ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Νέα Κρήτη

 ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΣ - ΚΥΚΛΩΠΕΣ

Γράφει ο Δρ.Αιμίλιος Δασύρας, Γεωλόγος

 Ο μύθος, σύμφωνα με την ανθρωπολογική ερμηνεία του όρου, ειναι ιερή ή θρησκευτική αφήγηση της οποίας το περιεχόμενο σχετίζεται με την προέλευση ή την δημιουργία φυσικών, υπερφυσικών ή πολιτιστικών φαινομένων.

Η ανθρωπολογική έννοια για τον μύθο διαφέρει από εκείνη που υπονοεί στο περιεχόμενο του ''Μύθου'' κάποιο ψεύδος.

Οι ''Μύθοι'' διερευνούνται επίσης ως αποσπασματικές πηγές προφορικής Ιστορικής αφήγησης, ως ενδείξεις κοινωνικών αξιών που διαμορφώνουν τον κοινωνικό χάρτη μιας ομάδας ανθρώπων και για συμπαντικές δομές τους. Στην καθομιλουμένη γλώσσα ο μύθος είναι φαντασία, κάτι που δεν θεωρείται αληθινό. Οι μελετητές της ''Μυθολογίας'' δίνουν μια διαφορετική εξήγηση. Ο μύθος είναι ένα ιδιαίτερο είδος ιστορίας, που προσπαθεί να ερμηνεύσει κάποιες όψεις του κόσμου που μάς περιβάλλει. Κάποιοι άλλοι, προβάλλουν την άποψη πώς οι μύθοι είναι ιστορίες για Θεούς και άλλες υπερφυσικές υπάρξεις.

  Για τον Φρόιντ ο μύθος είναι όνειρα που πηγάζουν από το ασυνείδητο νου. Για τον Ζ. Κάμπελ ο μύθος προσανατολίζει τον άνθρωπο προς τις μεταφυσικές διαστάσεις της ύπαρξης, ερμηνεύει την προέλευση του σύμπαντος, ζωντανεύει τις κοινωνικές αξίες και απευθύνεται στα βάθη της ψυχής.

  Άσχετα αν ο μύθος εμφανίζεται με τη μορφή του παραμυθιού ή του θρύλου, πάντα ο κεντρικός πυρήνας του αποτελείται από τρείς βασικές αλήθειες. Κατ΄ αρχήν είναι μία προσπάθεια ερμηνείας του μακρόκοσμου, των δυνάμεων που ελέγχουν τον κόσμο και τις σχέσεις που έχουν τα ανθρώπινα πλάσματα με αυτές τις δυνάμεις.

 Σε όλο τον κόσμο σε όλες τις εποχές και κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις οι μύθοι των ανθρώπων υπήρξαν η ζωντανή έμπνευση για όλες τις δραστηριότητες του νου, των συγκινήσεων και του σώματος. Πολύ περισσότερο αυτό είναι αληθινό για εμάς τούς Έλληνες, ένα Λαό με πλούσια ''Μυθοπλαστική φαντασία''. Ειναι βέβαιο ότι η Ελληνική σκέψη ξεχώρισε το πρόσωπο απέναντι στο κοσμικό γίγνεσθαι, αλλά ταυτόχρονα το ''ενέταξε με τον μύθο'' σε μια ενιαία διάσταση όλης της πραγματικότητας. Η Ελληνική φιλοσοφία, με την έξαρση του λόγου στάθηκε με πολλή προσοχή στα στοιχεία της ''Μυθολογίας'' και επεξεργάστηκε τις μυθικές παραστάσεις.

 Ας περάσουμε, τώρα, να ερμηνεύσουμε, ξεχωριστά, τί αντιπροσωπεύει κάθε μύθος.

                              Ο ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΣ

   Ο ''Μινώταυρος'', το τέρας της Κρήτης ήταν ένα όν με σώμα ανθρώπου και κεφάλι και ουρά ταύρου. Κατοικούσε στα ''Έγκατα της Γης'', σε κτίσμα φτιαγμένο από τον Δαίδαλο, τον ''Λαβύρινθο'', κατόπιν εντολής του βασιλιά της Κρήτης του Μίνωα.

Σχετικά με το νόημα του μύθου του Μινώταυρου έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες. Σύμφωνα με μία από αυτές  ο μύθος σχετίζεται με τούς μύθους του Βαάλ και Μολώχ των Φοινίκων. Η θανάτωσή του Μινώταυρου συμβολίζει την κατάργηση του βαρβαρικού εθίμου της ''ανθρωποθυσίας'' από τον προοδευμένο Ελληνικό πολιτισμό.

Μία άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι ο Μίνωας και ο Μινώταυρος δεν είναι παρά μορφές του ίδιου προσώπου και αντιπροσωπεύουν τον Θεό Ήλιο. Ακόμα υπάρχει η άποψη ότι ο μύθος της θανάτωσης του Μινώταυρου συμβολίζει την απελευθέρωση των Ελλήνων από την κυριαρχία της Μινωικής-Κρήτης.

Από Γεωλογικής άποψης ο μύθος του Μινώταυρου δεν είναι τίποτε άλλο ,αλλά ο συμβολισμός της έντονης ''Σεισμικότητας της Κρήτης''. Η Κρήτη είναι μία σεισμογενής περιοχή με πολλούς και μεγάλους σεισμούς καταγεγραμμένους στην Ιστορία της. Επόμενο είναι οι Μινωίτες βλέποντας να τρέμει το νησί τους, από τον σεισμό, να φανταζόντουσαν ότι ένα ανθρωπόμορφο τέρας ζει στα έγκατα της γης φυλακισμένο και ταρακουνά το νησί γιατί θέλει να βγει στην επιφάνεια και να ελευθερωθεί.

                                  ΟΙ ΚΥΚΛΩΠΕΣ

  Οι Κύκλωπες ήταν μυθικά όντα της Ελληνικής Μυθολογίας που είχαν ένα ''τεράστιο μάτι'' στη μέση του μετώπου τους. Η λέξη ''Κύκλωπας'' προέρχεται από την σύνθεση των δύο λέξεων ''κύκλος'' και ''οφθαλμός'' και προσδιορίζει κάποιο Ον με ένα μάτι στο κούτελο.

Ήταν τερατόμορφα όντα και αναφέρονται στην ''Οδύσσεια'' ότι κατοικούσαν στη Δυτική Μεσόγειο, στη νήσο Σικελία της Ιταλίας, κοντά στην πόλη Κατάνια.

Οταν, λέει, εξοργίζόντουσαν πετούσαν τερέστιους ογκους πέτρες για να βουλιάξουν τα καράβια που περνούσαν απο κοντά. Αυτά μας διηγείται ο Οδυσσέας, οτι ο Κύκλωπας ''Πολύφημος'' του πετούσε μεγάλους βράχους, ενώ εφευγε με το καράβι του και τους συντρόφους του, με σκοπό να τους βουλιάξει. Στο μερος αυτο,ομως, υπάρχει και το Ηφαίστειο της Αίτνα. Αρα, οι εκρήξεις του Ηφαιστείου της Αίτνα και οι ογκόλιθοι που εκτόξευε πρός την θάλασσα, τους εκαναν να πιστεύουν οτι εκει υπάρχει ενα ''τέρας'' με ενα τεράστιο ''μάτι'' ( τον κρατήρα του ηφαιστείου ), που πετούσε τους βράχους. Οι ''Κύκλωπες'' λοιπόν δεν ηταν τίποτε άλλο από ενεργά ηφαίστεια.

    Μέσα στο λιμάνι της Κατάνια υπάρχουν τρείς τεράστιοι άσπροι γρανιτικοί βράχοι που η παράδοση λέει ότι ειναι αυτές οι πέτρες που ο Κύκλωπας πέταξε στον Οδυσσέα όταν περνούσε με το καράβι του και τις ονομάζουν οι ''Βράχοι του Κύκλωπα''. Βρίσκονται κατω απο το Ηφαίστειο της Αιτνα.