του Σταύρου Λυγερού –
Από τον ανταγωνισμό εθνικισμού και επεκτατισμού σε βάρος της Ελλάδας που τις τελευταίες ημέρες λαμβάνει χώρο στην τουρκική πολιτική σκηνή, είναι αξιοπρόσεκτη μία αναφορά του Τσαβούσογλου. Απαντώντας σε έναν κεμαλικό βουλευτή, που ζητούσε στρατιωτική δράση για την εκδίωξη της Ελλάδας από νησιά του ανατολικού Αιγαίου, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών όρισε τις τρεις εναλλακτικές λύσεις: διπλωματία, προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο και στρατιωτική κατάληψη των νησίδων. Δήλωσε πως η κυβέρνηση έχει επιλέξει τη διπλωματία, αλλά εάν δεν προκύψει λύση, θα ζητήσει από το Κοινοβούλιο να αποφασίσει ποιος θα είναι ο εναλλακτικός δρόμος, δηλαδή Διεθνές Δικαστήριο ή στρατιωτική δράση.
Μπορεί μέχρι τώρα να έχουμε ακούσει διάφορα στο επίπεδο της ρητορικής, αλλά είναι η πρώτη φορά που η Άγκυρα προσδιορίζει τις εναλλακτικές, έστω και δυνητικά. Για τη στρατιωτική κατάληψη των ελληνικών νησίδων (αρκετές εξ αυτών είναι κατοικημένες) δεν έχουμε να πούμε πολλά. Μία τέτοια ενέργεια εκ των πραγμάτων ισοδυναμεί με πόλεμο και όλοι το γνωρίζουν.
Πρέπει να μείνουμε στην εναλλακτική της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο, η οποία για πρώτη φορά μπαίνει από την Άγκυρα στο τραπέζι. Για την ακρίβεια, πάντα πρότασσε τις διμερείς διαπραγματεύσεις, αλλά θεωρητικά δεν απέρριπτε την παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο. Προτιμούσε τις διμερείς διαπραγματεύσεις, επειδή έχει πεισθεί από τις αντιδράσεις της Αθήνας ότι μπορεί να τη ρυμουλκήσει σε διευθετήσεις, οι οποίες θα παρακάμπτουν το διεθνές δίκαιο και θα ευνοούν τα τουρκικά συμφέροντα.
Την παραπομπή στη Χάγη τη συζητάει μόνο σ’ ένα πλαίσιο, το οποίο επίσης θα παρακάμπτει το διεθνές δίκαιο και επιπροσθέτως θα νομιμοποιεί τις μονομερείς τουρκικές επεκτατικές διεκδικήσεις και θα τις καθιστά νομικές διαφορές. Διπλωματική πηγή εκφράζει τον φόβο, μήπως η σχετική αναφορά του Τσαβούσογλου έρχεται ως προέκταση σχετικής συζήτησης με την ελληνική πλευρά. Προς το παρόν τουλάχιστον, όμως, δεν υπάρχει ένδειξη ότι δρομολογείται κάτι τέτοιο.
Η αμφισβήτηση του εδαφικού καθεστώτος
Η Ελλάδα παραδοσιακά ζητούσε η διαφορά για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας να παραπεμφθεί στη Χάγη. Αυτή η θέση, όμως, είχε νόημα όσο δεν υπήρχε τουρκική αμφισβήτηση του εδαφικού καθεστώτος. Πώς θα οριοθετήσει το Διεθνές Δικαστήριο, όταν η μία πλευρά διεκδικεί νησίδες της άλλης; Ο μόνος τρόπος είναι να τεθεί την κρίση του και η εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας. Μπορεί η ελληνική θέση από νομικής απόψεως να είναι ισχυρότατη, αλλά καμία χώρα δεν θέτει την εδαφική της ακεραιότητα στην κρίση τρίτων.
