Τι πρέπει να κερδίσει η κυβέρνηση*

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου

Η 24η Απριλίου και η τακτική συνεδρίαση του Eurogroup είναι το ορόσημο για την ενδιάμεση συμφωνία της Ελλάδας με τους δανειστές. Ως ενδιάμεση, η αναμενόμενη – κατά πολλούς βέβαιη – συμφωνία δεν θα ανοίξει τον κρουνό του ευρωπαϊκού χρήματος, το οποίο θα έρχεται μόνο με δόσεις. Η πίεση θα συνεχιστεί, με στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή υποχώρηση της κυβέρνησης. Αν εξετάσουμε όμως τα δεδομένα που θα καθορίσουν τη διαπραγμάτευση, θα διαπιστώσουμε ότι η νέα συμφωνία, παρ’ ότι αναμένεται καλύτερη από την προηγούμενη, θα έχει πάλι τη γερμανική σφραγίδα.

Οι σημαντικότεροι λόγοι είναι οι εξής:

1. Αν η Ελλάδα δεν βρίσκεται υπό κάποια ειδική συμφωνία, θα πρέπει τα επόμενα χρόνια να εφαρμόσει τους κανόνες του πολύ βαρύτερου Δημοσιονομικού Συμφώνου και να παλεύει για δανεικά στην ελεύθερη αγορά. Στους κανόνες αυτούς δεν έχει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί εξ αιτίας της διαλυμένης παραγωγικής βάσης και του μη διαχειρίσιμου χρέους. Γι’ αυτό προεξοφλούσαμε την αναγκαστική υπογραφή νέου μνημονίου από την κυβέρνηση Σαμαρά, η οποία εξ άλλου προβλεπόταν και από την περίφημη «πιστωτική γραμμή».

2. Το ελληνικό σύστημα εξουσίας – σε καμιά εκδοχή του – δεν έχει δομήσει ένα βαθύ και αξιόπιστης αποδοτικότητας πρόγραμμα παραγωγικής και οικονομικής ανασυγκρότησης. Ακόμη όμως και αν το είχε εκπονήσει, θα χρειαζόταν και ένα τεράστιο κούρεμα χρέους για να καταφέρει να το βάλει σε εφαρμογή. Όμως διάθεση κουρέματος δεν υπάρχει προσώρας από την πλευρά των δανειστών.

3. Υπ’ αυτές τις συνθήκες η μόνη άμεση δυνατότητα απαγκίστρωσης από τη χρηματοοικονομική και πολιτική κυριαρχία της Γερμανίας στην ευρωζώνη θα ήταν η έξοδος από το ευρώ, η οποία όμως δεν αποτελεί επιλογή κανενός ισχυρού πόλου του πολιτικού συστήματος – και κυρίως της ελληνικής κοινωνίας.

Από την πλευρά τους οι Ευρωπαίοι είναι διατεθειμένοι να κάνουν «σκόντο» σε κάποιες από τις απαιτήσεις τους, ωστόσο δεν υπάρχει περίπτωση να υποχωρήσουν ατάκτως στην ελληνική πίεση.

Τι μένει λοιπόν να διεκδικήσει η ελληνική κυβέρνηση σε αυτό το περιβάλλον;

Την άμεση αλλαγή προσανατολισμού της επόμενης συμφωνίας. Μια γενναία αναδιάρθρωση χρέους, που θα της επιτρέψει να διαθέσει χρήμα για την παραγωγική ανασυγκρότηση και για δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες αποτελούν τον βασικό μοχλό κάθε οικονομίας, ακόμη και σε κλίμα νεοφιλελευθερισμού. Και, τέλος, μια ατζέντα  μεταρρυθμίσεων που θα επαναθεμελιώσουν το σαθρό θεσμικό οικοδόμημα της χώρας. Αυτά τα τρία σημεία, αν επιτευχθούν, θα αποτελέσουν ένα τεράστιο κέρδος για τη χώρα.

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1859 στις 08-04-2015