Οικονομικά και πολεμικά σενάρια

analyst

Πολλές χώρες δεν ανέχονται πλέον την «κακοποίηση» του δολαρίου – με την έννοια πως το διεθνές σύστημα βασίζεται στο δολάριο, το οποίο όμως οι Η.Π.Α. χρησιμοποιούν για να τιμωρούν τα κράτη που απειλούν την ηγεμονική τους θέση

.

«Ο γενικός κανόνας είναι ότι, σε μία διεθνή κρίση χρέους οι χώρες-δανειστές ευημερούν πολύ περισσότερο από τις χώρες-οφειλέτες. Το χρήμα όμως και τα χρέη συνδέονται στενά με ζητήματα εθνικής κυριαρχίας – όπου τα έθνη δεν έχουν καθόλου την τάση να εκχωρούν την κυριαρχία τους. Το ίδιο συμβαίνει και με τα ισχυρά κράτη – τα οποία προστατεύουν την παγκόσμια ηγεμονία τους, με όλα τα μέσα που διαθέτουν: οικονομικά και στρατιωτικά«.

.

Άρθρο

Υπάρχουν διάφορα σενάρια, τα οποία θα μπορούσαν να συμβούν – ενδεχομένως εντός του έτους που διανύουμε. Σε γενικές γραμμές αυτά τα σενάρια είναι είτε οικονομικά, είτε «πολεμικά», με την ευρεία έννοια της λέξης – όπως, για παράδειγμα, τα παρακάτω:

.

Οικονομικά σενάρια

Διαπιστώνονται τουλάχιστον τρεις διαφορετικές «παραλλαγές», σχετικά με το πως μπορεί να λειτουργήσει η έξοδος από τα πακέτα στήριξης (QE), εκ μέρους των κεντρικών τραπεζών:

.

(α)  Η ήπια παραλλαγή: Η νομισματική πολιτική πετυχαίνει, οπότε η Οικονομία αρχίζει να αναπτύσσεται. Η Fed σταματά να παρέχει ρευστότητα στο σύστημα, τα επιτόκια αυξάνονται σταδιακά και η αγορά συνηθίζει στο νέο περιβάλλον. Πρόκειται για την εκδοχή βέβαια, με τις λιγότερες πιθανότητες να συμβεί.

(β) Το ενδιάμεσο σενάριο: Η ανάπτυξη επιστρέφει σταδιακά, αλλά η προσαρμογή των χρηματαγορών λειτουργεί ανεξέλεγκτα. Τα μακροπρόθεσμα επιτόκια αυξάνονται απότομα, με αποτέλεσμα να υπάρχει φόβος πρόκλησης αρκετών «ατυχημάτων» – ειδικά όταν πολλοί μαζί ειδικοί διαπραγματευτές μετοχών και ομολόγων, οι οποίοι συμπεριφέρονται συνήθως αγελαία, αποφασίσουν να εγκαταλείψουν τις αγορές, πανικοβλημένοι και από την έξοδο κινδύνου.

(γ)  Η επικίνδυνη παραλλαγή: Δεν δημιουργούνται τελικά συνθήκες ανάπτυξης, οπότε οι τιμές των μετοχών αποδεικνύονται εξαιρετικά ακριβές - με αποτέλεσμα την κατάρρευση των χρηματαγορών.

.

Η οικονομική κατάσταση πάντως των αμερικανών πολιτών επιδεινώνεται διαρκώς – μεταξύ άλλων σαν αποτέλεσμα των πακέτων στήριξης της οικονομίας.

Με τα πακέτα αυτά ουσιαστικά μεταφέρθηκε μεγάλο μέρος των εισοδημάτων της μεσαίας τάξης στην ανώτατη,εντείνοντας επικίνδυνα τις ανισορροπίες – οι οποίες δεν είναι απίθανο να «εκβάλλουν» σε αιματηρές κοινωνικές αναταραχές και επικίνδυνες εξεγέρσεις. Η γελοιογραφία που ακολουθεί είναι χαρακτηριστική:

.

.

Περαιτέρω, η Ιαπωνία αποτελεί σήμερα τη μεγαλύτερη απειλή για το σύστημα – επειδή η κεντρική της τράπεζα τυπώνει αφειδώς χρήματα, θέλοντας να δώσει την εντύπωση πως ο πληθωρισμός θα αυξηθεί. Εν τούτοις, οι καταναλωτές μπορεί να αντιδράσουν διαφορετικά, αυξάνοντας τις αποταμιεύσεις τους και περιορίζοντας τις δαπάνες τους – φοβούμενοι ότι, σε ένα περιβάλλον αυξανομένων τιμών, τα πραγματικά εισοδήματα τους θα μειωθούν.

