Για πόσο ακόμη θα πανηγυρίζουμε τα αυτογκόλ;

Του Μιχάλη Γκλεζάκου*

Ζούμε στο καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο λειτουργεί με βάση τους όρους της λεγόμενης ελεύθερης αγοράς και στο οποίο έχουν προσχωρήσει όλες οι χώρες, με εξαίρεση τη Βόρεια Κορέα και μερικώς την Κούβα. Αν ισχυρισθεί κάποιος ότι το σύστημα αυτό έχει σοβαρές αδυναμίες, θα συμφωνήσω μαζί του: Επιτρέπει τη συσσώρευση του πλούτου στα χέρια λίγων, συχνά δεν μπορεί να εμποδίσει το καπέλωμα της πολιτικής εξουσίας από τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, δεν έχει τους μηχανισμούς να αποτρέπει τις περιοδικές φούσκες μετοχών-ακινήτων κλπ.

Παράλληλα, έχουν δίκιο και εκείνοι που ισχυρίζονται ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποιο άλλο σύστημα που θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε καλύτερα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

Όπως και να έχει πάντως, σήμερα ζούμε σε ένα περιβάλλον παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Για να το πούμε απλά, αν θέλουμε επενδύσεις και θέσεις εργασίας, αν θέλουμε να αυξήσουμε το εθνικό εισόδημα, αν θέλουμε να απολαμβάνουμε τα καταναλωτικά αγαθά που παράγονται παγκοσμίως, θα πρέπει να αποδεχτούμε τους κανόνες του καπιταλισμού, όπως όλες οι άλλες χώρες. Όσο και να τους αμφισβητούμε, οι κανόνες αυτοί δεν θα αλλάξουν, απλά θα περιθωριοποιηθούμε εμείς.

Είναι σαν να παίζεις ποδόσφαιρο. Περνά από το μυαλό σου να  πιάσεις τη μπάλα με τα χέρια στη μικρή σου περιοχή; Θα είναι πέναλτι. Θα κάνεις παρατηρήσεις στο διαιτητή επειδή δεν αλλάξει τους  κανόνες; Θα πάρεις κόκκινη. 

Τα λέω όλα αυτά γιατί βαρέθηκα να βλέπω μια κοινωνία σε σύγχυση. Όλοι ξέρουμε ότι παραβήκαμε τους κανόνες: Περιορίσαμε την παραγωγή μας, χρηματοδοτήσαμε την (υπέρ) κατανάλωση μας με δανεικά, εξανεμίσαμε τα αποθεματικά μας.  Εδώ και πολύ καιρό οι αγορές δεν μας δανείζουν και οι χώρες-δανειστές δεν μας εμπιστεύονται γιατί άλλα συμφωνούμε μαζί τους και άλλα κάνουμε, γιατί τρωγόμαστε μεταξύ μας κλπ.

Και όμως, πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι μπορούμε να συνεχίσουμε αυτή την τακτική, ότι μπορούμε να εγκαλούμε τους άλλους γιατί δεν αλλάζουν τους κανόνες της αγοράς, ότι φταίει το ΔΝΤ, ο Σόϊμπλε και άλλοι «κακοί» ξένοι και ντόπιοι, ότι συνωμότησε ο Πλανήτης για να χρεοκοπήσουμε ενώ μπορούσαμε να συνεχίσουμε  να ζούμε πάνω από τις δυνάμεις μας. Το 2015 βρίζαμε την ΕΚΤ γιατί κατά τη γνώμη μας έπρεπε να συνεχίζει να μας χρηματοδοτεί, ανεξάρτητα από το ότι μας είχε ήδη δώσει πάνω από 150 δις σε μετρητά (από ELA και προεξόφληση ομολόγων) και ότι εμείς πηγαίναμε ολοταχώς (και συνειδητά) στη δραχμή. Το 2016 βρήκαμε ότι έφταιγε ο Γεωργίου (ΕΛΣΤΑΤ) που μπήκαμε στα μνημόνια, λες και τα ταμεία άδειασαν γιατί η ΕΛΣΤΑΤ (τάχα) εμφάνισε το έλλειμμα του 2009  σε 14% αντί 15% και όχι γιατί η Κυβέρνηση Καραμανλή ξόδεψε τη χρονιά εκείνη 37,5 δις ευρώ (!!!) παραπάνω από τα κρατικά έσοδα.

Πανηγυρίζουμε όταν κάποιοι (για εσωτερική κατανάλωση) παίζουν τους σκληρούς απέναντι στους δανειστές, το ΔΝΤ, την ΕΚΤ κλπ, την ίδια ώρα που έχουμε απλωμένο το χέρι σε αυτούς. Αισθανόμαστε ότι τους βάλαμε γκολ, ενώ η αλήθεια είναι ότι σπρώξαμε τη μπάλα στα δικά μας δίχτυα.

Γιατί, η πραγματική αντίσταση δεν γίνεται με μεγάλα λόγια, σε ένα θέατρο σκιών, αλλά με πρόγραμμα οικονομικής και διοικητικής ανασυγκρότησης, με σκληρή δουλειά και με έναν λαό σωστά πληροφορημένο για να μπορεί να αντέξει και να θέλει να βοηθήσει.

Η οικονομική ελευθερία και η εθνική περηφάνια, προϋποθέτουν την οικονομική αυτοδυναμία. Αν δεν την επιδιώξουμε με όλες μας τις δυνάμεις, θα έχουμε το ΔΝΤ, την Τρόϊκα, τον κάθε Σόϊμπλε και άλλους πολλούς πάνω από το κεφάλι μας και θα φταίμε μόνο εμείς. Ας σταματήσουμε επιτέλους τα χειροκροτήματα σε όσους βάζουν αυτογκόλ…

*Ο κ. Μιχάλης Γκλεζάκος είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικής

Πηγή liberal