του Αντώνη Παπαγιαννίδη
Στην ημερίδα για την "Πορεία στην Μακρά Διαδρομή του Κυπριακού υπό την σημερινή συγκυρία" που οργάνωσε στην Κύπρο το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και η "Νέα Πολιτική", έγινε και μια - έξωθεν, από τον υπογράφοντα αυτό το ιστολόγιο - απόπειρα να προσεγγισθεί η οικονομική πτυχή του Κυπριακού.
Με δεδομένο ότι ήδη ενόψει του Σχεδίου Ανάν είχε υπάρξει διεξοδική προσέγγιση της οικονομικής πτυχής (συνήθως γινόταν λόγος για "κόστος επίλυσης", όσο κι αν ήταν εξαρχής φανερό ότι επρόκειτο για πολύ ευρύτερο πλαίσιο προβληματισμού), έγινε η προσπάθεια να τεθεί σε προοπτική η διάσταση αυτή, σε σχέση με τα μεγέθη και τις προοπτικές της - της Κυπριακής οικονομίας. Τα ποσά που ακούγονται για το κόστος της προωθούμενης λύσης του Κυπριακού - κόστος των αποζημιώσεων στα πλαίσια του περιουσιακού, κόστος της κυρίως ενοποίησης (διοικητικής , οργανωτικής κλπ.), κόστος δημιουργίας και ενσωμάτωσης υποδομών, κόστος της από κοινού λειτουργίας τριών κυβερνητικών/διοικητικών μορφωμάτων - κινείται μεταξύ 25 και 33 δις ευρώ.
Την ίδια στιγμή "τι είναι" η Κυπριακή οικονομία; Είναι μια οικονομία που βρισκόταν σε ΑΕΠ 23,2 δις ευρώ το 2014, με κορυφή τα 27,5 δις το 2008. Ακόμη και με "αποδοχή" μιας ουσιώδους γκρίζας οικονομίας, πρόκειται σαφώς για μια μικρή οικονομία. Η οποία - σημειωτέον - κινείται κατά 87% με υπηρεσίες, κατά 10% με βιομηχανική παραγωγή . Η οικονομία αυτή έχοντας χάσει 2,5% του ΑΕΠ της το 2009, το 2012 και το 2014, υποχώρησε ακόμη περισσότερο (5%) το 2013. Πέραν τούτων - που σημαίνουν απώλειες κοντά στα 4 δις - υπάρχει το κόστος του τραπεζικού bail-in του 2013 (στα 9,5 δις), συν η επιβάρυνση από τον δανεισμό ESM κατά 10 δις (αντλήθηκαν τελικά τα 7,25 δις). Έτσι, διαμορφώθηκε ένα δημόσιο χρέος που ξεπερνά το 100% του ΑΕΠ. Ενώ οι εξαγωγές της Κύπρου διαμορφώνονται στα 4,5 δις, με εισαγωγές άνω των 7,5 δις.
Την ίδια στιγμή, ο συσσωρευμένος δανεισμός - στήριξη από την Άγκυρα της Βόρειας Κύπρου (που η οικονομία της υπολογίζεται το 28% της Ελληνικής Κύπρου) φθάνει τα 10 δις, με μεγάλο βάρος επιπρόσθετο για τον αγωγό υδροδότησης των Κατεχόμενων από Τουρκία. Υπάρχει όμως και ένας πρόσθετος παράγων: το τραπεζικό σύστημα στην Βόρεια Κύπρο - που λειτουργεί σε καθεστώς Τουρκικής λίρας - είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενο. Δεν είναι καν συζητημένο το πώς ακριβώς θα μπορούσε να ενσωματωθεί σε καθεστώς Ευρωζώνης.
Τι "λένε" όλα αυτά για την οικονομική εφικτότητα μια λύσης του Κυπριακού, όπως η προωθούμενη; Την εποχή του Σχεδίου Ανάν, είχαν στηριχθεί πολλές προσδοκίες σε Donors' Conference : αυτήν την φορά, κάτι τέτοιο ηχεί μακρινή δυνατότητα. Επίσης, τότε, η Κυπριακή οικονομία "ανέβαζε στροφές", είχε ενδογενή δυναμισμό: μετά το 2013, ο παράγων αυτός έχει υποχωρήσει. Όπως έχει υποχωρήσει και της Ελλάδας η σχετική δυναμική (φαίνεται όμως και στης Τουρκίας την περίπτωση υποχώρηση στον ορίζοντα).
Που καταλήγει κανείς; Πρώτον, ότι ως τιμές βάσης για αποζημιώσεις στο περιουσιακό θα χρειαστεί να γίνουν αποδεκτές - αν είναι να "βγει" η εξίσωση - επίπεδα πολύ χαμηλότερα εκείνων που έχουν συζητηθεί. Δεύτερον, ότι η χρηματοπιστωτική στήριξη του εγχειρήματος θα πρέπει να είναι πολύ μεγάλη. Τρίτον, ότι ο χρονικός ορίζοντας ενσωμάτωσης (και η αντίστοιχη συμπαράσταση ΕΕ) θα πρέπει να είναι μακρύς.
Αυτά όμως πιθανότατα δεν επαρκούν, ιδίως αν ήταν να υπάρξει γνήσια κοινωνική στήριξη (ιδίως το περιουσιακό). Αντίθετα, όπως επί Σχεδίου Ανάν η μόνη θετική εκδοχή ήταν να στηριχθεί ο σχεδιασμός στην προσδοκία/υπόσχεση τόνωσης της ανάπτυξης (άλλα χρόνια εκείνα...) που θα απορροφούσε το κόστος, σήμερα μόνη πειστική βάση θα ήταν να χτιστεί μια (δύσκολη) άμυνα στην διαφαινόμενη υπονόμευση της λειτουργίας οικονομικού μοντέλου της Κύπρου με βάση τις χρηματοπιστωτικές/υποστηρικτικές υπηρεσίες. Δηλαδή προς οικοδόμηση ενός μοντέλου παραγωγικότερης, ή έστω στρεφόμενης προς logistics και περιφερειακή στόχευση οικονομίας.
www.economia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου