Έχουμε τελειώσει με την ανάπτυξη;

Σοφοκλέους 10

Μπορεί η ανάπτυξη να ανήκει πλέον στο παρελθόν; Αυτή είναι μια αιρετική ερώτηση. Ωστόσο, ένας ειδικός σε θέματα παραγωγικότητας, ο Robert Gordon του πανεπιστημίου Northwestern, θέτει το ερώτημα αυτό σε ένα νέο άρθρο. Σε αυτό, ο ίδιος αμφισβητεί τη συμβατική άποψη των οικονομολόγων ότι «η οικονομική ανάπτυξη ... θα συνεχιστεί επ 'αόριστον.»

Ωστόσο, η απεριόριστη ανάπτυξη είναι μια ηρωική υπόθεση. Για το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας, έχει παρατηρηθεί σχεδόν μηδενική μετρήσιμη αύξηση της παραγωγής ανά άτομο. Το μέλλον είναι άγνωστο. Αλλά το παρελθόν είναι αποκαλυπτικό. Ο πυρήνας της επιχειρματολογίας του καθηγητή Gordon είναι ότι η ανάπτυξη οδηγείται από την ανακάλυψη και μετέπειτα εκμετάλλευση ειδικών τεχνολογιών και - πάνω από όλα - από «τεχνολογίες γενικής εφαρμογής», που αλλάζουν τη καθημερινή ζωή σε ευρεία κλίμακα.

Ο καθηγητής Gordon υποστηρίζει ότι ο αντίκτυπός στην οικονομία και την κοινωνία, από τη δεύτερη βιομηχανική επανάσταση ήταν πολύ πιο βαθύς από ότι αυτός από την πρώτη ή την τρίτη. Η ισχύς του κινητήρα αντικατέστησε τη ζωική δύναμη, σε όλους τους τομείς, απομάκρυνε τα κόπρανα των ζώων από τους δρόμους και έφερε επανάσταση στην ταχύτητα. Τρεχούμενο νερό αντικατέστησε την ανέλκυση του νερού και των αποβλήτων. Πετρέλαιο και φυσικό αέριο αντικατέστησαν την μεταφορά άνθρακα και το ξύλο. Ηλεκτρικά φώτα αντικατέστησαν τα κεριά. Οι ηλεκτρικές συσκευές έφεραν την επανάσταση στις επικοινωνίες, την ψυχαγωγία και, πάνω απ 'όλα, στην οικιακή εργασία.

Η κοινωνία μετατράπηκε σε βιομηχανική και αστική. Το προσδόκιμο ζωής εκτινάχθηκε στα ύψη. Ο καθηγητής Gordon σημειώνει ότι «ελάχιστα γνωστό είναι το γεγονός ότι ο ετήσιος ρυθμός της βελτίωσης του προσδόκιμου ζωής κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα ήταν τρεις φορές ταχύτερος από ότι το τελευταίο εξάμηνο.» Η δεύτερη βιομηχανική επανάσταση άλλαξε πολύ περισσότερα από την παραγωγικότητα. Οι ζωές των Αμερικανών, των Ευρωπαίων και, αργότερα, των Ιαπώνων, άλλαξαν εντελώς.

Πολλές από αυτές τις αλλαγές έγιναν μια και έξω. Η ταχύτητα μετακίνησης άλλαξε από το άλογο στο αεριωθούμενο αεροπλάνο. Στη συνέχεια, πριν από περίπου πενήντα χρόνια, καθηλώθηκε. Η αστικοποίηση έγινε μια φορά. Όπως επίσης, και η παντελής εξάλειψη σχεδόν της παιδικής θνησιμότητας και ο τριπλασιασμός του προσδόκιμου ζωής. Όπως επίσης, και ο έλεγχος της θερμοκρασίας στα νοικοκυριά. Όπως επίσης, και η απελευθέρωση των γυναικών από την ενδοοικογενειακή σκλαβιά.

Με τέτοια πρότυπα, η εποχή της πληροφορίας σήμερα είναι γεμάτη από ήχο και φρενίτιδα που δε σημαίνει και πολλά. Πολλά από τα εργασιακά οφέλη από την εξοικονόμηση των υπολογιστών συνέβησαν πριν από δεκαετίες. Υπήρξε μια έξαρση στην αύξηση της παραγωγικότητας στη δεκαετία του 1990. Αλλά το αποτέλεσμα δεν κράτησε.

