Το σύστημα ΣΥΡΙΖΑ σε πλήρες αδιέξοδο

ardin-rixi

Του Γιώργου Καραμπελιά 

Για ποιο λόγο άραγε ο Τσακαλώτος ξιφουλκεί με τα σπασμένα ελληνικά του εναντίον του ΔΝΤ, την ίδια στιγμή που τα μπλόκα των αγροτών κλείνουν τους δρόμους και ξεσηκώνονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες;

Ποτέ άλλοτε, ακόμα και στη γεμάτη αδιέξοδα περίοδο των μνημονίων, το αδιέξοδο δεν ήταν τόσο μεγάλο και τόσο καθολικό. Αφετηρία του δε, είναι το γεγονός πως ο αντιμνημονιακός πόλος του συστήματος μεταβλήθηκε σε μνημονιακό, με τέτοια ταχύτητα και τέτοιες ανατροπές, ώστε οι πολιτικές δυνάμεις δεν έχουν προλάβει να προσαρμοστούν σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, ενώ την ίδια στιγμή οι κοινωνικές δυνάμεις εγκαταλείπουν με ταχύτητα την κυβέρνηση που επέλεξαν τέσσερις μήνες πριν. Ταυτόχρονα, ποτέ άλλοτε το οικονομικό, το κοινωνικό και το γεωπολιτικό αδιέξοδο δεν είχαν φτάσει σε αυτό το σημείο. Ο συνδυασμός αυτών των δύο κινήσεων συνιστά μια εκρηκτική σύμπτωση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ υπέγραψε μεν το μνημόνιο τον Ιούλιο του 2015, αλλά επανεξελέγη κλείνοντας το μάτι στους ψηφοφόρους πως… δεν θα το εφαρμόσει («παράλληλα προγράμματα», και άλλα ηχηρά παρόμοια). Και έτσι, όταν τον Οκτώβριο του 2015 βρέθηκε και πάλι μπροστά στην αδήριτη λογική του μνημονίου, προτίμησε για άλλη μια φορά «να παίξει καθυστέρηση», ψηφίζοντας μόνο τα λιγότερο οδυνηρά μέτρα και διαιωνίζοντας τη διαπραγμάτευση πάνω στο ασφαλιστικό. Εάν ήταν μια «συνεπής» και καθαρόαιμη μνημονιακή δύναμη και αν είχε και το στοιχειώδες μυαλό, θα έπρεπε να περάσει, μέσα στους τρεις μήνες του 2015, όλα τα μέτρα, τη στιγμή που οι αντίπαλοί του ήταν στο καναβάτσο και η Ν.Δ. στα πρόθυρα της απόλυτης γελοιοποίησης. Και μάλιστα, τη στιγμή που στη Ν.Δ. κυριαρχούσαν οι «καραμανλικές» δυνάμεις και ο Μεϊμαράκης φάνταζε ως ο κυρίαρχος μιας εσωκομματικής αντιπαράθεσης που θα ολοκλήρωνε το σχήμα μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με σκιώδη συγκυβερνήτη τον Κώστα Καραμανλή. Αυτό εξάλλου τους “συμβούλευε” ο Πρετεντέρης και άλλοι μνημονιακοί αναλυτές, να κάνουν γρήγορα.

Επιπλέον, το momentum ήταν θετικό και από την πλευρά των δανειστών. Διότι ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανιζόταν ως η μόνη αξιόπιστη εναλλακτική λύση, ενώ  το προσφυγικό και το μεταναστευτικό προσέφεραν, από σπόντα, ισχυρή στήριξη στον Τσίπρα, από την πλευρά της Μέρκελ και των Γερμανών.

Όσοι όμως ισχυρίζονται πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να τα περάσει όλα και στα γρήγορα, εκφράζουν μάλλον τους ενδόμυχους  πόθους τους. Γιατί θα μπορούσαν άραγε να πείσουν τα ίδια τα εναπομείναντα μέλη τους και τη βουλευτική τους ομάδα να ψηφίσουν τόσο δρακόντεια μέτρα σε απόλυτη αντίθεση με αυτά που υποστήριζαν ελάχιστους μήνες πριν; Αυτό είναι το σημείο που οι «σύμβουλοι» του Τσίπρα ξεχνούν, ότι δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ είχε εκλεγεί ως σφόδρα αντιμνημονιακός. Γι’ αυτό και περνά τα νομοσχέδια διαδοχικά έτσι ώστε να εθιστούν οι βουλευτές του στο ότι είναι πλέον  μνημονιακοί και να το… απολαμβάνουν. Συνέπεια όμως αυτής της καθυστέρησης, αναγκαίας εξαιτίας ακριβώς της φύσης του ΣΥΡΙΖΑ, είναι πως και η κοινωνία άρχισε να ξυπνά από το «μεγάλο ύπνο» του 2015, και ο αντίπαλος πόλος, η Ν.Δ., άρχισε να ανασυγκροτείται με μεγάλη ταχύτητα.

Αίφνης, λοιπόν, όλα τους πάνε στραβά. Οι αγρότες κατέβηκαν στους δρόμους και ο Τσίπρας έπεσε σε δημοτικότητα κατά είκοσι μονάδες κάτω από τον Κυριάκο (φανταστείτε και να μην λεγόταν Μητσοτάκης)! Οι κομματικές οργανώσεις αδειάζουν καθημερινά και οι Συριζαίοι υπουργοί αρχίζουν να γνωρίζουν το γνωστό σενάριο του γιουχαΐσματος που είχαν γνωρίσει οι προκάτοχοί τους· είναι δε τόσο άχρηστοι ώστε άφησαν και τη μικρή κότα Alexis να βόσκει στου Μαξίμου!

Η μόνη διέξοδος για να αντισταθμίσει τη χαμένη ήδη πλειοψηφία, όπως αντανακλάται στις δημοσκοπήσεις, είναι η αθρόοι διορισμοί ημετέρων, που γελοιοποιήθηκαν με τη σειρά τους από τη θρασύτητα και τη βλακεία του γραμματέα της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ. Μια και δεν έχουν πλέον πραγματικό κόμμα και ενεργή λαϊκή στήριξη, επιχειρούν τουλάχιστον να φτιάξουν έναν «κομματικό στρατό» ως το μοναδικό τους στήριγμα και ως όπλο για τον ολοκληρωτικό εκμαυλισμό των στελεχών τους. Ποιος άραγε θα θυμάται τις αντιμνημονιακές κορώνες όταν εισπράττει τους παχυλούς μισθούς των συμβούλων; Αλλά ακόμα και αυτοί οι διορισμοί χρειάζονταν κάποιους μήνες για να πραγματοποιηθούν.

Η κατάληξη αυτών των αναγκαίων καθυστερήσεων προσαρμογής είναι πως, μπροστά στην ογκούμενη λαϊκή διαμαρτυρία, την ανασυγκρότηση της ΝΔ και την ενεργοποίηση εκ νέου του ΔΝΤ και των δανειστών, σε κατεύθυνση σκληρής διαπραγμάτευσης, καθώς και στις αρνητικές εξελίξεις στην Ευρώπη για το ζήτημα του μεταναστευτικού (τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, άνοδος της Λεπέν, Πρωτοχρονιά στην Κολωνία, κλείσιμο συνόρων, σταδιακή εγκατάλειψη του Σέγκεν κ.λπ.), η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στο απόλυτο αδιέξοδο. Από τη μια πλευρά τα τρακτέρ των αγροτών και από την άλλη ο Τόμσεν.

Η επικράτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Ν.Δ. επιτείνει την κρίση και το αδιέξοδο. Διότι, καθιστά ανέφικτο το σενάριο μιας συγκυβέρνησης με τους «καραμανλικούς», ή τουλάχιστον μιας ανοχής εκ μέρους των, και υποχρεώνει τον ΣΥΡΙΖΑ να ακολουθήσει τον δρόμο της μοναχικής υποστήριξης των μνημονιακών μέτρων (στην καλύτερη περίπτωση μαζί με τον Λεβέντη). Όμως, μια τέτοια πολιτική είναι πολύ δύσκολα διαχειρίσιμη, όσο και αν προτάσσει ως προπέτασμα καπνού τους «φοροφυγάδες» ή τις άδειες για τους «νταβατζήδες» των καναλιών.

