Κίνα και Αυστραλία: Στο σπιράλ του διαβόλου

analyst

Τα δάνεια «λιπαίνουν» την οικονομία ενώ, μόνο σε εκείνες τις χώρες που επικρατεί εμπιστοσύνη σε σχέση με τη θετική εξέλιξη των εισοδημάτων, τόσο όσον αφορά τα νοικοκυριά, όσο και τις επιχειρήσεις, αυξάνεται ο δανεισμός – επομένως η κατανάλωση και οι επενδύσεις, με αποτέλεσμα να ακολουθεί η ανάπτυξη.

Σε χώρες βέβαια όπως η Ελλάδα, στην οποία έχει καταρρεύσει η πιστοληπτική ικανότητα νοικοκυριών και επιχειρήσεων από τα βουνά των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το κράτος, τις τράπεζες και τους λοιπούς οργανισμούς, οι τράπεζες προειδοποιούν για στάση πληρωμών δανείων (πηγή), οι υπερβολικοί φόροι καταστρέφουν ότι έχει απομείνει ακόμη όρθιο, ενώ η απαισιοδοξία σχετικά με το μέλλον έχει φτάσει στο ζενίθ, το να αναφέρεται κανείς σε «λιπαντικά» δάνεια, σε κατανάλωση, σε επενδύσεις και σε βιώσιμη ανάπτυξη είναι κάτι περισσότερο από ευχολόγιο ή/και ουτοπία.

Περαιτέρω, η αύξηση των δανείων είναι το ελιξίριο της ανάπτυξης – τα θεμέλια, επάνω στα οποία στηρίχθηκε η άνοδος της Δύσης. Εννοούμε φυσικά τον υγιή δανεισμό, μέσω του οποίου διεξάγονται ορθολογικές επενδύσεις που μπορούν να εξυπηρετούνται – όπως είναι, για παράδειγμα, η αγορά ενός σπιτιού από κάποιο νοικοκυριό σε μία σωστή τιμή, με ένα δάνειο τα επιτόκια του οποίου κοστίζουν λιγότερο από το ενοίκιο, παγίων από κάποια επιχείρηση που αποφέρουν κέρδος μεγαλύτερο των τόκων κοκ.

Το σύνολο των χρεών τώρα του ιδιωτικού τομέα, χωρίς το χρηματοπιστωτικό κλάδο, τοποθετείται πάντοτε σε σχέση με το ΑΕΠ της χώρας – έτσι ώστε να μπορεί κανείς να συγκρίνει τα κράτη μεταξύ τους. Εν προκειμένω κατανοεί κανείς πως η πτώση του ΑΕΠ επιδεινώνει το δείκτη ιδιωτικού χρέους/ΑΕΠ – όπως ακριβώς συμβαίνει με τον αντίστοιχο δείκτη του δημοσίου χρέους.

Στα πλαίσια αυτά, η σχέση ιδιωτικού χρέους προς το ΑΕΠ καθώς επίσης η εξέλιξη του στην Κίνα (κόκκινη καμπύλη στο γράφημα που ακολουθεί), σε σύγκριση με την Αυστραλία (κίτρινη καμπύλη), είναι εντυπωσιακή – αφού και οι δύο χώρες ευρίσκονται στην κορυφή, με βάση στοιχεία της τράπεζας διεθνών διακανονισμών (BIS).

Επεξήγηση γραφήματος: Εξέλιξη του ιδιωτικού χρέους χωρίς τις τράπεζες, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ (Κίνα, Αυστραλία, Γαλλία, Ισπανία, Ιαπωνία, Μ. Βρετανία, Η.Π.Α., Γερμανία).

.

Συνεχίζοντας ο ιδιωτικός τομέας στην Κίνα, πάντοτε χωρίς το χρηματοπιστωτικό κλάδο, έχει συσσωρεύσει ήδη χρέη της τάξης του 209% του ΑΕΠ – ενώ στην Αυστραλία 206%. Ως εκ τούτου οι δύο αυτές χώρες ευρίσκονται κοντά στα διεθνή ιστορικά ανώτατα όρια – τα οποία κατείχε η Ιαπωνία στο παρελθόν (221% περί το 1995), ακολουθούμενη από την  Ισπανία (218% περί το 2011), με τα γνωστά καταστροφικά αποτελέσματα.

Ειδικότερα, το χρέος μετατρέπεται τότε μόνο σε πρόβλημα, όταν ο οφειλέτης παύει πια να πιστεύει ότι, είναι σε θέση μακροπρόθεσμα να εξυπηρετεί τα χρέη του, εξοφλώντας τα κάποια στιγμή – όπως συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, τόσο όσον αφορά το δημόσιο, όσο και το ιδιωτικό χρέος.

Εκείνη ακριβώς τη χρονική στιγμή, όσον αφορά τον ιδιωτικό τομέα, διοχετεύονται όλα τα χρήματα στην εξυπηρέτηση των δανείων αντί στην κατανάλωση ή/και στις επενδύσεις – οπότε το σπιράλ του χρέους αρχίζει να γυρίζει προς τα πίσω, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στις τράπεζες, να βυθίζονται τα νοικοκυριά σε μία καταστροφική ύφεση ισολογισμών (ανάλυση), να περιορίζεται το ΑΕΠ, τα έσοδα του δημοσίου κοκ.

Έτσι η «πληγείσα» χώρα εισέρχεται στον καθοδικό σπειροειδή κύκλο του διαβόλου (γράφημα), όπως συνήθως αποκαλείται, καταλήγοντας πολύ συχνά στη χρεοκοπία.

Εάν επαληθευτεί τώρα στην Κίνα ή στην Αυστραλία αυτό το σενάριο, κανένας δεν το γνωρίζει. Αυτό που όμως σίγουρα γνωρίζουμε είναι ότι, το ρίσκο είναι πολύ μεγάλο – ειδικά επειδή έχει δημιουργηθεί και στις δύο χώρες μία τεράστια φούσκα ακινήτων, τυχόν σπάσιμο της οποίας θα μπορούσε να επιταχύνει τις δυσμενείς εξελίξεις.