Ο Μακρόν, η Λεπέν και η Αθήνα

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου

Ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ έσπευσαν να εκφράσουν τη στήριξή τους στον Εμμανουέλ Μακρόν «κατά της Ακροδεξιάς», παρά την πίκρα τους για τη «μισοτελειωμένη δουλειά» του Μελανσόν, και ο Κυριάκος Μητσοτάκης να δηλώσει δικαιωμένος, παρά τη δική του πίκρα για τη συντριβή του Φιγιόν, τον οποίο ενθέρμως υποστήριζε. Αυτά έχει όμως η ζωή – και η πολιτική.

Την ώρα που το φόβητρο του λεπενισμού άπλωνε τα φτερά του πάνω από τη Γαλλία, έστω και ως αουτσάιντερ, ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. έσπευδαν – παρότι κανείς από τους δύο δεν ταυτίζεται πολιτικά με τον ανεξάρτητο και ομιχλώδους πολιτικής ταυτότητας υποψήφιο Πρόεδρο της Γαλλίας – να τον στηρίξουν και ταυτοχρόνως να συγκρουστούν για το ποιος έχει τη μεγαλύτερη πολιτική... συνάφεια με τη Λεπέν!

Αν παραβλέψουμε τα κωμικά – μέχρι ανίας – στοιχεία της εσωτερικής επικοινωνιακής σύγκρουσης, μόνο παράξενη δεν είναι η σπουδή των δύο πολιτικών αρχηγών να δηλώσουν ότι τάσσονται στο πλευρό του Μακρόν.

Γιατί λένε «Ναι» στον Μακρόν

Και για τον Τσίπρα και για τον Μητσοτάκη, η παρουσία του Μακρόν στην Προεδρία – το πιθανότερο ενδεχόμενο στον δεύτερο γύρο – σημαίνει ότι ο πρώτος ως εν ενεργεία πρωθυπουργός και ο δεύτερος ως πιθανός διάδοχός του θα προτιμούσαν τον Μακρόν ως συνομιλητή και εταίρο για μια σειρά λόγους. Θα σταθούμε στα σημεία που αφορούν κυρίως τη λεγόμενη «βαριά πολιτική».

1. Ο Μακρόν είπε στον Τσίπρα κατά τη χθεσινή τους συνομιλία: «Στήριξα από την αρχή ως υπουργός του Φρανσουά Ολάντ τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης και υποστήριξα την ανάγκη να αλλάξει η στάση απέναντι στην Ελλάδα. Είναι βέβαιο ότι, αν εκλεγώ, θα δουλέψουμε στενά μαζί για να κάνουμε την Ευρώπη να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της γενιάς της».

Προφανώς ο Μακρόν δεν θα έχει λόγο να αλλάξει δραματικά την έως τώρα γαλλική στάση έναντι της Ελλάδας, ανεξαρτήτως πολιτικής ηγεσίας στην Αθήνα και ανεξαρτήτως του δικού του «μεταρρυθμιστικού» προφίλ. Άλλωστε μέχρι στιγμής η Γαλλία μπορεί να συναίνεσε στο μοντέλο «σωτηρίας» της Ελλάδας, κυρίως για να σώσει τις δικές της τράπεζες, από το 2010 και εντεύθεν, ωστόσο στην πορεία – κυρίως τον εφιαλτικό Ιούλιο του 2015 – αποτέλεσε έναν από τους παράγοντες που φρενάρισαν το σχεδιασμένο από τον Σόιμπλε Grexit.

Καθώς μάλιστα η Γαλλία έχει μπροστά της πολύ βαρύτερο «μεταρρυθμιστικό» έργο από την ήδη στραγγισμένη και σε μεγάλο βαθμό «μεταρρυθμισμένη» Ελλάδα, είναι πολύ πιθανό ότι το Παρίσι, ακόμη και υπό τον Μακρόν, ο οποίος θα είναι πιο ένθερμος οπαδός της λιτότητας απ’ όσο ο Ολάντ και προηγουμένως ο Σαρκοζί, θα συνεχίσει να «βάζει μπροστά» τα βάσανα του ελληνικού λαού προκειμένου να αποφεύγει ένα μέρος από τις ακρότητες που διακαώς και διαρκώς ζητάει το Βερολίνο.

2. Ο Μακρόν προφανώς θα συνεχίσει την πατροπαράδοτη πολιτική «Ελλάς - Γαλλία - Συμμαχία», καθώς η Ελλάδα, υπό το βάρος της χρεοκοπίας και του διεθνούς ελέγχου – ακόμη και αν λήξουν προσεχώς τα επίσημα μνημόνια –, είναι μια χώρα «επενδυτικά ώριμη».