Ακόμα και στο Διεθνές Δικαστήριο υπεισέρχεται το πολιτικό στοιχείο. Όταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ή στην ατζέντα της Χάγης βρίσκονται για μοίρασμα μόνο ελληνικές νησίδες και καμία τουρκική, η Ελλάδα έχει μόνο να χάσει. Ιδανικές αποφάσεις και 100% δικαίωση είναι εξαιρετικά σπάνια. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο υπουργείο Εξωτερικών έχουν εντοπίσει λίγες τουρκικές νησίδες που θα μπορούσε η Αθήνα να τις διεκδικήσει ως ενδεχόμενο εργαλείο εξισορρόπησης. Είναι σαφές, ωστόσο, πως και πάλι δεν μπορεί να γίνει σύγκριση. Η ελληνική πλευρά έχει μόνο να χάσει αν μπει σ’ αυτό το μονοπάτι.
Η Ελλάδα έχει αναγνωρίσει τη γενική δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου (με μία εξαίρεση). Δεδομένου ότι δεν διεκδικεί τίποτα από την Τουρκία, δεν έχει κανένα λόγο να ζητάει παραπομπή. Εάν η Άγκυρα θέλει να προσφύγει μονομερώς εναντίον της Ελλάδας, επειδή θεωρεί ότι αδικείται, μπορεί να το πράξει. Πρέπει προηγουμένως, όμως, να αναγνωρίσει τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου. Δεν το κάνει, βεβαίως, επειδή θα καθίστατο ευάλωτη σε πολλά επίπεδα. Εκτός αυτού, η θεωρία περί “γκρίζων ζωνών” δεν είναι νομική διαφορά για να την λύσει η Χάγη. Είναι όχημα επεκτατισμού και ως εκ τούτου πολιτικό πρόβλημα.
Η διολίσθηση στις διερευνητικές επαφές
Δυστυχώς, κατά τη διάρκεια των πολύχρονων διερευνητικών επαφών η Αθήνα έχει παρασυρθεί σε διαπραγμάτευση και για προβλήματα που έχουν εγείρει μονομερώς οι Τούρκοι και για υποδείξεις που πρέπει να γίνουν προς το Διεθνές Δικαστήριο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι έχει ανοίξει την πόρτα για εθνικά επιζήμιες εξελίξεις. Η λεγόμενη «πολιτική Ελσίνκι», την οποία δρομολόγησε η κυβέρνηση Σημίτη (με υπουργό Εξωτερικών τον Γιώργο Παπανδρέου), εκινείτο προς αυτή την κατεύθυνση.
Υπενθυμίζουμε, πάντως, πως εάν η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας γίνει με βάση τα έξι μίλια, η Ελλάδα θα χάσει το δικαίωμά επέκτασης των χωρικών υδάτων της. Όσο, πάντως, η Τουρκία βάζει στο τραπέζι εδαφικές διεκδικήσεις ο δρόμος μίας συμφωνίας θα παραμένει εκ των πραγμάτων κλειστός.
Είναι αξιοθρήνητο το γεγονός ότι κάποιοι κύκλοι στην Αθήνα συζητούν το ενδεχόμενο να παραπέμψουν στη Χάγη τα προβλήματα ως πακέτο, συμπεριλαμβανομένων και των “γκρίζων ζωνών”. Στην πραγματικότητα, η πλειονότητα της ελληνικής πολιτικής ελίτ βλέπει τη Χάγη όχι ως έναν πολιτισμένο τρόπο επίλυσης μιας διαφοράς με ένα γειτονικό κράτος, αλλά σαν πολιτικό καταφύγιο. Αρκετοί παράγοντες στην Αθήνα έχουν φθάσει στο σημείο να επιδιώκουν πάση θυσία κλείσιμο του ελληνοτουρκικού μετώπου, ελπίζοντας απλώς ότι η Ελλάδα θα χάσει λίγα. Και επειδή θα τα χάσει με τη βούλα του Διεθνούς Δικαστηρίου, οι Έλληνες θα το καταπιούν.
Πηγή slpress.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου