Νέα Πολιτική
του Μελέτη Η. Μελετόπουλου*
Η απόφαση της Βιέννης να συγκαλέσει διάσκεψη των κυβερνήσεων των δυτικών Βαλκανίων αποπνέει άρωμα του αυτοκρατορικού αυστροουγγρικού παρελθόντος της και την αυτοπεποίθηση του έθνους που σταμάτησε το 1683 την προέλαση των Οθωμανών στα τείχη της Βιέννης. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελεί περιφρόνηση προς τις συλλογικές αποφάσεις κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την πολιτική ανοικτών συνόρων που υπερασπίζεται η Γερμανία.
Όπως δεν είναι τυχαίο το ταξίδι αστραπή του Ούγγρου πρωθυπουργού Ορμπάν στην Μόσχα, ακριβώς πριν την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Ούτε είναι τυχαίες και οι δηλώσεις του, αμέσως μετά την συνάντησή του με τον Πούτιν, σύμφωνα με τις οποίες είναι αποφασισμένος να διαφυλάξει την εθνική και χριστιανική ταυτότητα της Ουγγαρίας από τα μαζικά κύματα προσφύγων από την Μέση Ανατολή, που απειλούν με αλλοίωση τον ουγγρικό πολιτισμό. (Αποκοπή από το ευρωπαϊκό μήκος κύματος δείχνει και η στροφή της ουγγρικής και της πολωνικής κυβέρνησης προς αυταρχικές κατευθύνσεις, την στιγμή που η ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση είχε την έννοια της εμπέδωσης δημοκρατικού κλίματος μετά από δεκαετίες ολοκληρωτισμού.)
Τις τελευταίες μέρες παρατηρείται μαζική προσχώρηση των ευρωπαϊκών κρατών, ακόμη και των πιο βόρειων, στο μοντέλο αντίδρασης της Αυστρίας, δηλαδή στην στάση «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Αυτό αποκαλύπτει την πολύ επιφανειακή επίδραση του ευρωπαϊκού ιδεώδους στις επιμέρους εθνικές συνειδήσεις των διαφόρων ευρωπαϊκών κρατών. Η γενικότερη αποδόμηση της Συνθήκης Σένγκεν συνιστά επιστροφή της Ευρώπης στην φάση πριν την ευρωπαϊκή ενοποίηση, αλλά χωρίς τις καλές σχέσεις που επικρατούσαν τότε ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες.
Ίσως, όμως, η σημαντικότερη εξέλιξη είναι η αποκόλληση της Μεγάλης Βρεταννίας, της μόνης μαζί με την Γαλλία πραγματικά παγκόσμιας δύναμης που αποτελεί μέλος της ΕΕ. Αλλά ούτε κάν το Brexit δεν χρειάζεται για να λειτουργήσει η πολυδιάσπαση. Ακόμη κι αν βρεθεί συμβιβασμός μεταξύ Βρυξελλών και Λονδίνου, το ψυχικό χάσμα εξελίσσεται διαλυτικά.
Πιθανόν αυτές οι εξελίξεις να δρομολογήσουν μία διαδικασία συγκρότησης ή αναβίωσης άλλων, ανταγωνιστικών προς την ΕΕ συσσωματώσεων, π.χ. Αυστριακή Μεσευρώπη, Γερμανικός πυρήνας, αγγλοσαξονικός πόλος κλπ. Και μάλιστα εν μέσω του χάους, το οποίο θα επιχειρεί στο εξής να αντιμετωπίζει κάθε ευρωπαϊκό κράτος μόνο του, μεταθέτοντας το πρόβλημα στους γείτονές του, αντίληψη ασφαλώς αδιέξοδη. Διότι μόνον εάν η Ευρώπη λειτουργούσε συλλογικά ως ενιαία γεωπολιτική οντότητα, θα υπήρχε περίπτωση να υπάρξει κάποια προσπάθεια επίλυσης της πηγής του προβλήματος.
* Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Γενεύης (Δημοσιεύθηκε στον Ελεύθερο Τύπο)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου