Ρωσία, η πλέον πολύφερνη νύφη

analyst

του Αλέξη Ζακυνθινού

Οι δύο μεγάλες δυνάμεις, οι Η.Π.Α. και η Κίνα, γνωρίζουν πολύ καλά ότι, όποια κερδίσει τη συμμαχία της Ρωσίας θα παραμείνει ή θα αναδειχθεί στην ηγεμονία του πλανήτη – οπότε λογικά ανησύχησε η Κίνα, ακούγοντας τις δηλώσεις του προέδρου Trump περί καλυτέρευσης των σχέσεων του με τη Ρωσία.

Εδώ οφείλεται η τοποθέτηση του προέδρου της Κίνας στο Νταβός, σύμφωνα με την οποία παραμένει ως στόχος η στρατηγική συνεργασία, καθώς επίσης ο συντονισμός της χώρας του με τη Ρωσία – όπως έχει συμφωνηθεί με τη σύμβαση που υπεγράφη μεταξύ των δύο κρατών το 2001, την οποία πιθανότατα επιθυμεί να διευρύνει. Θεώρησε όμως ως μειονέκτημα τυχόν κατάργηση των κυρώσεων που έχουν επιβάλλει οι Η.Π.Α. στη Ρωσία – ενώ η χώρα του θα ήθελε να οικοδομήσει ένα νέο μοντέλο σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Κοινό σημείο μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας είναι η αντίθεση τους στην παγκόσμια κυριαρχία της υπερδύναμης, σε οικονομικό, χρηματοπιστωτικό, τεχνολογικό, πολιτισμικό και στρατιωτικό επίπεδο – ενώ δεν θέλουν να επεμβαίνει κανένας στα εσωτερικά τους ζητήματα. Θεωρούν δε την απαίτηση για την επιβολή της Δημοκρατίας, καθώς επίσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ολόκληρο τον πλανήτη, ως «εργαλείο» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής – ενώ η παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων των Η.Π.Α. στα σύνορα τους αντιμετωπίζεται και από τις δύο χώρες ως απειλή.

Εν τούτοις, τόσο η Κίνα, όσο και η Ρωσία μπορούν να προσεγγίσουν τις Η.Π.Α. μόνο έως ένα ορισμένο σημείο, οπότε δεν είναι σε θέση να σχηματίσουν ένα κοινό μέτωπο – κυρίως επειδή η Κίνα δεν θέλει να θέσει σε κίνδυνο τις εμπορικές σχέσεις της με την υπερδύναμη, η οποία αποτελεί μία σημαντική αγορά για τα προϊόντα της.

Από την άλλη πλευρά η Κίνα και η Ρωσία δεν είναι μεν ανταγωνιστές και συντονίζουν τις ενέργειες τους σε διεθνές επίπεδο, αλλά όχι πάντοτε – ενώ υπάρχει μεταξύ τους μία συνεχώς αυξανόμενη ασυμμετρία (α) όσον αφορά τις οικονομικές τους δυνατότητες και (β) σε σχέση με τους πολίτες τους, οι οποίοι δεν τρέφουν ιδιαίτερη συμπάθεια ο ένας προς τον άλλο, όπως η αντίστοιχη των ηγετών τους. Ως εκ τούτου, η στρατηγική συνεργασία είναι μάλλον ένα ωραίο σύνθημα, χωρίς πραγματικό αντικείμενο.

Στα πλαίσια αυτά, η Ευρώπη θα είχε τη δυνατότητα να ωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό, εάν επέλεγε αυτή την προσέγγιση και τη στρατηγική συνεργασία με τη Ρωσία – ειδικά λόγω της αλλαγής της εξωτερικής πολιτικής των Η.Π.Α., όπου θα μπορούσε να είναι ο μεγάλος χαμένος, πολύ περισσότερο εάν διαλυόταν στα επί μέρους κράτη της.

Εν τούτοις, η Γερμανία είναι εντελώς αντίθετη, φοβούμενη την απώλεια της ηγεμονίας της ΕΕ από τη Ρωσία – η οποία αυξάνει συνεχώς την επιρροή της όχι μόνο στην ανατολική Ευρώπη αλλά, επίσης, στη δυτική, σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ολλανδία και η Ιταλία. Ως εκ τούτου τοποθετεί συνεχώς εμπόδια, κατηγορεί επί παντός επιστητού τον πρόεδρο Putin, ενώ εμμένει στις κυρώσεις – κάτι που όμως έχουν αντιληφτεί οι Ευρωπαίοι εταίροι της, αρνούμενοι να το αποδεχθούν.