Αναδιανομή εισοδημάτων

analyst

Επικαιρότητα

Ένα από τα μεγάλα θέματα της εποχής μας είναι η μη δίκαιη αναδιανομή εισοδημάτων, η οποία επιδεινώθηκε από τα προγράμματα ποσοτικής διευκόλυνσης (QE) των κεντρικών τραπεζών – μέσω των οποίων έγινε η μεγαλύτερη μεταφορά πλούτου από τα κάτω προς τα επάνω, ιδιαίτερα στις Η.Π.Α. Με δεδομένο δε το ότι, τα νέα χρήματα που τυπώθηκαν έχουν υπερβεί τα 17 τρις $, με αποδέκτη όχι την πραγματική οικονομία αλλά την εικονική, τα χρηματιστήρια, δημιουργώντας τεράστιες φούσκες, πρόσφατα στα ψηφιακά νομίσματα, κανένας δεν γνωρίζει τα επακόλουθα – τα οποία ασφαλώς δεν θα είναι ασήμαντα.

Η μη ισορροπημένη αναδιανομή εισοδημάτων όμως δεν είναι κάτι καινούργιο στην ιστορία του πλανήτη – κάτι που διαπιστώνεται από το γράφημα που ακολουθεί, σύμφωνα με το οποίο σήμερα είναι πολύ πιο δίκαιη, από ότι πριν από 100 χρόνια στη Μ. Βρετανία και στη Γαλλία. Η εξέλιξη φαίνεται πολύ καθαρά στην περίπτωση της Μ. Βρετανίας, όπου τότε το 1% των πλουσιοτέρων ανθρώπων κατείχε το 70% των συνολικών περιουσιακών στοιχείων της χώρας – ενώ σήμερα «μόλις» το 20%.

Αντίθετα, στις Η.Π.Α. η συγκέντρωση πλούτου στο 1% του πληθυσμού, με αφετηρία τη δεκαετία του 1980 και την ολοκληρωτική επικράτηση του ακραίου νεοφιλελευθερισμού, έχει φτάσει ξανά στα επίπεδα του 1920 – ενώ στη Ρωσία η συγκέντρωση είναι ακόμη μεγαλύτερη, ουσιαστικά με αφετηρία τη χρεοκοπία της αφού δεν υπάρχουν στοιχεία για τα προηγούμενα έτη. Στην Κίνα έχει σημειωθεί επίσης ανοδική πορεία, με την Ευρώπη να έχει την πιο δίκαιη αναδιανομή συγκριτικά – αν και τα προγράμματα ποσοτικής διευκόλυνσης της ΕΚΤ ξεκίνησαν πολύ αργότερα (2015).

Οι κίνδυνοι για το σύστημα επικεντρώνονται πάντως στις Η.Π.Α., στις οποίες η μη δίκαιη αναδιανομή εισοδημάτων ήταν μία από τις βασικότερες αιτίες της εκλογικής νίκης του κ. Trump – μία νίκη που θεωρήθηκε ως μία ειρηνική επανάσταση των φτωχότερων στρωμάτων του πληθυσμού. Ειδικότερα, η μεγάλη συγκέντρωση πλούτου δημιούργησε τη φούσκα που έσπασε το 1929 με το κραχ του χρηματιστηρίου, βυθίζοντας για πολλά χρόνια την υπερδύναμη στην ύφεση – οπότε δεν είναι καθόλου απίθανη η επανάληψη της ιστορίας.

Πόσο μάλλον όταν από τα 18 τρις $ του αμερικανικού ΑΕΠ μόλις τα 5 τρις $ προέρχονται από την πραγματική οικονομία – κάτι που σημαίνει πως οι Η.Π.Α. κερδίζουν χρήματα με χρήματα εις βάρος των υπολοίπων χωρών, κυρίως με τη βοήθεια του δολαρίου λόγω της θέσης του ως παγκόσμιο αποθεματικό και συναλλακτικό νόμισμα.

Μπορεί να συνεχιστεί αλήθεια αυτή η κατάσταση; Πιθανότατα όχι για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, αφού το δολάριο έχει τοποθετηθεί στο στόχαστρο της Κίνας, με τη βοήθεια της Ρωσίας, του Ιράν και άλλων χωρών – εξαρτώμενο σε μεγάλο βαθμό από τη Σαουδική Αραβίακαι τη χρήση του για τις συναλλαγές πετρελαίου (πετροδολάριο).