Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2015

Η τέχνη ως ιστορική προπαγάνδα

ΕΛευθερη Λαικη Αντιστασιακη Συσπειρωση


«Penn’s treaty with the Indians» τιτλοφορείται αυτός ο πίνακας, έργο του αγγλο-αμερικανού ζωγράφου Benjamin West. H παραγγελία για τον πίνακα δόθηκε από τον Thomas Penn το 1770 ή ’71 και το έργο ολοκληρώθηκε μετα απο ένα χρόνο.
Ο Thomas Penn ήταν ο γιός του ιδρυτή της Πενσυλβανίας William Penn, o οποίος απέκτησε την τεράστια αυτή έκταση της σημερινής Pennsylvania γύρω στα 1681, όταν του την παραχώρησε ο βρετανός βασιλιάς Κάρολος ο 2ος. Αρχικά την ονόμασε Sylvania, «γη με δάση» στα λατινικά, αλλα ο ίδιος ο βασιλιάς προσέθεσε και το πρόθεμα Penn, για να τιμήσει τον πατέρα του William Penn, τον ναύαρχο Sir William Penn, που υπήρξε στενός του φίλος και χρηματοδότης.
Ο πίνακας έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Απεικονίζει τη συνθήκη ειρήνης ανάμεσα στον William Penn και τον Τέμανεντ, τον αρχηγό της τοπικής φυλής των Λενάπι. Ο West τοποθετεί τον Penn στο κέντρο και λίγο αριστερά, είναι ο πρώτος όρθιος αποικιστής, ενώ δίπλα του οι γραμματικοί του κρατάνε τον πάπυρο της συνθήκης, την οποία όμως ο ζωγράφος επιλέγει να κρατήσει στο σκοτάδι χωρίς να την τοποθετεί στον πυρήνα του έργου του. Αντίθετα στο κέντρο του πίνακα βρίσκεται ένα τόπι λευκού υφάσματος και οι δύο έμποροι που το επιδεικνύουν στους ιθαγενείς, οι οποίοι με τη σείρα τους δείχνουν να τα επεξεργάζονται με αρκετό ενδιαφέρον, μάλιστα μερικοί έχουν ήδη αποκτήσει κάποια τόπια ύφασμα.

Η σημειολογία είναι σαφής, το εμπόριο πάνω απ’όλα, αυτό είναι που φέρνει την ειρήνη. Οι καλοί αποικιστές, καθόλα ειρηνικοί και επουδενί επιθετικοί και επεκτατικοί, έφεραν μαζί τους τα καλά τους εμπορεύματα και ερχόμενοι σε συναλλαγή με τους ιθαγενείς, μεγιστοποιήσαν και οι δύο μεριές την ευημερία τους, μέσω ελεύθερων, αμοιβαία επωφελών συναλλαγών. Εν ειρήνη και αρμονία.
Η αλήθεια βέβαια είναι πως η παραγγελία του εν λόγω πίνακα ήρθε να συγκαλύψει ιστορικά το λεγόμενο Walking Purschase, μια συμφωνία που υποτίθεται πως έλαβε χώρα το 1737 μεταξύ της οικογένειας Penn και των Λενάπι, η οποία με τη σειρά της στηριζόταν – κατα πάσα πιθανότητα – στη συμφωνία που απεικονίζει ο πίνακας, οπού ορίζονταν τα εξής: οι Λενάπι είχαν αναλάβει την υποχρέωση να πωλήσουν στους αποίκους την έκταση γης στα δυτικά των ποταμών Delaware και Lehigh που θα μπορούσε να περπατήσει ένας άνθρωπος σε μία μέρα και μισή, εξ ου και Walking Purchase.
Βάσει αυτής της ανύπαρκτης συμφωνίας, η οικογένεια Penn απέκτησε 5000 τετρ.χλμ γης των Λενάπι, αρχίζοντας να την οικοπεδοποιούν και να την πωλούν σε άλλους αποίκους, εξαναγκάζοντας τους Λενάπι σε εκτοπισμό απο την πατρογονική τους γη.
Ο Benjamin West με αυτό το έργο ουσιαστικά διαμορφώνει την ιστορική μνήμη χαλκεύοντας τα ιστορικά γεγονότα, παρουσιάζοντας στο αμερικανικό κοινό, απευθυνόμενος στη μάζα των εποίκων και των απογόνων τους, μια βολική, οικία εικόνα, σύμφωνη προς τον μύθο του «εκπολιτιστή» εποίκου και του καθυστερημένου πολιτισμικά ιθαγενή.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου