ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Ποιος ηγέτης θα βγάλει την Ελλάδα από την κρίση;

Νέα Πολιτική

Το τριτοκοσμικό, κληρονομικό, λαϊκιστικό, πελατειακό αρχηγικό μοντέλο της μεταπολίτευσης, χρεωκόπησε μαζί με την φαυλοκρατία που εξέθρεψε.

Το κυρίαρχο κατά την Μεταπολίτευση μοντέλο ηγεσίας, είτε στην αυταρχική και συγκεντρωτική του μορφή (Κωνσταντίνος Καραμανλής), είτε στην λαϊκιστική και εξουσιοδοτική (Ανδρέας Παπανδρέου), είτε στην ψευδοτεχνοκρατική (Σημίτης), είτε στις ήσσονες παρενθετικές και κραυγαλέα αποτυχημένες μορφές του (Κώστας Καραμανλής, Γιώργος Παπανδρέου, Αντώνης Σαμαράς) είναι στην ουσία του το ίδιο: πελατειακό, κληρονομικό και οικογενειοκρατικό, ευνοιοκρατικό, διαπλεκόμενο, αναποτελεσματικό. Αυτό το μοντέλο συνέβαλε στην χρεωκοπία της χώρας, διότι απέτυχε να εμπεδώσει μία ορθολογική και αποτελεσματική διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Σήμερα, η έξοδος της χώρας από την κρίση προϋποθέτει ηγέτες με εντελώς διαφορετικές προδιαγραφές. Το αρχηγοκεντρικό μοντέλο ηγεσίας είναι ακατάλληλο, διότι η σύγχρονη πραγματικότητα είναι εξαιρετικά πολύπλοκη, ώστε κανείς ηγέτης δεν είναι σε θέση να την αναλύσει ολοκληρωμένα και να λάβει τις ορθές αποφάσεις μόνος του. Απαιτείται συλλογική εργασία και στενή συνεργασία δίκην συλλογικού εγκεφάλου.

Ο σύγχρονος ηγέτης πρέπει να είναι αυθεντία όχι με την έννοια του συγκεντρωτικού, αυταρχικού ηγέτη που τα ξέρει όλα, αλλά με την έννοια του ηγέτη που μπορεί να συντονίζει μία υψηλού επιπέδου, πολύπλοκη και συνθετική διαδικασία λήψης αποφάσεων, στην οποία εμπλέκονται πολλοί ειδικοί και τεχνοκράτες. Ο ίδιος πρέπει να ξέρει να εξάγει από την διαδικασία αυτή το τελικό συμπέρασμα και να το προωθεί αποφασιστικά στους μηχανισμούς που θα το εφαρμόσουν.

Ποιά είναι τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου ηγέτη;

α. εμπιστοσύνη: αυτή είναι η προϋπόθεση για να ακολουθήσει η κοινωνία, αλλιώς οι αποφάσεις του θα μείνουν έπεα πτερόεντα. Ο ηγέτης λοιπόν πρέπει να έχει αποδείξει την αξία του στην πραγματική ζωή, με το ήθος του, την σκληρή του εργασία, την κοινωνική προσφορά του, την ανιδιοτέλειά του

β. εντιμότητα: η διαφθορά δεν είναι μόνον ηθικά απορριπτέα, αλλά και οδηγεί σε αποφάσεις υπό την επιρροή εξωτερικών συμφερόντων, άρα λανθασμένες ή και επικίνδυνες (π.χ. αποφάσεις για εξοπλιστικά προγράμματα που δεν προκύπτουν από τις γεωστρατηγικές ανάγκες της χώρας αλλά από χρηματισμό).

γ. όραμα: ο ηγέτης πρέπει να αναπτύσσει συλλογικούς, διακομματικούς, διαταξικούς στόχους, που να προσφέρουν ηθική ικανοποίηση και να προκαλούν την ευρύτατη δυνατή στράτευση.

δ. παιδεία: απαιτείται ο ηγέτης να έχει στέρεη γνώση επιστημών όπως η ιστορία, η γεωπολιτική, η κοινωνιολογία, η πολιτική επιστήμη, οι κατ’εξοχήν δηλαδή επιστήμες της ηγεσίας, αλλά και κάποια επαφή με τα σύγχρονα επιστημονικά επιτεύγματα, όπως η θεωρία της απροσδιοριστίας ή η κβαντική φυσική, που διανοίγουν την σκέψη και δημιουργούν δυνατότητα διανοητικής κίνησης σε πολλαπλά επίπεδα.

ε. γνώση της διεθνούς πραγματικότητος: στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, η ταχύτητα αλληλεπιδράσεων σε πλανητικό επίπεδο απαιτεί γνώση των κωδίκων επικοινωνίας του συστήματος διεθνών σχέσεων.

ζ. εργασιακή εμπειρία: η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και η έξοδος από την κρίση απαιτούν ηγεσία που να έχει επαφή με την πραγματικότητα. Δεν είναι δυνατόν, για παράδειγμα, ένας ανεπάγγελτος να αντιμετωπίσει από υπεύθυνη θέση το πρόβλημα της ανεργίας.

η. εργαλεία διοίκησης: ο ηγέτης χρειάζεται εργαλεία διοίκησης, όπως ένα Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας, που να προσφέρει την απαιτούμενη γεωπολιτική ανάλυση που απαιτούν οι αποφάσεις στην εξωτερική πολιτική.

θ. ικανότητα διαχείρισης κρίσεων και λήψης δύσκολων αποφάσεων:

στην γεωπολιτικά ασταθή περίοδο που διανύει η ανθρωπότητα, και ιδίως σε περιοχή γεωπολιτικά κομβική όπως η Ελλάδα, πρόσωπο που δεν διαθέτει ευφυΐα, παιδεία, ψυχραιμία και αποφασιστικότητα για την υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας είναι ακατάλληλο για την άσκηση της ηγεσίας.

Η ριζική ανανέωση, που απαιτείται σήμερα για την αναγέννηση της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, θα βασισθεί αναμφίβολα σε προσωπικότητες με ηγετικά χαρακτηριστικά αυτού του τύπου. Η ελληνική κοινωνία διαθέτει σημαντικές εφεδρείες, που θα αντικαταστήσουν τα ασήμαντα και επικίνδυνα για την επιβίωση της χώρας ανθρωπάκια που υποδύονται σήμερα τους ηγέτες της χώρας.

Η ΝΕΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