Σκηνικό πολέμου στήνει ο Ερντογάν*

του Δημήτρη Μηλάκα

Παίζοντας με τη φωτιά ενός πολεμικού επεισοδίου η Άγκυρα δημιουργεί στην πρά­ξη τετελεσμένα στο Αιγαίο. Ο στόχος της τουρκικής στρατιωτικής και διπλωματικής δραστηριότητας είναι γνωστός και πάγιος: αμφισβήτηση νησιών και βραχονησίδων, διανομή εξ ημισείας του Αιγαίου, και ταυτόχρονα διχοτομική «λύση» στο Κυπριακό.

Τον τελευταίο καιρό και ό­σο η χώρα ακροβατεί στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές η Άγκυρα έχει κλιμακώσει εμπράκτως την πίεση σε όλη την έκταση των θαλάσσιων ελ­ληνοτουρκικών συνόρων. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον επίσημο τόνο για την ποιοτική αναβάθμιση της τουρ­κικής προκλητικότητας τον έδωσε ο ίδιος ο Ερντογάν μιλώντας - μετά το αποτυχημένο σε βάρος του πραξικό­πημα - για την «πεθαμένη» συνθήκη της Λωζάνης, η οποία εκτός των άλ­λων ρυθμίζει και τα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Από τότε, η τουρκική στρατιωτι­κή δραστηριότητα στον αέρα και τη θάλασσα του Αιγαίου εντάθηκε και αυτή η ένταση κλιμακώνεται επικίν­δυνα καθημερινά, ειδικά μετά την α­πόφαση της ελληνικής Δικαιοσύνης να απορρίψει το αίτημα έκδοσης των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών που είχαν καταφύγει στη χώρα μας μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα. Σύμ­φωνα, πάντως, με κύκλους του ελλη­νικού ΥΠΕΞ, το ζήτημα της μη έκδο­σης των «οκτώ» χρησιμοποιείται ως πρόσχημα από την Άγκυρα για να καλλιεργήσει το ανθελληνικό κλίμα εντός της τουρκικής κοινωνίας και μέσα σ' αυτό το πλαίσιο να εξελιχθεί η αποφασισμένη κλιμάκωση της έ­ντασης στα ελληνοτουρκικά. Δεν εί­ναι άλλωστε τυχαίο ότι ο ισλαμιστής Ερντογάν με ευκολία υιοθέτησε τους εθνικιστές Γκρίζους Λύκους και την ατζέντα τους, ταυτόχρονα με την α­πόφασή του να φέρει και πάλι στο προσκήνιο τις τουρκικές διεκδική­σεις στο Αιγαίο.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέσα στο εθνικιστικό κλίμα που επικρατεί αυτήν την περίοδο στην Τουρκία δι­αμορφώνεται η άποψη στην τουρκι­κή κοινή γνώμη ότι οι Έλληνες έχουν αρπάξει από την Τουρκία δεκάδες νησιά, τα οποία η κυβέρνηση της Α­γκυρας θα πρέπει να πάρει πίσω!

Καθημερινά επεισόδια

Σ' αυτό το πλαίσιο, παρακολου­θούμε το τελευταίο διάστημα μια ι­διαίτερη κινητικότητα του τουρκικού Ναυτικού γύρω από τις νησίδες - σύμβολο της ελληνοτουρκικής αντι­παράθεσης - των Ιμίων. Πρόσφατα έπλευσε γύρω από τις νησίδες τουρ­κικό πολεμικό με σύσσωμη την τουρ­κική στρατιωτική ηγεσία.

Έκτοτε η παρουσία τουρκικών πο­λεμικών σκαφών και πλοίων του Λι­μενικού είναι καθημερινή.

Την περασμένη Τρίτη, μάλιστα, για πρώτη φορά υπήρξε κινητικότη­τα στην περιοχή μέσα στη νύχτα κα­θώς σκάφη του τουρκικού Λιμενικού κινούνταν μέσα στα ελληνικά χωρικά ύδατα, πάρα πολύ κοντά στα Ίμια. Στην περιοχή ήταν παρούσες δυνά­μεις του Λιμενικού αλλά και του Πο­λεμικού Ναυτικού, προκειμένου να αποτραπεί πιθανή περαιτέρω κλιμά­κωση.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η δρα­στηριότητα του τουρκικού ναυτικού προβάλλεται ιδιαίτερα από τον Τύπο της χώρας, ο οποίος συμβάλλει στην καλλιέργεια του κλίματος έντασης.

Χτες, Τετάρτη, δηλαδή μια μέρα μετά το νυχτερινό «επεισόδιο» στα Ί­μια, το οποίο προκάλεσε συναγερμό και επιφυλακή των ελληνικών ενό­πλων δυνάμεων, η Τουρκία συνέχι­σε την πολιτική των προκλήσεων με την έκδοση νέας ΝΑVΤΕΧ με αριθμό 244/17 που ανακοινώνει ότι το TCG CESME (το ερευνητικό «Τσεσμέ») θα πραγματοποιήσει υδρογραφικές και ωκεανογραφικές έρευνες από τις 22 Φεβρουάριου και «μέχρι νεωτέρας» στην περιοχή η οποία εκτείνεται μεταξύ του Άθω, της Θάσου, της Λήμνου και της Σαμοθράκης.

Να υπενθυμίσουμε ότι με τη ΝΑVΤΕΧ 181/17 η Τουρκία είχε αναγγείλει στις 9 Φεβρουάρι ου υδρογραφικές και ωκεανογραφικές έρευνες σε μια μεγάλη περιοχή στην καρδιά του Αιγαίου, νοτιως του Αη-Στρατη, με το ίδιο ερευνητικό σκάφος.

Ψύχραιμος ο ΥΠΕΞ

Ο ΥΠΕΞ Νίκος Κο- τζιάς σε τηλεοπτική του συνέντευξη την περασμένη Τρίτη στον ΣΚΑΙ - συμπτωματικά η μαγνητοσκοπημένη συνέ­ντευξη «έπαιξε» την ώρα της έντασης στα Ίμια - θέλησε να στείλει ένα μή­νυμα στην Άγκυρα λέγοντας: «Κάνει και ένα λάθος η Τουρκία, νομίζει επει­δή έχουμε την οικονομική κρίση ότι είμαστε αδύναμοι όσον αφορά την προστασία της ασφάλειας της χώ­ρας. Το διεθνές περιβάλλον και ο διε­θνής νόμος είναι υπέρ των συμφερό­ντων μας, είναι εργαλεία που δεν θα τα εγκαταλείψουμε. Αλλά θέλω να το ξαναπώ, δεν είναι τα μόνα εργαλεία που διαθέτουμε. Δεν είμαστε ούτε Συρία κατεστραμμένη, ούτε Ιράκ αποδιοργανωμένο».

Για τους τρόπους επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών και την πιθανή προσφυγή στο Διεθνές Δι­καστήριο, ο υπουργός Εξωτερικών προσπάθησε να κρατήσει ανοιχτό τον δίαυλο της διμερούς συνεννό­ησης. «Αν ήταν να επιλέξω ανάμεσα σε δικαστήριο και σε πόλεμο» είπε ο Ν. Κοτζιάς «θα επέλεγα το δικαστήριο. Αν ήταν να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο και μια διμερή, ουσιαστική, πραγματική συμφωνία και δι­αδικασία συμφωνίας, θα επέλεγα το δεύτερο. Και προς το παρόν είμαστε σε αυτό το δεύτερο. Με τις δυσκο­λίες που έχει λόγω της κατάστασης της Τουρκίας. Εγώ δεν βλέπω άλλο δρόμο που μπορούμε να λύσουμε τις διαφορές μας, από τη διπλωματία και από το Δίκαιο, και κατά προέκταση, και εάν χρειαστεί να χρησιμοποι­ηθούν όλα τα νομικά πλαίσια που υπάρχουν στη διεθνή κοινωνία».

Στην Αθήνα κυβερνητικά στελέ­χη εκτιμούν ότι η τουρκική πίεση θα συνεχιστεί και θα κλιμακωθεί αλλά, όπως υποστηρίζουν (ή ελπί­ζουν), η τουρκική επι­θετικότητα θα εξα­ντληθεί από το γεγονός ότι η Ελλά­δα είναι «ευρωπα­ϊκό έδαφος». Λι­γότερο αισιόδοξοι διπλωματικοί κύ­κλοι, πάντως, ανησυ­χούν για την πιθανότη­τα σχεδιασμού από την πλευρά της Τουρκίας θερμού επεισοδίου μικρής κλίμακας και έντα­σης, προκειμέ­νου να υποχρε­ωθεί η εξασθενημένη οικονομικά και διπλωματικά Ελλά­δα να αποδεχτεί στο τρα­πέζι των διαπραγματεύ­σεων κάποια από τα τετελεσμένα που ήδη έχουν δημιουργηθεί...

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1957 στις 23-2-2017