Το ενδεχόμενο αυτό θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τον αποπληθωρισμό, με αποτέλεσμα η κεντρική τράπεζα να συνεχίσει να αυξάνει επιθετικά την εκτύπωση νέων χρημάτων. Η κατάσταση τότε μπορεί να αντιστραφεί ξαφνικά, μέσα σε μία νύχτα, με τη χώρα να οδηγείται στην αντίθετη κατεύθυνση: στον υπερπληθωρισμό. Επόμενο «συμβάν» η κατάρρευση και η χρεοκοπία της, η οποία θα παρέσερνε ολόκληρο τον πλανήτη.

.

Πολεμικά σενάρια

Το 2014 θα είναι αναμφίβολα ένα πολύ κρίσιμο έτος για τις Η.Π.Α, πόσο μάλλον όταν το δολάριο δέχεται πιέσεις από δύο διαφορετικές πλευρές – αφενός μεν από την αδυναμία της κεντρικής τράπεζας να συνεχίσει να χειραγωγεί την τιμή του χρυσού, κυρίως επειδή τα αποθέματα του πολύτιμου μετάλλου «αποδημούν» στην Ασία, αφετέρου από την ανοησία της κυβέρνησης να επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία.

Πολλές χώρες πλέον δεν ανέχονται την «κακοποίηση» του δολαρίου, ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος – με την έννοια πως το διεθνές σύστημα διακανονισμού πληρωμών βασίζεται στο δολάριο, το οποίο όμως η υπερδύναμη χρησιμοποιεί για να τιμωρεί εκείνα τα κράτη, τα οποία απειλούν την ηγεμονική της θέση στον πλανήτη.

Σε κάθε περίπτωση, η Ρωσία και η Κίνα δεν το δέχονται πλέον – δρομολογώντας σταδιακά την ανεξαρτητοποίηση τους από το δολάριο. Η Ρωσία ανακοίνωσε ήδη πως θα συναλλάσσεται μελλοντικά, όσον αφορά το διεθνές εμπόριο, είτε με το ρούβλι, είτε με τα νομίσματα των υπολοίπων χωρών της BRICS. Αυτό σημαίνει πως η ζήτηση για το δολάριο θα μειωθεί, με αποτέλεσμα να επηρεασθεί ανάλογα η ισοτιμία του.

Περαιτέρω, αρκετοί θεωρούν πως η αμερικανική οικονομία δεν έχει συνέλθει ακόμη από την κρίση του 2008 – αντίθετα μάλιστα, είναι πολύ πιο αδύναμη. Σε κάθε περίπτωση, τα πραγματικά εισοδήματα της πλειοψηφίας του πληθυσμού συνεχίζουν να μειώνονται (ανάλυση), ενώ η χώρα εξαρτάται όλο και περισσότερο από τις εισαγωγές (γράφημα) – ακριβώς όπως η Ελλάδα, μετά την είσοδο της στην Ευρωζώνη. Το γεγονός αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την υποτίμηση του δολαρίου, οπότε την αύξηση των τιμών καταναλωτή και επομένως τη μείωση του βιοτικού επιπέδου των ανθρώπων.

.

ΗΠΑ – Εμπορικό Ισοζύγιο (σε εκ. δολάρια Αμερικής)

.

Στα πλαίσια αυτά, η οικονομία των Η.Π.Α. θα βυθιστεί πιθανότατα σε μία «δομική» κρίση εντός του 2014 - ενώ ενδεχομένως το ίδιο έτος θα δημιουργηθούν προβλήματα στο ΔΝΤ (οι Η.Π.Α. δεν θέλουν να χάσουν την κυρίαρχη θέση τους στο ταμείο, όπου όμως οι υπόλοιπες χώρες-μέλη του δεν το ανέχονται πλέον), καθώς επίσης στο ΝΑΤΟ.

Ειδικά όσον αφορά το τελευταίο, η αμερικανική επέμβαση στην Ουκρανία, η προώθηση νατοϊκών δυνάμεων στην περιοχή, καθώς επίσης οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία, έχουν δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στη δυτική στρατιωτική συμμαχία – η οποία δυσανασχετεί πλέον με το ρόλο της μαριονέτας των αμερικανών.

Πόσο μάλλον όταν οι Η.Π.Α. δεν είχαν υπολογίσει την άμεση προσάρτηση της Κριμαίας, τις εξεγέρσεις των υπολοίπωνουκρανικών πόλεων που ζητούν την ένωση τους με τη Ρωσία, καθώς επίσης τις αντιδράσεις των πολιτών εναντίον της κυβέρνησης του Κιέβου.

