβία (ανάλυση), προκαλούν εντύπωση τα τελευταία γεγονότα, σχετικά με τη «δολοφονία Κασόγκι» – τα οποία μοιάζουν με προβοκάτσια σε όσους γνωρίζουν τη μεγάλη μάχη που διεξάγεται (ανάλυση), όπου η Ρωσία σχεδιάζει να καλύπτει στρατιωτικά τη Σαουδική Αραβία στη θέση των Η.Π.Α., έτσι ώστε να αυξήσει η τελευταία τις εξαγωγές πετρελαίου της στην Κίνα, πουλώντας το σε γουάν (κάτι που αποτελεί κόκκινο πανί για την υπερδύναμη).

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, βραχυπρόθεσμα δεν πρόκειται να υπάρξει καμία εναλλακτική δυνατότητα στο δολάριο – επειδή ένα καινούργιο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα θα έπρεπε να έχει την εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών. Εκτός αυτού, το δολάριο έχει παγκόσμια παρουσία και στηρίζεται επί πλέον από λειτουργικούς θεσμούς, από έναν πανίσχυρο στρατό, καθώς επίσης από τη νούμερο ένα υπερδύναμη στον πλανήτη – ενώ ένα καινούργιο νόμισμα στη θέση του δεν μπορεί να υπαγορευθεί εκ των άνω.

Με απλά λόγια, οι άνθρωποι παίρνουν μόνοι τους τις αποφάσεις για το πώς θα διατηρούν τις αποταμιεύσεις τους, χωρίς να λαμβάνουν υπ’ όψιν τους γεωπολιτικά κριτήρια – εκτός του ότι οι Η.Π.Α. δεν πρόκειται να προσφέρουν αμαχητί την κότα με τα χρυσά αυγά, όπως είναι στην κυριολεξία το νόμισμα τους.

Εν τούτοις, η αντίστροφη μέτρηση για την αντικατάσταση του δολαρίου έχει ήδη ξεκινήσει – ενώ ο μεγαλύτερος κίνδυνος δεν είναι εξωτερικός αλλά εσωτερικός, αφού η συνεχής άνοδος του δημοσίου χρέους των Η.Π.Α. σε συνδυασμό με τα δίδυμα ελλείμματα τους, απειλεί να κλονίσει την εμπιστοσύνη των αμερικανών στο νόμισμα τους. Κάτι τέτοιο θα επιτάχυνε τη φθορά του δολαρίου σε πολύ μεγάλο βαθμό – οπότε δεν θα έπρεπε να το υποτιμάει η κυβέρνηση της υπερδύναμης.