του Αντώνη Δ Παπαγιαννίδη
Οι επέτειοι των πολιτικών γεγονότων συνήθως δεν διδάσκουν τίποτε. (Το ίδιο ισχύει και με τα ιστορικά γεγονότα και τις δικές τους θεωρούμενες επετείους, όμως αυτή είναι άλλη ιστορία). Μολαταύτα, αρχές Νοεμβρίου - του 1963 - ήταν που έγιναν οι εκλογές που ανέδειξαν νικήτρια την Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου, με σχετική όμως πλειοψηφία 138 εδρών • η ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή (ο οποίος «ώχετο απιών» ήδη μετά την σύγκρουση με τα Ανάκτορα) βρέθηκε με 132 έδρες• η ΕΔΑ με Γ. Πασαλίδη 28 έδρες • το Κόμμα Προοδευτικών του Σπ. Μαρκεζίνης 2 έδρες, αντιστρέφοντας έτσι μιαν μακρά περίοδο διαχείρισης της εξουσίας από την Δεξιά.
Να θυμηθούμε ότι κεντρικό ρόλο στην τότε Ένωση Κέντρου διαδραμάτιζε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Ότι τις εκλογές του ΄63 έκανε υπηρεσιακή υπό τον Στυλιανό Μαυρομιχάλη (Πρόεδρο του Αρείου Πάγου), μετά από απόπειρα να γίνουν απο τον (ανακτορικό) Παναγιώτη Πιπινέλη. Ότι είχαν προηγηθεί οι εκλογές του 1961 («βίας και νοθείας»), αλλά και η δολοφονία Γρ. Λαμπράκη (την άνοιξη του 1963) με το «Ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο;» και την αυτοεξορία Καραμανλή. (Δίνουμε λίγα στοιχεία της εποχής ως φόντο αυτού που ακολούθησε. Τα πέτρινα χρόνια που είχαν προηγηθεί και η ταραχώδης ατμόσφαιρα αποτελεί για μας σήμερα σβησμένο παρελθόν).
Οι εκλογές λοιπόν του Νοεμβρίου του ΄63 δεν έδωσαν αυτοδυναμία. Σχηματισμός Κυβέρνησης Συνεργασίας θα ήταν αδιανόητος με το κλίμα της εποχής (η ΕΔΑ ήταν οριακά ανεκτή για το πολιτικό σύστημα, οι σχέσεις ΕΡΕ-Ένωσης Κέντρου βαθύτερα εχθρικές), οπότε σχηματίσθηκε Κυβέρνηση μειοψηφίας Κέντρου με στήριξη/ανοχή της ΕΔΑ. Έγινε φανερό ότι δεν θα ισορροπούσε και νέες εκλογές προκηρύχθηκαν σε λίγες μόλις εβδομάδες - μέσα Φεβρουαρίου του 1964. Αυτές διεξήχθησαν από την υπηρεσιακή του (υποδιοικητή της Εθνικής) Ιωάννη Παρασκευόπουλου, με επικεφαλής της ΕΡΕ Παναγιώτη Κανελλόπουλο (ο Σπ. Μαρκεζίνης, σημειωτέον προσήλθε σε συνασπισμό με την ΕΡΕ, με συμφωνία που προέβλεπε «ισότιμη εκλογική συνεργασία [των δυο] και προγραμματική αυτοτέλεια»). Η ΕΔΑ, στην δεύτερη αυτή εκλογική αναμέτρηση, ανακοίνωσε ότι δεν θα κατέβαζε υποψήφιους σε 24 εκλογικές περιφέρειες με αποτέλεσμα η ΕΡΕ να καταγγείλει εκλογική πριμοδότηση του Κέντρου (είχε προηγηθεί στήριξη της πρωτοβουλίας της ΕΔΑ από το - έκτος νόμου, τότε - ΚΚΕ). Ο Γεώργιος Παπανδρέου απήντησε θεωρώντας την κίνηση αυτή της ΕΔΑ «πράξη δολιοφθοράς» αποβλέπουσα στο να δώσει επικοινωνιακό έρεισμα στην ΕΡΕ...
Εν τω μεταξύ, από πλευράς ΕΡΕ καταγγελλόταν η απαρχή εφαρμογής μιας οικονομικής πολιτικής χαλάρωσης από την Κυβέρνηση Ένωσης Κέντρου και ευνοϊκών ρυθμίσεων «υπέρ κοινωνικών ομάδων» με αποτέλεσμα σε εκλογικές συναθροίσεις ο Γεώργιος Παπανδρέου να καλεί τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο να δηλώσει ποιες παροχές ζητούσε να αποσυρθούν. (Μια από τις χαρακτηριστικότερες αφορούσε το μισθολογικό καθεστώς των δικαστών). Σπύρος Μαρκεζίνης και Παναγής Παπαληγούρας επέσεισαν τότε κίνδυνο για αδυνάτισμα της δραχμής: τότε ξεκίνησε το σύνθημα: «Ελληνικέ λαέ, η δραχμή αυτή είναι δική σου!. Μην επιτρέψεις στον Παπανδρέου να σου την πάρει». Η τελευταία φάση του προεκλογικού αγώνα τού 64 διεξήχθη με ανακίνηση από την ΕΡΕ και του φάσματος του κομμουνιστικού κινδύνου.
Οι κάλπες των δεύτερων εκλογών έδωσαν άνετη αυτοδυναμία 171 εδρών στην Ένωση Κέντρου, με την ΕΡΕ στις 107 και την ΕΔΑ στις 22. THe rest is history, που λένε...
Σε τι χρησιμεύει η αναφορά σε μια τέτοια πολιτική επέτειο; Ενδεχομένως σε τίποτε. Πλην το πώς στήνονταν και λειτουργούσαν συνασπισμοί, πώς προέκυπταν και ερμηνεύοντας στηρίξεις, πώς λειτουργούσαν πολιτικές καμπάνιες φόβου, όλο και κάτι μπορούν να διδάσκουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου