Πιθανή "ανατροπή" πριν την κάλπη της Κυριακής

Νέα Κρήτη

Εδώ ζούμε ένα πενθήμερο προ κάλπης, με τον απόηχο της χθεσινοβραδινής τηλεμαχίας, αλλά, ως συνήθως, "αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννάνε οι κότες". Ίσως μάλιστα την Πέμπτη να έχουμε μία θεαματική "ανατροπή" πριν το εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής, καθοριστικής όμως σημασίας για το τι θα συμβεί μετά τις 20 Σεπτεμβρίου και στην Ελλάδα με την εφαρμογή του τρίτου μνημονίου.

Του Γιώργου Σαχίνη

Η "άποψη" του ΔΝΤ για το ελληνικό χρέος και η "θέση" που θα πάρει στην επικείμενη συζήτηση για την αναδιάρθρωσή του είναι πολύ πιθανό ότι θα αποκρυσταλλωθεί αυτή την εβδομάδα. Αυτό μάλιστα ενδέχεται να συμβεί, όχι λόγω του πιθανού εκλογικού αποτελέσματος στην Ελλάδα αλλά λόγω των αλλαγών που θα δρομολογηθούν μέσα στην εβδομάδα αυτή και θα διαμορφώσουν το "περιβάλλον" μέσα στο οποίο αυτό (το χρέος) θα πρέπει να εξυπηρετηθεί τις επόμενες δεκαετίες.

Ο λόγος αφορά βέβαια τις αποφάσεις ή την ερμηνεία των μη αποφάσεων, που θα γίνουν γνωστές στην Ουάσιγκτον για το αν η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα (FED) θα ανατρέψει την κατεύθυνση της νομισματικής της πολιτικής (σ.σ. μέσω της οποίας "κινείται" ολόκληρος ο πλανήτης μετά την κρίση) αυξάνοντας το «κόστος» του χρήματος. Την Πέμπτη η κ. Yellen, το μεγάλο αφεντικό της FED, μαζί με τους επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών των πολιτειών των ΗΠΑ, πρέπει να αποφασίσουν αν μετά τη διακοπή των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης θα προχωρήσουν και στο επόμενο βήμα, αυτό της αύξησης των επιτοκίων.

Όλες οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες του πλανήτη για πέντε χρόνια επιβίωσαν με τη σχεδόν μηδενικού κόστους χρηματοδότηση από την FED και των άλλων κεντρικών τραπεζών που ακολούθησαν, με τελευταία στο χώρο την ΕΚΤ. Το τελευταίο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης απορροφήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του από τις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες μέχρι να ξεπεράσει ο κ. Draghi τις αντιδράσεις στην ευρωζώνη και να ξεκινήσει το δικό του πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης το Μάρτιο.

Όμως, αν η Fed αυξήσει βραχυμεσοπρόθεσμα το κόστος του χρήματος - αυξάνοντας τα επιτόκια - τότε αυτοί οι ποταμοί κεφαλαίων με τους οποίους έχει τροφοδοτηθεί το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα και μέσω αυτού το χρέος του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί με ακριβότερο «χρήμα».

Και αυτό έχει ήδη εδώ και ένα χρόνο προκαλέσει ένα ισχυρό κύμα εξόδου κεφαλαίων από τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, με αποτέλεσμα την κατάρρευση χρηματιστηριακών τιμών και νομισμάτων και η τάση «φυγής» κεφαλαίων έχει επιδεινωθεί δραματικά από τη σταθερή πλέον διολίσθηση της οικονομίας της Κίνας, που συμπαρασύρει μαζί της τους εμπορικούς της εταίρους σε Ασία και Λ. Αμερική.

Αν η κ. Yellen δεν ακούσει τις συστάσεις των πρώην συνεργατών της (όσο ήταν αντιπρόεδρος στον Ben Bernanke) και προχωρήσει σε αύξηση του κόστους του χρήματος ενεργοποιεί μία αλυσιδωτή αντίδραση για την παγκόσμια οικονομία και όχι απλά για τις ΗΠΑ...

Η αντίρρηση ότι το ελληνικό χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό, αφενός δεν είναι σε δολάριο αλλά σε ευρώ και αφετέρου δεν είναι - παρά μόνο το 20% του συνόλου - στην αγορά αλλά στα χέρια των ευρωκυβερνήσεων και θεσμών, όπως το ΔΝΤ και ο ESM, είναι κατά βάση αλήθεια, όσο αφορά το μεγαλύτερο κομμάτι του που είναι σε ευρώ (διακυβερνητικό και ESM), αλλά το βραχυμεσοπρόθεσμο κομμάτι του που αφορά στο ΔΝΤ είναι συνδεδεμένο με το δολάριο. Και μάλιστα είναι το «ακριβότερο» κομμάτι του δανείου με ένα "σύνθετο" μοντέλο προσδιορισμού του επιτοκίου του.

Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα παρ' όλα αυτά δεν είναι αυτό.

Μία αντιστροφή στη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ αλλάζει το διεθνές νομισματικό, συναλλαγματικό και εμπορικό τοπίο ανατρέποντας τις προοπτικές για τις οικονομίες τόσο των εμπορικών εταίρων της ευρωζώνης όσο και της ίδιας της ευρωζώνης.

Με άλλα λόγια το "περιβάλλον" μέσα στο οποίο θα πρέπει να λειτουργήσει η ελληνική οικονομία και αυτή των δανειστών της μπαίνει σε μία διαφορετική φάση που θα δοκιμάσει τις αντοχές της με πολιτικές που θα πρέπει επίσης να αλλάξουν. Και αυτό όχι απλώς αφορά και την Ελλάδα αλλά «καθορίζει» το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα λειτουργήσει με το τρίτο μνημόνιο...