Οι πιθανές εναλλακτικές λύσεις

Διαγράφονται έτσι οι ακόλουθες εναλλακτικές λύσεις:

Πρώτον, για να διατηρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ την εξουσία –κατεύθυνση προς την οποία τους σπρώχνουν και οι νεοδιορισθέντες σύντροφοι, που σε καμία περίπτωση δεν θέλουν να την χάσουν–, να εμμείνει στην εφαρμογή των μέτρων με οποιοδήποτε τίμημα, ακόμα και άμεση σύγκρουση με την κοινωνική πλειοψηφία. Και το τίμημα είναι προφανές. Στις επόμενες εκλογές θα είναι πανηγυρικά δεύτερο κόμμα, με δυσκολία και με μεγάλη διαφορά από τη ΝΔ, ενώ στις μεθεπόμενες θα εξαφανιστεί. Ωστόσο, η ιδιοτέλεια των απολαβών της εξουσίας έχει ήδη δείξει πως είναι κυρίαρχη για τον Τσίπρα και την παρέα του, παρά το ότι μεσο-μακροπρόθεσμα θα εξαερωθούν πολιτικά. Après nous le déluge (μετά από μας ο κατακλυσμός).

 Η δεύτερη λύση, και αρκετά πιθανή εάν προς αυτή σπρώξουν οι δανειστές και οι Αμερικανοί, θα ήταν μια μορφή οικουμενικής ή μάλλον μεταβατικής κυβέρνησης τεχνοκρατών, που, όμως, θα έχει μάλλον ως προϋπόθεση, υπό τις σημερινές συνθήκες, την αποχώρηση του Τσίπρα από την πρωθυπουργική καρέκλα. Και κάτι τέτοιο εκλαμβάνεται –και δικαίως– ως η αρχή του τέλους για τον ΣΥΡΙΖΑ. Και μάλιστα με αποχώρηση από τώρα ενός μεγάλου αριθμού κολλητών από τα υπουργεία, διότι ούτε ο Λεβέντης ούτε το Ποτάμι μπορούν να στηρίξουν μια αμιγώς συριζαίικη κυβέρνηση.

Μια τρίτη, «ήπια» εκδοχή θα ήταν η αλλαγή του εκλογικού νόμου, η σύντομη προσφυγή στις κάλπες και η δημιουργία εκείνου του δικτύου των συμμαχιών που θα απαγόρευε στη Ν.Δ. να καταλάβει μόνη της την εξουσία, και θα οδηγούσε σε σενάρια κεντροαριστερών συμμαχιών μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και νέου ΠΑΣΟΚ, σύμφωνα με ένα «πορτογαλικό» ή ίσως και «ισπανικό» σενάριο. Αυτό το σενάριο προσπάθησε να στήσει ο Λαλιώτης και οι περί αυτόν, ώστε να διασφαλίσουν μια ομαλή μετάβαση στη μετασύριζα εποχή, χρησιμοποιώντας, έστω μια τελευταία φορά, τον ΣΥΡΙΖΑ και τη συμμαχία μαζί του! [Το αντίστοιχο σενάριο σημιτικής κοπής με φορέα τοΠοτάμι έχει ήδη καταποντιστεί.]

Όμως και αυτό το σενάριο έχει πολύ λίγες πιθανότητες να επιτύχει, διότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει καταστεί τόσο αναξιόπιστος στους πιθανούς εταίρους του, και χάνει με τέτοια ταχύτητα τη λαϊκή υποστήριξη, ώστε φαίνεται πιθανότερο, μετά από μια νέα εκλογική αναμέτρηση, τα σενάρια να οδηγούν μάλλον σε κυβέρνηση με κορμό την κεντροδεξιά (εάν η διαφορά ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ πλησιάσει τις δέκα μονάδες), έστω και αν δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, και όχι σε ένα κεντροαριστερό σχήμα. Εξάλλου, η ενδυνάμωση του ενδιάμεσου πασοκογενούς πόλου, την οποία προτείνει η Φώφη (alias Λαλιώτης), για την ώρα, μοιάζει εντελώς απίθανη: πράγματι, το ΠΑΣΟΚ ή ο περιβόητος «νέος πόλος» μπορεί να ενισχυθεί μόνο αποσπώντας δυνάμεις από τον… ΣΥΡΙΖΑ. Επομένως, μηδέν εις το πηλίκον.

Μία τέταρτη λύση, η οποία θα αρχίσει να αναδύεται όλο και πιο έντονα την επόμενη περίοδο, είναι η λύση ενός grexit αλά Σόιμπλε. Δηλαδή, η λύση μιας δήθεν προσωρινής εξόδου από τη ζώνη του ευρώ –στην πραγματικότητα οριστικής–, η οποία ναι μεν θα βυθίσει την Ελλάδα σε νέες αξεπέραστες οικονομικές περιπλοκές με ένα διαρκώς υποτιμούμενο νόμισμα, και σε ένα άνισο γεωπολιτικό τετ α τετ με την Τουρκία, αλλά θα επέτρεπε πιθανώς στους Συριζαίους να διατηρήσουν για ένα ορισμένο διάστημα την εξουσία, έστω και σε καθεστώς απόλυτης πτώχευσης για τον λαό. Επιπλέον, θα τους επέτρεπε να επαναπατρίσουν, πρόσκαιρα, έναν αριθμό από τους κουφιοκεφαλάκηδες ή τους εμμονικούς, που θεωρούν αυτή τη λύση ως πανάκεια, ακόμα  και αν την προσφέρει ο Σόιμπλε. Μπορεί οι γιάπηδες του Μαξίμου να ονειρεύονται ακόμα τα κόκκινα χαλιά στην πύλη του Βραδεμβούργου, με τα οποία άρχισε το ταξίδι του στην εξουσία ο Τσίπρας, το 2015, αλλά θα μπορούσαν να προσαρμοστούν και με το… Μαξίμου αποκλειστικώς, έστω και φρουρούμενο από τα ΜΑΤ απέναντι στην εισβολή συνταξιούχων ή πουλερικών, και ας πάει και το παλιάμπελο που λέγεται Ελλάδα.

Μήπως κάτι τέτοιο ήθελαν να αποφύγουν κατά βάθος ο Καραμανλής και ο Παυλόπουλος, όταν προέκριναν μια στρατηγική «ήπιας» αντιμετώπισης του ΣΥΡΙΖΑ;  Όμως, η δυναμική των ταξικών αντιπαραθέσεων και η αποτυχία των Καραμανλικών με τον Μεϊμαράκη να επιβληθούν στις πρώτες εσωκομματικές εκλογές, οδήγησε σε ένα σενάριο συγκρουσιακό. Δεν είναι δυνατόν να συνηγορείς σε μια κοινωνική καταστροφή μεγάλης κλίμακας και να περιμένεις «ήπιες» εξελίξεις στο πολιτικό πεδίο.

Δηλαδή, ο σχεδιασμός δύο αόρατων πόλων της εξουσίας (κατ’ εξοχήν του Καραμανλή και δευτερευόντως του Λαλιώτη) για τη σταδιακή «εξημέρωση» του ΣΥΡΙΖΑ μέσω του προσεταιρισμού του, ανοικτός και απροκάλυπτος, στην περίπτωση Λαλιώτη –που από τη μία έστελνε κόσμο στον ΣΥΡΙΖΑ και από την άλλη έγραφε τους λόγους της Φώφης–, και, στην περίπτωση Καραμανλή, υπόγειος αλλά προφανής, απεδείχθηλανθασμένος και αυτοκτονικός. Διότι το μόνο που πέτυχε είναι να επιτρέψει την άνοδο του Τσίπρα στην εξουσία. Οι σχεδιασμοί τους απεδείχθηκαν φληναφήματα επί χάρτου, διότι έβλεπαν όλες τις εξελίξεις να κινούνται στο πεδίο των «τεχνικών της εξουσίας», αγνοώντας την κοινωνική δυναμική. Έτσι, το καραμανλικό αφήγημα δεν μπόρεσε να προβλέψει το «ατύχημα» της πρώτης εκλογής Μεϊμαράκη, ούτε το γεγονός ότι τα νέα και δυναμικά στρώματα των ελεύθερων επαγγελματιών θα ανέτρεπαν την κλασική επετηρίδα της Ν.Δ. Από την άλλη, η στρατηγική (αν υπήρχε κάτι τέτοιο) Λαλιώτη, της ενδυνάμωσης του ΣΥΡΙΖΑ μέσω δυνάμεων πασοκικών, ώστε να οδηγήσει σε μία συγκυβέρνηση των Πασόκων με τους Συριζαίους, δεν πήρε υπόψη της τη βιαιότητα της κοινωνικής καταστροφής των μεσαίων στρωμάτων που, στην παρούσα φάση, τα στέλνει σούμπιτα στη Ν.Δ. και όχι βέβαια στη φαντασιώδη «Ελιά», της Φώφης. Εξ ίσου αναποτελεσματικός απεδείχθη και ο τρίτος «αόρατος» πόλος, εκείνος του Σημίτη, με την προώθηση του Ποταμιού, το οποίο αποσυντίθεται με ταχύτητα και είναι αμφίβολο αν θα φθάσει ακόμα και σε εκλογές.

Δια της εις άτοπον απαγωγής

Είναι προφανές, λοιπόν, και συνάγεται και δια της εις άτοπον απαγωγής, πως η επιλογή του grexit είναι πιθανή, αν θελήσει ο ΣΥΡΙΖΑ να διατηρήσει με κάθε τίμημα την εξουσία παρά την οριστική καταβαράθρωση της Ελλάδας. Διότι όλες οι άλλες λύσεις είτε “δεν βγαίνουν” είτε οδηγούν σε απομάκρυνσή τους από την πολυπόθητη εξουσία.

Γι’ αυτό και όσοι θέλουμε να την αποτρέψουμε, θα πρέπει να την αποκαλύψουμε από σήμερα, διότι μια τέτοια επιλογή, στις σημερινές συνθήκες, θα μετέβαλλε την Ελλάδα ανοικτά σε μεσανατολική χώρα με όλες τις προφανείς συνέπειες ενός τέτοιου ενδεχομένου: Δηλαδή, οικονομική εκπτώχευση, με μια ταχύτατη και ραγδαία υποτίμηση του ελληνικού νομίσματος, παραπέρα απομόνωση της Ελλάδας, ως αποθήκης των μεταναστευτικών εισροών, και την αναπόφευκτη υποταγή της στην Τουρκία, με τελική κατάληξη την άνοδο μαφιόζικων και σκοτεινών δυνάμεων στην ίδια την πολιτική εξουσία.

Αυτό το σενάριο βεβαίως μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή –όπως και όλα τα άλλα εξάλλου– μόνο εάν συναινέσουν ή σπρώξουν προς αυτό οι “εταίροι”. Για τον Σόιμπλε, τους Ανατολικοευρωπαίους και τους Ολλανδούς, γνωρίζουμε ήδη πως αποτελεί διακαή και διαχρονικό τους πόθο, ενώ αντίθετη είναι μόνο η θέση των Γάλλων, των Ιταλών κ.λπ. Το ζήτημα είναι εάν και οι Αμερικανοί αποφασίσουν πως δεν χρειάζονται απαραιτήτως την Ελλάδα στην Ευρωζώνη, και ως σχετικό αντίβαρο προς την Τουρκία στην περιοχή, όπως ήθελαν μέχρι τώρα. Αν όμως οι Αμερικανοί  θεωρήσουν πως μια πτωχευμένη οριστικά και απομονωμένη Ελλάδα θα τους είναι πιο χρήσιμη, και πιο εύκολα θα μπορούσε να αποδεχτεί τους σχεδιασμούς τους στην Κύπρο και το Αιγαίο, τότε θα μπορούσαν δώσουν και αυτοί  το ΟΚ σε μια τέτοια απονενοημένη κίνηση.

Οι αμοραλιστές του ΣΥΡΙΖΑ είναι ικανοί να προκαλέσουν τη μεγαλύτερη ζημιά μέχρι να αποχωρήσουν από την εξουσία, που με εξαπάτηση κατέλαβαν. Συμφέρον του ελληνικού λαού είναι, πρώτον, να ορθώσει ένα φραγμό σε κάθε πιθανότητα τελεσίδικα αρνητικών εξελίξεων, και δεύτερον, να τους οδηγήσει, όσο πιο ανώδυνα και ταχύτερα γίνεται, στην οριστική αποστράτευση.