Ομίχλη πάνω από τις κάλπες*

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου

Προεκλογική περίοδος θρίλερ, οι δημοσκόποι σχεδόν σε απόγνωση και η ψήφος βουβή. Αυτά ίσχυαν έως χθες το βράδυ και είναι άγνωστο αν θα αλλάξουν με το τελευ­ταίο κύμα δημοσκοπήσεων σήμερα και αύριο. Δεδομέ­νου ότι οι έρευνες των διαθέσεων της κοινής γνώμης είναι το μόνο διαθέσιμο εργαλείο σε αυτό το παράξενο προεκλογικό κλίμα, οι προβλέψεις είναι σχεδόν αδύνα­τες και, όταν δειλά διατυπώνονται, αντιφατικές.

Υπάρχουν όμως και σταθε­ρά σημεία σε αυτή τη ρευ­στή πολιτική περίοδο. 'Ενα εξ αυτών είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας αποτελεί το κεντρικό πρόσω­πο αυτών των εκλογών, όπως άλλω­στε και τον περασμένο Ιανουάριο - σε ένα άλλο πολιτικό κλίμα, σε εντελώς διαφορετικές πολιτικές και οικονομι­κές συνθήκες.

'Εκτοτε προέκυψαν μια πολύμη­νη διαπραγμάτευση - σύγκρουση με τους Ευρωπαίους δανειστές που εξε­λίχθηκε σε θρίλερ διαρκείας, μια ενδι­άμεση ιδιότυπη εκλογική αναμέτρη­ση (το δημοψήφισμα του Ιουλίου), το σοκ των κεφαλαιακών ελέγχων, ένα ακόμη μνημόνιο και η διάσπα­ση του ΣΥΡΙΖΑ με την αποχώρηση των στελεχών του που δημιούργησαν ένα νέο κόμμα, τη Λαϊκή Ενότητα.

Κεντρικό πρόσωπο ο Τσίπρας

Όλα αυτά τα δεδομένα έχουν δημι­ουργήσει ένα νέο πολιτικό τοπίο και έχουν μεταβάλει τις βασικές παραμέ­τρους του πολιτικού παιχνιδιού.

Γιατί ο Τσίπρας είναι το κεντρικό πρόσωπο των εκλογών; Προφανώς διότι αποτέλεσε τον αδιαμφισβήτητο - από όποια σκοπιά κι αν βλέπει κά­ποιος τα πράγματα - πρωταγωνιστή της οκτάμηνης διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝ.ΕΛΛ. Παρότι υπήρ­ξαν και άλλοι «σταρ» την περίοδο αυ­τή στο πολιτικό στερέωμα, οι οποίοι - όπως και αν τους κρίνει κάποιος - προ­σέθεσαν πολλές έντονες πινελιές στο πολιτικό μας θρίλερ, ο Τσίπρας ήταν και παραμένει το κεντρικό πρόσωπο.

Αυτός προσέλκυσε την ψήφο στις ευρωεκλογές του 2014, στις βου­λευτικές και στο δημοψήφισμα του 2015.

Αυτός συγκέντρωσε πάνω του την ελπίδα για ανανέωση στον τρόπο άσκησης της πολιτικής, για σύγκρου­ση με τα μεγάλα συμφέροντα και για ανακούφιση των κακοποιημένων από το μνημόνιο λαϊκών στρωμάτων.

Η προσωπική παρουσία του Ευάγ­γελου Μεϊμαράκη, λόγω του εξαι­ρετικά βεβαρημένου πρόσφατου πα­ρελθόντος της Ν.Δ., δεν θα μπορούσε μόνη της να επιτύχει κάτι περισσότερο από την επανασυσπείρωση των ψη­φοφόρων της Ν .Δ. έως τα επίπεδα του Ιουνίου του 2012 (29,66%). Για να κα­ταφέρει να επιβληθεί του ΣΥΡΙΖΑ την ερχόμενη Κυριακή, θα πρέπει ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ να χάσει τη μάχη. Είναι εν­δεικτική η προσπάθεια των «φίλιων» ΜΜΕ να εμφανίσουν τον Μεϊμαρά­κη «ισόπαλο» μετά το τελευταίο ντι- μπέιτ.

Οι σκόπελοι

Στην απόλυτη δημοσκοπική ισο­παλία - όπως έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες μέρες - υπάρχει ένας με­γάλος, επίσης δημοσκοπικός, «άγνω­στος Χ»: οι αναποφάσιστοι, οι οποίοι όμως προέρχονται κατά βάση από τον ΣΥΡΙΖΑ (ψηφοφόροι του τον Ιανουά­ριο του 2015). Αυτό σημαίνει ότι η έως χθες ασθενής συσπείρωση του ΣΥΡΙ­ΖΑ (58% - Pulse RC, 15 Σεπτεμβρίου, για το Action TV) θεωρητικά του δίνει περιθώριο ακόμη και για νίκη με μια σχετική άνεση.

Για να συμβεί όμως αυτό, θα πρέ­πει τις επόμενες ώρες - λιγότερες από 100 μέχρι το κλείσιμο της κάλ­πης - ο ίδιος ο Τσίπρας να ξεπεράσει τους σκοπέλους που παραμονεύουν στην πορεία του. Πρώτος και σημα­ντικότερος η αποχή, όπως άλλωστε είχαμε επισημάνει την προηγούμενη Πέμπτη. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόε­δρος του ΣΥΡΙΖΑ ήδη απηύθυνε προ­σκλητήριο προς όσους προσανατολί­ζονται να μην ψηφίσουν επισημαίνοντας τον κίνδυνο της «συντηρητικής παλινόρθωσης».

Ο δεύτερος - συναφής - σκόπελος είναι ο εφησυχασμός, καθώς, κόντρα στη δημοσκοπική ισοπαλία σε Πρό­θεση Ψήφου, Καταλληλότητα για την Πρωθυπουργία κ.λπ., η Παράσταση Νίκης του ΣΥΡΙΖΑ είναι ισχυρή και μά­λιστα διευρύνεται (52% ΣΥΡΙΖΑ - 36% Ν.Δ., κατά την Pulse).

Ενας ακόμη - επίσης συναφής - κίν­δυνος είναι η στάση των νεότερων σε ηλικία ψηφοφόρων, οι οποίοι όχι μόνο είναι περισσότερο «επιρρεπείς» στην αποχή, αλλά επιπλέον αποτελούν την πιο ευμετάβλητη και την πιο δύσκολα «διαχειρίσιμη» εκλογική μεταβλητή.

Τελευταίο αλλά καθόλου ασήμαντο σκόπελο αποτελεί το σοκ του μνημο­νίου και της διάσπασης, το οποίο είναι εμφανές στον κομματικό οργανισμό του ΣΥΡΙΖΑ.

Προσωπική εγγύηση

Η εκ νέου προσέλκυση της εκλογι­κά κρίσιμης μερίδας των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ του Ιανουαρίου που παρα­μένουν στη ζώνη της γκρίζας ψήφου ή της μη ψήφου, σε ένα «βουβό» κοινω­νικό περιβάλλον, θα επιτευχθεί μόνο με την ανανέωση της εμπιστοσύνης της στο πρόσωπο του Τσίπρα. Κοινώς θα πρέπει ο ίδιος να επαναλάβει το επίτευγμά του στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου, όταν το ισχνό προβάδι­σμα του «Ναι» εξανεμίστηκε μετά τη δική του δυναμική είσοδο στην εκ­στρατεία υπέρ του «Όχι».

Γ ια να συμβεί αυτό, θα πρέπει η πρό­τασή του να υπερκεράσει τον θυμό, την κριτική και την απογοήτευση που σωρεύθηκαν τους προηγούμενους μήνες και ενδέχεται να ωθήσουν πρώ­ην ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ στην απο­χή. Όπως έχει άλλωστε διαμορφωθεί έως τώρα η εικόνα, η Ν.Δ. δεν μπορεί σε αυτή τη φάση να κερδίσει «στα ίσα» τις εκλογές. Γ ια να αναδειχθεί νικήτρια, θα πρέπει... να χάσει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ίσως γι' αυτό ο Τσίπρας έγινε ο πρώ­τος σύγχρονος πολιτικός που ζήτη­σε συγγνώμη για τις λάθος επιλογές και εκτιμήσεις του επταμήνου. Με δεδομένη την πολιτική της επόμενης μέρας (μνημόνιο), θα πρέπει να πείσει ότι διδάχθηκε, αλλά και ότι εγγυάται περισσότερη δικαιοσύνη και ορθολο­γισμό στην κατανομή των βαρών και περισσότερη ευνομία στη λειτουργία των θεσμών και του πολιτικού συστή­ματος. Στόχος που περιγράφεται με το κάλεσμα για αποτροπή της «συντηρη­τικής παλινόρθωσης».

Ούτως ή άλλως οι εκλογές θα κριθούν στο εσωτερικό πεδίο, όπου συνήθως κρίνονται και όπου άλλω­στε κρίθηκαν τον Ιανουάριο. Το αν οι σκόπελοι θα χτυπήσουν τα ύφαλα του ΣΥΡΙΖΑ ή αν ο πρόεδρός του θα τον οδηγήσει επιτυχώς ανάμεσά τους θα το μάθουμε σε λιγότερες από 100 ώρες...

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1882 στις 17-09-2015