Γιατί δεν μπορεί να υιοθετηθεί ένα παράλληλο νόμισμα

του Γιώργου Καισάριου

Πριν πολλά χρόνια στη Ζιμπάμπουε αν ήθελες να αγοράσεις μια τηλεόραση, ένα αυτοκίνητο ή έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, θα έπρεπε να πληρώσεις με συνάλλαγμα. Ο λόγος ήταν ο εξής.

Το Zim Dollar δεν ήταν ανταλλάξιμο σε κανένα νόμισμα από κανέναν. Αποτέλεσμα ήταν αν  ήσουν έμπορος και ήθελες να πουλάς τηλεοράσεις, θα έπρεπε να αγοράσεις τηλεοράσεις από έναν προμηθευτή του εξωτερικού σε συνάλλαγμα. Άλλα αυτό απαιτούσε να πληρωθείς και σε συνάλλαγμα από την αγορά για να μπορείς να κάνεις την εισαγωγή. Το κράτος δεν είχε συναλλαγματικά αποθέματα.

Έτσι λοιπόν για πολλά χρόνια στη Ζιμπάμπουε κυκλοφορούσαν πολλά νομίσματα. Το ένα το επίσημο με πληθωρισμό κάτι εκατομμύρια τις εκατό και ξένα νομίσματα, κυρίως δολάριο Αμερικής, ραντ Νότιας Αφρικής και σε λιγότερο βαθμό το ευρώ.

Καθώς περνούσε όμως ο καιρός, όχι μόνο η πραγματική αγορά είχε αποβάλει και είχε κάνει στην άκρη το επίσημο νόμισμα, άλλα και οι πολίτες είχαν μάθει να αποταμιεύουν σε συνάλλαγμα (σε μεγάλο βαθμό το κάναμε και εμείς επί δραχμής).

Έτσι λοιπόν η χρήση του δολαρίου Αμερικής είχε γίνει τόσο διαδεδομένη, που ουσιαστικά είχε αντικαταστήσει το επίσημο νόμισμα, το οποίο δεν το χρησιμοποιούσε σχεδόν κανένας, παρά μονάχα αυτοί που δεν είχαν πρόσβαση σε συνάλλαγμα.

Η κατάσταση έχοντας φτάσει στο απροχώρητο, ξαφνικά η κυβέρνηση της χώρας καταργεί το τοπικό νόμισμα και κάνει επίσημο νόμισμα το δολάριο Αμερικής. Ότι νόμισμα είχε σε τοπικό νόμισμα είχαν οι πολίτες της χώρας, έγιναν καπνός. Δεν μετατράπηκαν σε δολάρια η σε κάτι άλλο, άπλα ακυρώθηκαν. Ουσιαστικά η κυβέρνηση της χωράς υιοθέτησε (καθυστερημένα) την απόφαση της αγοράς ότι το τοπικό νόμισμα δεν αξίζει τίποτα και οι συναλλαγές έπρεπε να γίνονται σε δολάρια Αμερικής.

 Επαναλαμβάνω, δεν υπάρχει περίπτωση Grexit

Έχω ακούσει πολλές θεωρίες για το πως θα μπορούσε να υπάρξει ένα διπλό νόμισμα στην Ελλάδα. Η εκτίμηση μου είναι ότι δεν μπορεί λειτουργήσει η οικονομία με ένα διπλό νόμισμα υπό καμιά προϋπόθεση. Τούτο για τον απλούστατο λόγο ότι δεν θα δεχτεί η αγορά αυτό το παράλληλο νόμισμα.

Είτε κάποιο είδος IOU (I owe you) η κάτι άλλο, κανένας δεν θα δεχτεί να συναλλαχθεί για προϊόντα και υπηρεσίες σε οτιδήποτε άλλο εκτός από το ευρώ, με αποτέλεσμα αυτοί που θα κατέχουν αυτές τις παράλληλες νομισματικές μονάδες να μην μπορούν να κάνουν τίποτα με αυτές.

Ούτε είναι ένα είδος παράλληλο νόμισμα ο προθάλαμος της δραχμής όπως έχουμε διαβάσει. Έχω πολλές φορές τονίσει από το 2010 ότι δεν υπάρχει περίπτωση να δούμε ξανά δραχμές. Επιμένω σε αυτή την άποψη, διότι είναι τεχνητά αδύνατον να γίνει κάτι τέτοιο, ακόμα και αν υποθέσουμε ότι μας συμφέρει ένα τέτοιο ενδεχόμενο (που δεν μας συμφέρει).

Αν υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση το τραβήξει στα άκρα τις ανοησίες της — να μην θέλει να παρουσιάσει κάποιο είδος πλάνο που να είναι μετρήσιμο και να έχει νόημα, με σκοπό οι εταίροι μας να μας χρηματοδοτήσουν — τότε πολύ απλά η Ελληνική κυβέρνηση δεν θα έχει ρευστό στη διάθεση της. Αυτό θα σημαίνει μερική ή ολική στάση πληρωμών σε συντάξεις και μισθούς του δημοσίου και τίποτα άλλο. Επίσης, αν κοπεί το ELA από τις τράπεζες, επίσης σημαίνει ότι οι τράπεζες δεν θα έχουν λεφτά στα ATMs, και ίσως δούμε περιορισμούς στις  αναλήψεις.

Όλα αυτά όμως δεν σημαίνουν ότι θα βγούμε από το ευρώ ή ότι θα υιοθετηθεί κάποιο παράλληλο νόμισμα. Σημαίνει όμως ότι το βιοτικό επίπεδο σε αυτή τη χώρα θα πέσει απότομα και κατακόρυφα από εδώ που είναι, η ζημιά στην οικονομία θα είναι ανεπανόρθωτη και θα κάνουμε πάρα πολλά χρόνια να πάρουμε ανάσα. Και όλοι αυτοί που νομίζουν δεν έχει άλλο κάτω, θα μάθουν με τον δύσκολο τρόπο ότι το βαρέλι που ονομάζεται Ελλάδα δεν έχει πάτο.

Πηγή investorblog.gr