Γι’ αυτό οπλάδες, ενεργειακοί επιχειρηματίες, μεγάλοι κατασκευαστές και κάθε είδους επενδυτές σε τομείς κορυφαίων υποδομών και φυσικών πόρων έχουν στραμμένο το βλέμμα τους στην Αθήνα. Άλλωστε, ως γνωστόν, ο εκάστοτε ένοικος του μεγάρου των Ηλυσίων είναι πρώτα ντίλερ των εθνικών επιχειρήσεων και ύστερα πολιτικός φίλος οποιουδήποτε «εταίρου».

Τελευταίο δείγμα η παραχώρηση του 67% του ΟΛΠ στην κοινοπραξία Γερμανών (Deutsche Invest Equity Partners GmbH), Γάλλων (Terminal Link SAS) και Ιβάν Σαββίδη (Belterra Investments Ltd.). Έπονται και άλλα «φιλέτα».

3. Σε επίπεδο εθνικής πολιτικής, σε εποχή «ξεσαλώματος» της Άγκυρας, μια Γαλλία με σαφείς και συνεπείς αποστάσεις από την Τουρκία είναι προτιμότερη από μια ιστορικά φιλοτουρκική Γερμανία.

Ενδεικτικά ας σημειώσουμε ότι μια από τις πρώτες κινήσεις του Μακρόν – έστω και ως αντίβαρο στη Λεπέν – ήταν η χθεσινή συμμετοχή του σε εκδήλωση μνήμης για τη γενοκτονία των Αρμενίων στο Παρίσι και η αποδοκιμασία του για τον δρόμο που ακολουθεί η Τουρκία του Ερντογάν: «Λυπάμαι βαθύτατα για τον δρόμο που παίρνει η Τουρκία και τον αποδοκιμάζω» είπε μιλώντας σε δημοσιογράφους.

Γιατί λένε «Όχι» στη Λεπέν

Και για τον Τσίπρα και για τον Μητσοτάκη, μια νίκη της Λεπέν θα μπορούσε πράγματι να βάλει τις ελληνογαλλικές σχέσεις σε εντελώς αχαρτογράφητα νερά.

1. Η Λεπέν, ανεξαρτήτως πολιτικής ηγεσίας στην Αθήνα, είναι εντελώς άγνωστο τι είδους πολιτική θα είχε έναντι της Ελλάδας. Ήδη έχει διατυπώσει... απέχθεια για τον Τσίπρα επειδή δεν έβγαλε την Ελλάδα από το ευρώ, ενώ η φιλογερμανική στάση του Μητσοτάκη θα τον καθιστούσε επίσης κόκκινο πανί. Άρα οι κατ’ αρχήν εκτιμήσεις δεν είναι ιδιαίτερα θετικές.

2. Η – πιθανώς για επικοινωνιακούς λόγους παραιτηθείσα – τέως επικεφαλής του Εθνικού Μετώπου έχει διακηρύξει την πρόθεσή της για δημοψήφισμα περί εξόδου της Γαλλίας από το ευρώ. Κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για το τι ακριβώς θα πράξει τελικά.

Ωστόσο και μόνο η παρουσία της θα μπορούσε να προκαλέσει τόση αβεβαιότητα και σύγχυση στο ευρωσύστημα, ώστε – ακόμη και εν είδει προσχήματος – να υπονομευθεί την κρίσιμη περίοδο κάθε απόπειρα ελληνικής εξόδου από τα επίσημα μνημόνια και, αντιθέτως, να επισπευσθεί μια βίαιη «τελική λύση» επίσημης πτώχευσης της Ελλάδας στο πλαίσιο μιας ταχείας αναδιοργάνωσης του ευρωσυστήματος εκ μέρους της Γερμανίας. Ούτε για τον Τσίπρα ούτε για τον Μητσοτάκη θα ήταν αυτή μια επιθυμητή εξέλιξη.

Αν ο Ολάντ είχε αποδεχθεί – και ο Μακρόν υποστηρίζει – το σχέδιο των δύο ή περισσότερων ταχυτήτων για την Ευρώπη, η Λεπέν κατά πάσα πιθανότητα θα λειτουργούσε ακόμη περισσότερο διαλυτικά και ενδεχομένως θα έβαζε σε επικίνδυνες περιπέτειες τα πιο αδύναμα μέλη, στα οποία σαφώς συγκαταλέγεται η χρεοκοπημένη Ελλάδα.

3. Η Γαλλία, εκτός από εξαιρετικά παρεμβατική – διπλωματικά και στρατιωτικά – στον περίγυρό της, ο οποίος αποτελεί και γειτονιά μας, αποτελεί και μια πυρηνική δύναμη.

Μπορεί από πυρηνική σκοπιά να μην είναι υπερδύναμη και τα όπλα της αυτού του είδους να μην επαρκούν καν για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής «ομπρέλας» ασφαλείας, αλλά ποιος θα ήθελε στην Αθήνα – και οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη –, πρώτη φορά στην ανθρώπινη Ιστορία, μια Άκρα Δεξιά με το βαλιτσάκι των πυρηνικών κωδικών υπό τον έλεγχό της;