Στα πλαίσια αυτά η ΕΕ, η οποία χρησιμοποιήθηκε εγκληματικά από την υπερδύναμη για την προώθηση των δικών της συμφερόντων, δυσανασχετεί πολύ περισσότερο – επειδή γνωρίζει πως οι κυρώσεις θα τη ζημιώσουν πολύ περισσότερο, από όσο τη Ρωσία (γράφημα). Πόσο μάλλον όταν η οικονομική κατάσταση των χωρών-μελών της είναι κρίσιμη, το τραπεζικό της σύστημα εξαιρετικά άρρωστο, ενώ η ανεργία αυξάνεται συνεχώς.

.

Μέγεθος και είδη εμπορίου μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας (σε δις δολάρια Αμερικής)

.

Επομένως, η ΕΕ δεν έχει καμία διάθεση να αναλάβει τη «μερίδα του λέοντος» στη σύγκρουση με τη Ρωσία – παρά το ότι ηΓερμανία, καθώς επίσης αρκετοί ευρωπαίοι πολιτικοί, οι οποίοι υπηρετούν έμμισθα την υπερδύναμη, προσπαθούν να προωθήσουν το αντίθετο.

Στα μάτια του υπόλοιπου πλανήτη τώρα, η υπερδύναμη φαίνεται πλέον από πολλές πλευρές αναξιόπιστη, διπρόσωπη και εντελώς διεφθαρμένη. Ειδικότερα, όταν συνταξιοδοτήθηκε ο νομικός σύμβουλος της επιτροπής κεφαλαιαγοράς των Η.Π.Α. (SEC) κ. J. Kidney, κατηγόρησε δημόσια τους προϊσταμένους του στην υπηρεσία, επειδή του απαγόρευσαν να καταθέσει αγωγή εναντίον των μεγάλων τραπεζών (Goldman Sachs κλπ.) – οι οποίες κατά τον ίδιο έκαναν ότι ήθελαν, χρηματίζοντας τους πάντες.

Συνεχίζοντας, πρόσφατα η αμερικανική κρατική υπηρεσία για τη διεθνή ανάπτυξη συνελήφθη να προσπαθεί να ρίξει την κυβέρνηση της Κούβας – μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Εκτός αυτού έχουμε το σκάνδαλο παρακολούθησης των κυβερνήσεων άλλων χωρών (NSA), την επίθεση με χημικά στη Συρία (η οποία ενδεχομένως ενορχηστρώθηκε από την Τουρκία), με στόχο την εισβολή των Η.Π.Α. με στρατιωτικά μέσα, τη λεηλασία του Ιράκ και τόσα πολλά άλλα, τα οποία έχουν κλονίσει εντελώς  την εμπιστοσύνη του πλανήτη στην υπερδύναμη.

Όσον αφορά τώρα την Κίνα, το μεγαλύτερο δανειστή των Η.Π.Α., από τη μία πλευρά υπάρχουν τα εμπορικά της πλεονάσματα από τις εξαγωγές των προϊόντων της στην αμερικανική αγορά, ενώ από την άλλη η όλο και μεγαλύτερη περικύκλωση της από το ναυτικό και την αεροπορία της υπερδύναμης. Στα πλαίσια αυτά η χώρα θεωρεί ότι έχει έναν κοινό εχθρό με τη Ρωσία – τις Η.Π.Α.

Ολοκληρώνοντας, δύο σενάρια μπορεί να φαντασθεί κανείς, σαν αποτέλεσμα των παραπάνω- της καταιγίδας δηλαδή που διακρίνεται στον ορίζοντα:

.

(α)  Οι Η.Π.Α. εγκαταλείπουν τις προσπάθειες διατήρησης του δολαρίου ως παγκοσμίου αποθεματικού νομίσματος – οπότε υποτιμάται ραγδαία. Προφανώς χάνουν την ιδιότητα τους ως υπερδύναμη και παύει να απειλείται η ειρήνη στον πλανήτη.

(β)  Οι Η.Π.Α. επιλέγουν την αντιπαράθεση του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία και την Κίνα – με συνέπειες πολύ πιο καταστροφικές για τον πλανήτη, από ότι η χρεοκοπία του δολαρίου.

.

Και τα δύο παραπάνω σενάρια έχουν πιθανότητες να πραγματοποιηθούν - ενδεχομένως σε συνδυασμό με κάποιο από τα οικονομικά σενάρια που περιγράψαμε στην εισαγωγή του κειμένου.

Ας ελπίσουμε βέβαια πως θα επικρατήσει η κοινή λογική - κάτι που μπορεί να συμβεί, εάν οι ισχυρές χώρες της ΕΕ ακολουθήσουν τη μέση οδό, αρνούμενες το ρόλο του πιονιού στην αμερικανική σκακιέρα.  

Analyst.gr Team