Μας θέλουν στη Β’ Εθνική*

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου

Στο ίδιο έργο θεατές! Πάλι στρίμωγμα με τις δόσεις, πάλι στραγγαλισμός ρευστότητας, ώστε να προχωρήσει η κυβέρνηση στην εφαρμογή του μνημονίου χωρίς την παραμικρή παρέκκλιση. 

Η δόση των 2 δισ. ευρώ αναβάλλεται για κάποια στιγμή τον Νοέμβριο, ενώ το γκουβέρνο με τα χίλια ζόρια, μεταξύ άλλων, πληρώνει οικογενειακό επίδομα και κάρτα σίτισης.

 

Επιπλέον ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις, αφού ψαλίδισε – στο πνεύμα... Ολάντ – τις προσδοκίες της κυβέρνησης για τα «κόκκινα» δάνεια, συνέδεσε την έγκαιρη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών – και άρα την αποφυγή του «κουρέματος» καταθέσεων – με την αξιολόγηση. Έτσι ο Λετονός αντιπρόεδρος επισημοποίησε τη γραμμή του Σόιμπλε και έβαλε τέλος στην προσπάθεια του Γιούνκερ και του Ντράγκι να αποσυνδεθούν οι δύο διαδικασίες προκειμένου να μην υπάρξει εμπλοκή στην ανακεφαλαιοποίηση.

 

Αν συμπληρώσουμε και τη δημοσιευθείσα επιθυμία του Σόιμπλε να αναλάβει τις τράπεζες το νέο εκσυγχρονισμένο ΤΑΙΠΕΔ, ώστε να πάνε τα λεφτά μελλοντικών ιδιωτικοποιήσεων στο χρέος, αλλά και τη σπουδή του Ολάντ να καπαρώσει την εκμετάλλευση ελληνικών υποδομών μοιράζοντας υποσχέσεις είτε αυτονόητες (αναδιάρθρωση του χρέους) είτε φρούδες («κόκκινα» δάνεια), τότε βλέπουμε ότι οι δανειστές (γαλλογερμανικός άξονας) σπεύδουν να κλείσουν «πρώτο τραπέζι πίστα» στην επόμενη μέρα της Ελλάδας.

 

Θολή η επόμενη μέρα

Ποια θα είναι όμως αυτή η επόμενη μέρα; Κανείς δεν μπορεί να είναι εκ των προτέρων βέβαιος. Αν ανατρέξουμε στις επίσημες δηλώσεις κορυφαίων Γερμανών την περίοδο της διαπραγμάτευσης Τσίπρα, θα βρούμε να επαναλαμβάνεται συχνά η φράση «Η Ελλάδα μας κοροϊδεύει πέντε χρόνια».

 

Όσοι κάνουν το λάθος να διαβάζουν επιφανειακά τις γερμανικές δηλώσεις προφανώς δεν αντελήφθησαν ότι για τη Γερμανία το δικό μας πρόβλημα είναι πρόβλημα χώρας και πολιτικού συστήματος και όχι κάθε κυβέρνησης χωριστά. Ως εκ τούτου δεν είχαν κανένα πρόβλημα να εγκαταλείψουν ακόμη και τον «δικό τους Σαμαρά» (όπως και τον προηγουμένως «δικό τους» ΓΑΠ) όταν αντελήφθησαν ότι δυσφορεί στην εφαρμογή του δικού του μνημονίου.

 

Κατά τον ίδιο τρόπο αδιαφορούν για την τύχη του Τσίπρα προτάσσοντας την πάση θυσία εφαρμογή του τρίτου μνημονίου, το οποίο αποτελείται κυρίως από τις εκκρεμότητες των δύο προηγούμενων, με κορυφαία ζητούμενα τις ιδιωτικοποιήσεις, τη μεταρρύθμιση του κράτους, το άνοιγμα των αγορών και το ασφαλιστικό. Αν αυτά δεν υλοποιηθούν, τότε το Grexit παραμένει στο τραπέζι.

 

Πολλοί, βλέποντας το ποτήρι μισοάδειο, εκτιμούν – ακόμη και στελέχη του «στενού» κυβερνητικού μηχανισμού – ότι το μνημόνιο είναι έτσι δομημένο και οι ρυθμοί εφαρμογής του τόσο σφιχτοί, καταιγιστικοί και χωρίς περιθώριο εκπτώσεων, ώστε μοιραία να αποτύχει και η χώρα να σηκώσει τα χέρια ψηλά και να αποδεχθεί μια συναινετική έξοδο από την ευρωζώνη.

 

Στην απέναντι πλευρά πολλοί – συμπεριλαμβανομένων και κυβερνητικών –, βλέποντας το ποτήρι μισογεμάτο, υποστηρίζουν ότι αυτή είναι μια ευκαιρία να γίνει ό,τι είναι να γίνει τώρα και ύστερα η χώρα και η κυβέρνηση να ανασάνουν και να επιχειρήσουν την αντίστροφη πορεία προς την ανάπτυξη με ρυθμισμένο χρέος και καλυμμένες τις πληρωμές του.

 

Όποια και αν είναι η αλήθεια, το ποτήρι είναι μισό και, όσο εύκολα μπορεί να γεμίσει, άλλο τόσο εύκολα μπορεί να αδειάσει. Ακόμη και η εκτίμηση της Deutsche Bank, την οποία δημοσίευσε η «Bild», περί ανάγκης «κουρέματος» 200 δισ. από το ελληνικό χρέος, αν βεβαίως είναι πραγματική, έχει διπλή ανάγνωση:

 

◆ Από τη μια θα μπορούσε να σηματοδοτεί προετοιμασία της γερμανικής κοινής γνώμης ώστε να μπει ένα τέλος στο ελληνικό πρόβλημα και η ευρωζώνη να απαλλαγεί μια και καλή από αυτό. Μια Ελλάδα με διαχειρίσιμο χρέος και με μεταρρυθμίσεις συμβατές με τα ισχύοντα στις υπόλοιπες χώρες - εταίρους θα μπορούσε να παραμείνει στο ευρώ χωρίς να προκαλεί εμφράγματα και εγκεφαλικά κάθε τρεις και λίγο.

 

◆ Από την άλλη πλευρά θα μπορούσε να σηματοδοτεί την ειλημμένη απόφαση για Grexit, το οποίο θα ήταν ίσως η μόνη συνθήκη υπό την οποία ένα θηριώδες «κούρεμα» χρέους θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό στη Γερμανία, ενώ σε αυτό το ενδεχόμενο θα καθίστατο απαραίτητο, δεδομένου ότι η Ελλάδα εκτός ευρώ δεν θα είχε καμιά δυνατότητα αποπληρωμής του – όχι ότι έχει τώρα, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία...

 

Υποβάθμιση της χώρας

Ακόμη και οι κινήσεις Γερμανών και Γάλλων στα αεροδρόμια, τα νερά, τα λιμάνια, τον σιδηρόδρομο, τις τράπεζες και τους δρόμους έχουν επίσης διπλή ανάγνωση. Είναι κινήσεις που θα μπορούσαν να γίνουν ώστε σε μια ανεπτυγμένη Ελλάδα οι δύο εταίροι του ευρωπαϊκού άξονα να έχουν τον πρώτο λόγο. Την ίδια θέση, όμως, θα διεκδικούσαν και στην περίπτωση του Grexit, αφού η στρατηγική σημασία της χώρας θα παρέμενε ακέραιη.

 

Όμως τα σημάδια δεν είναι ευοίωνα. Η εξέλιξη του μεταναστευτικού ζητήματος είναι χαρακτηριστική της διάθεσης των Ευρωπαίων, με προεξάρχοντες τους Γερμανούς, να μετατρέψουν την Ελλάδα σε «αποθήκη» μεταναστών και προσφύγων, ώστε να επιβραδυνθεί το κύμα εισόδου τους στις χώρες του πλούσιου Βορρά. Αυτό το στοιχείο από μόνο του σημαίνει υποβάθμιση της χώρας, είτε μείνει στο ευρώ είτε όχι. (Αναλυτικά το θέμα στη σελ. 21).

 

Αν μάλιστα λάβουμε υπ’ όψιν ότι η χώρα μας χρειάζεται τεράστια ποσά σε επενδύσεις για να ανακάμψει, χρήματα τα οποία δεν βρίσκονται στον... δρόμο, αλλά μόνο με διατήρηση μιας στοιχειωδώς ικανοποιητικής καταναλωτικής δυνατότητας και οικονομικής λειτουργικότητας, η διαρκής λιτότητα παραπέμπει κυρίως σε καταναλωτική και επενδυτική υποβάθμιση της χώρας και όχι σε προοίμιο εξόδου από την κρίση.

 

Ακόμη και αυτή η γελοία υπόθεση, η μεταρρύθμιση της ελληνικής δημόσιας διοίκησης με τη βοήθεια της Γαλλίας, η οποία χαρακτηρίζεται από μια παροιμιωδώς αντιπαραγωγική και άκαμπτη γραφειοκρατία, εντάσσεται στο ίδιο πνεύμα. Ασόβαρος προγραμματισμός, που ταιριάζει και στα δύο σενάρια.

 

Το αν οι δανειστές έχουν αποφασίσει οριστικά για τη μοίρα μας είναι άγνωστο. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι βρισκόμαστε στην κόψη του ξυραφιού και αποτελεί ερώτημα το τι γνωρίζει και πώς σκοπεύει να το αντιμετωπίσει η κυβέρνηση.

*Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1888 στις 28-10-2015