Τράπεζες με ... γυάλινα πόδια

Το Ποντίκι

Κερδοφόρες, αλλά με... γυάλινα «πόδια» προβλέπεται να κλείσουν το τρέχον οικονομικό έτος οι τράπεζες. Η κερδοφορία ωστόσο δεν σημαίνει απαραιτήτως αυξημένη δυνατότητα δανεισμού. Ούτε επιτρέπει τη... σκέψη ότι τα προβλήματα ανήκουν στο παρελθόν. Απλώς υποδηλώνει ότι θα μπορούσε η φετινή χρονιά να είναι η αρχή του τέλους της εγχώριας τραπεζικής κρίσης που δημιουργήθηκε από τη δημοσιονομική κρίση, λόγω της οποίας επήλθε κούρεμα του κρατικού χρέους, ανεργία, αυξημένη φορολογία, «λουκέτα» επιχειρήσεων κ.λπ.

Ειδικότερα οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, έπειτα από σειρά ετών υπέρογκων ζημιών, εκτιμάται ότι φέτος θα περάσουν σε κερδοφορία. Αυτό αναφέρουν εκτιμήσεις αναλυτών και στελεχών των τραπεζών που αποπνέουν την ελπίδα για βελτιωμένο πολιτικό και οικονομικό κλίμα μετά τη θετική πρώτη αξιολόγηση του τρίτου μνημονίου.

Η πορεία της ελληνικής οικονομίας θα κρίνει και το αν τα επόμενα έτη οι ελληνικές τράπεζες θα συνεχίσουν να γράφουν κέρδη στους ισολογισμούς τους. Ωστόσο, ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο θα παίξει και το «καλάθι» μέτρων που θα έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες, που αφορούν τα εργαλεία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβληματικών δανείων.

Απασχόληση

Στόχος των τραπεζών είναι η δραστική μείωση της έκθεσής τους σε προβληματικά και «μη εξυπηρετούμενα» δάνεια. Εκτός από τα εργαλεία που θα έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες, βασικός παράγοντας για την επίτευξη επαναλαμβανόμενης κερδοφορίας είναι η ενίσχυση τηςεπιχειρηματικότητας και η τόνωση της απασχόλησης. Αυτό θα κρίνει μακροπρόθεσμα τη βελτίωση της ποιότητας των δανειακών χαρτοφυλακίων των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Επιπλέον η μείωση του κόστους λειτουργίας των τραπεζών αποτελεί έναν ακόμη από τους βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην κερδοφορία τους και που είναι αντικείμενο των προγραμμάτων αναδιάρθρωσής τους, για τα οποία έχουν δεσμευτεί στους θεσμούς.

Οι εκτιμήσεις των τεσσάρων διοικήσεων των συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων για τα αποτελέσματα της φετινής χρονιάς αναφέρουν ότι θα παρουσιάσουν οριακά, μετά τις προβλέψεις, κέρδη. Αυτό δε θα είναι αποτέλεσμα σημαντικής αύξησης εσόδων. Ο κύριος λόγοςπου προβλέπεται να κλείσουν με κερδοφόρο ισολογισμό είναι η εγγραφή μικρότερων προβλέψεων (έναντι πιθανών ζημιών από «κόκκινα» δάνεια) σε σχέση με την προηγούμενη οικονομική χρήση του 2015.

Τα τέσσερα πιστωτικά ιδρύματα ενέγραψαν στους ισολογισμούς του 2015 όλες τις ζημίες που προέκυψαν από τον έλεγχο (stress test) που διενήργησε η ευρωπαϊκή εποπτική αρχή, γεγονός το οποίο τους επέτρεψε να ξεκινήσουν το τρέχον οικονομικό έτος χωρίς βαρίδια, αν και είχαν την επιλογή να εγγράψουν τμηματικά (έως και σε τρία έτη) το σύνολο των προβλέψεων που αντιστοιχούσε σε κάθε μία από αυτές. Αυτός είναι και ο λόγος που η εικόνα των τεσσάρων τραπεζών για το 2016 διαμορφώνεται ως εξής:

● Alpha Bank: Το 2016 προβλέπεται ότι θα κλείσει με καθαρά κέρδη ύψους περίπου 280 εκατ. ευρώ. Για το σύνολο της εν λόγω χρονιάς η τράπεζα θα εγγράψει προβλέψεις ύψους 950 εκατ. ευρώ, έναντι των 1,3 δισ. ευρώ που ανήλθαν το 2015.