Στη δεκαετία του 2000, ο αντίκτυπος της πληροφοριακής επανάστασης έχει έρθει σε μεγάλο βαθμό μέσα από συναρπαστικές συσκευές ψυχαγωγίας και επικοινωνίας. Πόσο σημαντικό είναι αυτό; Ο καθηγητής Γκόρντον προτείνει μια σκέψη-πείραμα. Μπορείτε να κρατήσετε είτε τις λαμπρές συσκευές που εφευρέθηκαν από το 2002 ή το τρεχούμενο νερό και τις εσωτερικές τουαλέτες. Ας συμπεριλάβουμε και το Facebook. Μήπως αυτό σας κάνει να αλλάξετε γνώμη; Δεν το νομίζαμε. Δεν θα κρατούσαμε τίποτα που εφευρέθηκαν από το 1970 και ύστερα, αν η εναλλακτική λύση ήταν να χάσουμε το τρεχούμενο νερό.

Αυτό που ζούμε τώρα είναι μια έντονη, αλλά σε στενά πλαίσια, τάση προς την καινοτομία σε έναν σημαντικό τομέα της τεχνολογίας. Έχει σημασία; Ναι. Μπορούμε, άλλωστε, να προβλέψουμε ότι σε μια ή δυό δεκαετίες από τώρα κάθε άνθρωπος θα έχει πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες του κόσμου. Αλλά η άποψη ότι η συνολική καινοτομία είναι τώρα πιο αργή από ότι πριν από έναν αιώνα είναι μάλλον αδιαμφισβήτητη.

Τι σημαίνει αυτή η ανάλυση; Πρώτον, οι ΗΠΑ παραμένει η παγκόσμια ηγέτης της παραγωγικότητας. Αφού ο ρυθμός έχει επιβραδυνθεί, το να καλυφθεί η διαφορά θα πρέπει να είναι τώρα ευκολότερο. Δεύτερον, η κάλυψη της διαφοράς θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη την παγκόσμια ανάπτυξη με υψηλό ρυθμό ανάπτυξης για μεγάλο χρονικό διάστημα (πόρων επιτρέποντος). Εξάλλου, το μέσο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν ανά κεφαλή στις αναπτυσσόμενες χώρες εξακολουθεί να είναι μόνο το ένα έβδομο από αυτό των ΗΠΑ (σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης). Τρίτον, η ανάπτυξη δεν είναι απλώς ένα προϊόν κινήτρων. Εξαρτάται ακόμη περισσότερο από τις ευκαιρίες. Η ταχεία αύξηση της παραγωγικότητας είναι δυνατή μόνο αν προκύψουν οι κατάλληλες καινοτομίες. Τεχνολογίες στον τομέα των μεταφορών και ενέργειας έχουν αλλάξει ελάχιστα εδώ και μισό αιώνα. Χαμηλότεροι φόροι δεν πρόκειται να το αλλάξουν αυτό.

Ο καθηγητής Gordon σημειώνει περαιτέρω εμπόδια στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου για τους απλούς Αμερικανούς. Σε αυτά περιλαμβάνονται: η αντιστροφή της δημογραφικής αύξησης που προήλθε από τις γενιές των baby boomers και την είσοδο των γυναικών στο εργατικό δυναμικό - η εξισορρόπηση του μορφωτικού επιπέδου - και τα εμπόδια στο βιοτικό επίπεδο του κατώτερου 99 τοις εκατό του πληθυσμού. Αυτά τα εμπόδια περιλαμβάνουν την παγκοσμιοποίηση, την αύξηση του κόστους των πόρων και τα υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα και ιδιωτικά χρέη. Εν συντομία, ο ίδιος αναμένει ότι η αύξηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των μη-προνομιούχων θα επιβραδυνθεί δραματικά. Πράγματι, φαίνεται να έχει ήδη γίνει. Παρόμοιες εξελίξεις συμβαίνουν και σε άλλες χώρες υψηλού εισοδήματος.

Για σχεδόν δύο αιώνες, υψηλού εισοδήματος χώρες απολαμβάνουν κύματα καινοτομίας, που τους έφεραν σημαντική ευημερία και ισχύ σε σχέση με άλλους. Αυτός ήταν ο κόσμος του αμερικανικού ονείρου και της αμερικανικής ιδιαιτερότητας. Τώρα η καινοτομία είναι αργή και η οικονομική διαφορά μπορεί να καλυφθεί γρήγορα. Οι ελίτ των χωρών αυτών απολαμβάνουν αυτό το νέο κόσμο. Το υπόλοιπο του πληθυσμού όχι και τόσο. Συνηθίστε το. Δεν θα αλλάξει.