Τουρκία: μια χώρα στη σκιά του φόβου

• 140.000 πολίτες τουλάχιστον έχουν συλληφθεί, απολυθεί η βρίσκονται σε αναστολή καθηκόντων από τις 15/7/2016
• 12 βουλευτές του Κουρδικού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος στη φυλακή
• 40% των αξιωματικών έχουν διωχθεί από το στρατό
• 400 Τούρκοι αξιωματικοί έχουν απομακρυνθεί από ΝΑΤΟϊκές θέσεις
• 000 διαδηλωτές συμμετείχαν στην πορεία 450 χλμ από την Άγκυρα ως την Κωνσταντινούπολη διεκδικώντας «δικαιώματα, νόμους, δικαιοσύνη»
• 6 δισ. δολ. είναι τα έσοδα και 11 δισ. το ενεργητικό των 965 εταιρειών που τέθηκαν υπό κρατικό έλεγχο λόγω σχέσεων με τον Γκιουλέν

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ

Για τον Ρεζέ Ταγίπ Ερντογάν, όλα άλλαξαν μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016. Το δημοψήφισμα του Απριλίου του έδωσε το πράσινο φως για την συγκέντρωση περαιτέρω εξουσιών, παρότι η νομιμότητά της ψηφοφορίας εξακολουθεί να παραμένει αμφιλεγόμενη. Η δημοφιλία του συνεχίζει να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, τροφοδοτούμενη όμως εν πολλοίς από ένα …αβάσταχτο κόστος που επισείει η αμφισβήτησή της ενίοτε και για την ίδια τη ζωή όποιου αποπειραθεί να το πράξει. Η οικονομία τείνει να ξαναβρεί τους θεαματικούς ρυθμούς ανάπτυξης, 5% κατά μέσο όρο που είχε ως και το 2015 κι επί 15 σχεδόν χρόνια, παρότι οι τρεις μεγαλύτεροι οίκοι αξιολόγησης υποβάθμισαν στο επίπεδο σκουπιδιών το δημόσιο χρέος της Τουρκίας λόγω πολιτικής αβεβαιότητας. Τέλος, το κλείσιμο του μετώπου με τη Ρωσία που άνοιξε η κατάρριψη του ρώσικου μαχητικού το Νοέμβριο του 2015, παρέχει στον Ερντογάν μια ευχέρεια διπλωματικών κινήσεων, χωρίς ωστόσο να αντισταθμίζει το κενό που δημιουργεί η ψύχρανση των σχέσεων της Τουρκίας με τη Δύση.

Από την άλλη πλευρά ωστόσο, η προσπάθεια του Ερντογάν να εκμεταλλευτεί τη νίκη του επί των πραξικοπηματιών ώστε να εξαλείψει κάθε φωνή αντίστασης (είτε προέρχεται από το κεμαλικό κατεστημένο, είτε από τους Κούρδους, είτε από την Αριστερά) λειτουργεί διαβρωτικά για το καθεστώς, ροκανίζοντας τις βάσεις νομιμοποίησής του. Αδιάψευστος μάρτυρας η μεγαλειώδης πορεία που ξεκίνησε από την Άγκυρα, σημείο αναφοράς για την κοσμική Τουρκία, για να καταλήξει στην Κωνσταντινούπολη την Κυριακή 9 Ιουλίου κι αφού διένυσε σχεδόν 450 χιλιόμετρα. Στην πορεία συμμετείχαν περισσότεροι από 100.000 διαδηλωτές, που αψήφησαν το κλίμα τρομοκρατίας το οποίο έχει επιβληθεί με κορυφή του παγόβουνου τις 140.000 περιπτώσεις συλλήψεων, απολύσεων και αναστολής καθηκόντων σε πολίτες που αντιδρούν στο καθεστώς έκτακτης ανάγκης.

Εκτός Τουρκίας οι επιδόσεις του Ερντογάν είναι απογοητευτικές. Ο εξοπλισμός από τις ΗΠΑ των Κούρδων της Συρίας (YPG) για να συμβάλλουν στη μάχη για την εκδίωξη του Ισλαμικού Κράτους από τη Ράκα, αναβάθμισε το κύρος τους φέρνοντας πιο κοντά το αίτημα τους για ανεξαρτητοποίηση. Οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ επιδεινώθηκαν  περαιτέρω μετά την επίδειξη δύναμης των σωματοφυλάκων του Ερντογάν προς διαδηλωτές κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του στην Ουάσινγκτον, όταν έδειξαν σε όλο τον κόσμο ότι το Εξπρές του Μεσονυκτίου αποτελεί ζώσα και …εξαγώγιμη πραγματικότητα. Τα εντάλματα σύλληψης των 12 σωματοφυλάκων ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Και με τη Γερμανία οι σχέσεις της Τουρκίας μόνο απογοήτευση προκαλούν με τη σταδιακή αποχώρηση των Γερμανών στρατιωτών από τη βάση του Ιντσιρλίκ να βάζει το τελευταίο καρφί στο φέρετρο των γερμανο-τουρκικών σχέσεων. Το πρώτο ήταν η απόφαση της γερμανικής βουλής να αναγνωρίσει τη σφαγή των Αρμενίων το 1915 ως γενοκτονία.

Μένει να δούμε πόσο καιρό ακόμη η διπλή πίεση από το εσωτερικό και το εξωτερικό θα μπορεί να ξεπερνιέται μέσω της καταστολής…

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Νέα Σελίδα στις 16 Ιουλίου 2017