● Τράπεζα Πειραιώς: Το 2016 προϋπολογίζεται ότι θα κλείσει με καθαρά κέρδη περί τα 140 εκατ. ευρώ. Το σύνολο των προβλέψεων για την Πειραιώς το 2016 θα ανέλθει σε 1 δισ. ευρώ, έναντι των 3,8 δισ. ευρώ που ανήλθε το 2015.

● Εθνική Τράπεζα: Η φετινή χρονιά προβλέπεται να κλείσει με καθαρά κέρδη ύψους 130 εκατ. ευρώ. Η ΕΤΕ έγραψε στον ισολογισμό του 2015 προβλέψεις ύψους 4,3 δισ. ευρώ, ενώ για το 2016 εκτιμά ότι θα εγγράψει περί τα 800 εκατ. ευρώ.

● Eurobank: Το 2016 εκτιμάται ότι θα είναι κερδοφόρο, με καθαρά αποτελέσματα περί των 50 εκατ. ευρώ. Το σύνολο των προβλέψεων για το 2015 ανήλθε σε 2,8 δισ. ευρώ, ενώ για το τρέχον έτος υπολογίζεται περί τα 800 εκατ. ευρώ.

Όλα ανοιχτά

Σε αυτό το θετικό σενάριο, που βασίζεται πρωτίστως στη βελτίωση της μακροοικονομικήςεικόνας με την προεξόφληση της μείωσης του πολιτικού ρίσκου μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης και που βελτιώνει θεαματικά τα θεμελιώδη δεδομένα και στοιχεία, οι ελληνικές τράπεζες μπορεί να σημειώσουν σημαντικές αποδόσεις, εκτιμούν οι αναλυτές την τρέχουσα περίοδο.

Ωστόσο, το επενδυτικό, το οικονομικό και το πολιτικό κλίμα είναι ιδιαίτερα ρευστό και καμίαεκτίμηση αυτήν τη στιγμή δεν μπορεί κανείς να πει ότι δεν είναι αναστρέψιμη.

Άλλωστε στο μέτωπο της διαπραγμάτευσης μεταξύ της κυβέρνησης και των δανειστών παραμένουν ακόμη όλα ανοιχτά. Ωστόσο, στην τελευταία συνάντηση του κουαρτέτου με την κυβέρνηση, εξετάστηκε η πρόταση της ελληνικής πλευράς, η οποία προβλέπει τη διετή προστασία των δανειοληπτών με πρώτη κατοικία.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι υπήρξε σύγκλιση μεταξύ των δύο πλευρών για τις κατοικίες η αντικειμενική αξία των οποίων δεν ξεπερνά τα 160.000 ευρώ. Να σημειωθεί ότι το ποσό αυτό της αντικειμενικής αξίας έως και 160.000 ευρώ προσαυξάνεται ανάλογα με τον αριθμό τωνπαιδιών του νοικοκυριού, όπως αυτό προβλέπεται από τον «Νόμο Κατσέλη».

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών με υποθήκη ή προσημείωση πρώτης κατοικίας δεν προστατεύονται με τους ίδιους όρους. Το κουαρτέτο θέτει χαμηλότερα τον πήχη προστασίας και συγκεκριμένα σε αντικειμενική αξία έως και 120.000 ευρώ, πρόταση στην οποία η κυβέρνηση αντιδρά.

Επιπλέον οι δανειστές επιμένουν να δοθεί η ελευθερία στις τράπεζες να πωλούν και ενήμερα δάνεια σε ξένους και Έλληνες διαχειριστές κεφαλαίων. Στη συνάντηση δεν υπήρξε, ωστόσο, συμφωνία ούτε για τα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται αλλά ούτε και για τα υγιή.