ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΛΕΣ ΕΦΙΚΤΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ

του Γ.Γ.

Όταν οι Γάλλοι ξύπνησαν εκείνο το πρωί , αναρωτήθηκαν ποια καινούρια αναστάτωση τους περίμενε. Μετά τις εκλογές κι ενώ περίμεναν την μετάβαση των εξουσιών , οι καταλήψεις των επιχειρήσεων είχαν πολλαπλασιαστεί. Όλο και περισσότεροι ειδικευμένοι εργάτες , συνταξιούχοι και μαθητές έρχονταν να ενωθούν με άνεργους νέους που , εδώ και δύο χρόνια , κατελάμβαναν συνεχώς εγκαταλειμμένα εργοστάσια , όπου οργάνωναν την πρωτόγονη παραγωγή αντικειμένων για κάθε χρήση. Άδεια κτήρια είχαν μετατραπεί σε κοινότητες , παραγωγικούς συνεταιρισμούς ή σε πρωτόγονα σχολεία. Στα σχολεία , οι μαθητές είχαν να εκμεταλλεύονται τις καινούριες γνώσεις τους και με ή χωρίς την συνεργασία των δασκάλων , είχαν εγκαταστήσει εκτροφεία κουνελιών , κυπρίνων και χελωνών , όπως επίσης και μηχανές επεξεργασίας μετάλλου και ξύλου.

Την πρώτη μέρα μετά την μεταβίβαση των εξουσιών , όσοι θέλησαν να πάνε στην δουλειά τους , δοκίμασαν την πρώτη έκπληξη : κατά την διάρκεια της νύχτας είχαν τραβήξει άσπρες γραμμές στο κατάστρωμα των κυριότερων αρτηριών όλων των μεγάλων πόλεων. Έτσι , θα υπήρχε από δω και πέρα μία λωρίδα προορισμένη  για τα λεωφορεία , ενώ στους παράλληλους δρόμους δημιουργήθηκαν και λωρίδες για τα ποδήλατα και τα μοτοποδήλατα. Στην είσοδο των πόλεων , εκατοντάδες δίκυκλα βρίσκονταν στην διάθεση του κοινού και σειρές λεωφορείων της αστυνομίας συμπλήρωναν την λειτουργία των λεωφορείων. Ούτε πωλούσαν ούτε ήλεγχαν εισιτήρια.

  

Το μεσημέρι , η κυβέρνηση ανήγγειλε ότι αποφασίστηκε να καταργήσει τα εισιτήρια  και σταδιακά, σε διάστημα δώδεκα μηνών , να απαγορεύσει την κυκλοφορία ιδιωτικών αυτοκινήτων στις πόλεις. Επτακόσιες γραμμές τρόλλεϋ θα δημιουργούνταν ή θα ξαναλειτουργούσαν στις κυριότερες πόλεις και είκοσι έξι χιλιάδες λεωφορεία θα κατασκευάζονταν στους επόμενους δώδεκα  μήνες. Ο φόρος προστιθέμενης αξίας των ποδηλάτων και μοτοσυκλετών καταργείται κι έτσι η τιμή τους θα πέσει  κατά 20%.

Το βράδυ , ο πρόεδρος δημοκρατίας και ο πρωθυπουργός ανάλυσαν το γενικό πρόγραμμα όπου  εντάσσονταν αυτά τα μέτρα. Από το 1972 , είπε ο πρόεδρος , το ακαθάριστο κατά κεφαλήν εθνικό εισόδημα των Γάλλων είχε φτάσει στο ίδιο περίπου επίπεδο με των Αμερικανών. Υπήρχε μόνο μία διαφορά 5% έως 12% ανάλογα με τις διακυμάνσεις του φράγκου , κι εν πάση  περιπτώσει , με τιμή φράγκου κατώτερη από την πραγματική του αξία. Ναι , Γαλλίδες και Γάλλοι , φτάσαμε σχεδόν την Αμερική , υπογράμμισε ο πρόεδρος. Και πρόσθεσε : Πάντως , δεν έχουμε λόγους να είμαστε περήφανοι γι αυτό. Ο πρόεδρος υπενθύμισε την εποχή όπου το βιοτικό  επίπεδο των Αμερικανών φαινόταν σαν ένα απλησίαστο όνειρο για τους Γάλλους. Μόλις πριν δέκα χρόνια οι οπαδοί της προόδου ισχυρίζονταν  πως την ημέρα που οι Γάλλοι εργάτες θα είχαν τους μισθούς των Αμερικανών συναδέλφων τους θα έπαυαν τα επαναστατικά κινήματα και η αμφισβήτηση του καπιταλισμού. Έκαναν μεγάλο λάθος. Πολύ μεγάλο ποσοστό Γάλλων εργατών και υπαλλήλων είχαν τώρα μισθούς αμερικανικού επιπέδου χωρίς αυτό να εμποδίζει τον ριζοσπαστισμό τους. Το αντίθετο. Στην Γαλλία , όπως και στις Ηνωμένες Πολιτείες , πληρώνουμε όλο και πιο ακριβά μια , όλο και πιο αμφίβολη ευημερία. Αντιμετωπίζουμε αυξανόμενο  κόστος για μειωμένες απολαβές. Η οικονομική ανάπτυξη δεν μας έφερε ούτε μεγαλύτερη  δικαιοσύνη , ούτε περισσότερη ανάπαυση και χαρά για την ζωή. Έχω την γνώμη  ότι ακολουθήσαμε λάθος δρόμο και πρέπει να αλλάξουμε πορεία. Η κυβέρνηση λοιπόν επεξεργάστηκε ένα πρόγραμμα για  άλλου είδους ανάπτυξη και για άλλη οικονομία , με διαφορετικές δομές. Η φιλοσοφία του προγράμματος αυτού , παρατήρησε ο πρόεδρος , έγκειται σε τρία βασικά σημεία :

1. Θα εργαζόμαστε λιγότερο. Μέχρι  τώρα , σκοπός της οικονομικής δραστηριότητας ήταν η ανάπτυξη του κεφαλαίου για να αυξηθούν η παραγωγή και οι πωλήσεις , για να αναπτυχθούν τα κέρδη που θα επέτρεπαν , αν επενδύονταν πάλι , την ανάπτυξη του κεφαλαίου και ούτω καθεξής. Η διαδικασία αυτή κατ ανάγκη έφτασε στο τέλος της. Μετά από ένα ορισμένο σημείο δεν μπορεί να συνεχισθεί παρά μόνο με την καταστροφή του περισσεύματος της. Είχαμε πράγματι φτάσει σ αυτό το σημείο , είπε ο πρόεδρος. Στο παρελθόν είχαμε φαινομενικά κατορθώσει να επιτύχουμε πλήρη απασχόληση ανθρώπων και παραγωγικού δυναμικού μόνο χάρη στην λεηλασία της ανθρώπινης εργασίας και των φυσικών πόρων. Στο μέλλον λοιπόν  , θα εργαζόμαστε λιγότερο , καλύτερα και διαφορετικά. Ο πρωθυπουργός θα παρουσιάσει τις προτάσεις  πάνω σ αυτό το θέμα . Χωρίς να περιμένει ωστόσο , ο πρόεδρος επιθυμούσε να επιβεβαιώσει την ακόλουθη αρχή: Κάθε ενήλικας θα έχει δικαίωμα στα αναγκαία , είτε απασχολείται κάπου , είτε όχι. Κι αυτό ,  γιατί εφόσον ο μηχανισμός της παραγωγής έχει φτάσει τεχνικά  σε τέτοια αποτελεσματικότητα που τμήμα μόνο της διαθέσιμης εργασίας να επαρκεί για να καλύψει όλες τις ανάγκες του πληθυσμού δεν είναι πια δυνατό το δικαίωμα για πλήρεις αποδοχές να εξαρτάται από την πλήρη απασχόληση σε μία εργασία. Κερδίσαμε , συμπέρανε ο πρόεδρος , το δικαίωμα στην ελεύθερη εργασία και στον ελεύθερο χρόνο.

2.Θα καταναλώνουμε καλύτερα. Μέχρι τώρα , τα προϊόντα σχεδιάζονταν με τρόπο που να αποφέρουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κέρδος στις εταιρείες που τα κατασκεύαζαν . Από δω και πέρα , είπε ο πρόεδρος , θα σχεδιάζονται για να αποφέρουν τη μεγαλύτερη δυνατή ικανοποίηση τόσο σε εκείνους  που τα χρησιμοποιούν όσο και σε εκείνους  που τα παράγουν. Γι αυτόν τον λόγο , οι επιχειρήσεις-κλειδιά του κάθε κλάδου θα γίνονταν κοινωνική ιδιοκτησία. Σκοπός των επιχειρήσεων θα είναι να παρέχουν έναν αριθμό τυποποιημένων μοντέλων για τον κάθε τομέα, ίδιας ποιότητας , σε ποσότητες που να επαρκούν για τις ανάγκες του συνόλου. Ο σχεδιασμός των μοντέλων αυτών θα βασιζόταν σε τέσσερα θεμελιώδη κριτήρια: μεγάλη διάρκεια , εύκολη επισκευή , βελτίωση των συνθηκών  παραγωγής , ν α μην προκαλούν μόλυνση.  Η ανθεκτικότητα των προϊόντων , διατυπωμένη σε αριθμό ωρών χρήσης , θα αναγραφόταν υποχρεωτικά δίπλα στην τιμή. Οφείλουμε να προβλέψουμε τις αυξημένες παραγγελίες αυτών των προϊόντων από το εξωτερικό , παρατήρησε ο πρόεδρος , μια και  θα είναι μοναδικά στον κόσμο.

3. Θα κάνουμε  την παιδεία στοιχείο της καθημερινής ζωής για όλους. Μέχρι τώρα , η ανάπτυξη του σχολείου , συμβάδιζε με την γενικευμένη αμάθεια. Έτσι , είπε ο πρόεδρος , ξεμάθαμε ν ανατρέφουμε τα παιδιά μας , να μαγειρεύουμε  τα φαγητά μας και να τραγουδάμε τα τραγούδια μας. Επαγγελματίες μας παρέχουν τροφή και τραγούδια σε κονσέρβα.  Φτάσαμε στο σημείο , παρατήρησε ο πρόεδρος , οι γονείς να θεωρούν ότι διπλωματούχοι επαγγελματίες είναι οι μόνοι ειδικοί  για ν ανατρέφουν όπως πρέπει τα παιδιά τους. Σε λίγο , θα αναθέτουμε σε επαγγελματίες γελωτοποιούς να γεμίζουν ηλεκτρονικά  τον ελεύθερο χρόνο που κερδίσαμε , γκρινιάζοντας για την κακή ποιότητα των αγαθών και των υπηρεσιών που καταναλώνουμε. Ήταν επείγουσα ανάγκη , είπε ο πρόεδρος , να ξαναπάρουν τα άτομα και οι ομάδες στα χέρια τους την εξουσία για την οργάνωση της ύπαρξης τους , του περιβάλλοντος όπου ζουν  και των μεταξύ τους ανταλλαγών. Η επανάκτηση και η ανάπτυξη της ατομικής και συλλογικής αυτονομίας είναι η μοναδική διέξοδος για ν αποφύγουμε την δικτατορία του κρατικού μηχανισμού.

Ο πρόεδρος παραχώρησε στη συνέχεια τον λόγο στον πρωθυπουργό για να εκθέσει το πρόγραμμα αλλαγών. Ο πρωθυπουργός άρχισε με την ανάγνωση ενός καταλόγου είκοσι εννέα επιχειρήσεων και εταιρειών που ζητούσε την κοινωνικοποίηση τους. Πάνω από τις μισές υπάγονταν στον τομέα των καταναλωτικών αγαθών , γιατί επρόκειτο ν αρχίσει η άμεση εφαρμογή της αρχής λιγότερη εργασία και καλύτερη κατανάλωση.

Για να εφαρμοστούν στην πράξη αυτές οι αρχές , είπε ο πρωθυπουργός , έπρεπε ν απευθυνθούμε στους ίδιους τους εργαζόμενους: είναι δική τους υπόθεση να ενωθούν σε γενικές συνελεύσεις και ειδικευμένες ομάδες εργασίας , σύμφωνα με την μέθοδο που εφαρμόστηκε  στην  Lip  , όσον αφορά στον καταμερισμό της εργασίας και την από κοινού λήψη όλων των αποφάσεων. Οι εργαζόμενοι έπρεπε να ορίσουν προθεσμία ενός μηνός , κατά την εκτίμηση του πρωθυπουργού , για να προσδιορίσουν , με την βοήθεια εξωτερικών συμβούλων και επιτροπών καταναλωτών , έναν περιορισμένο αριθμό μοντέλων , προδιαγραφών ποιότητας και στόχων παραγωγής. Μία νέα μέθοδος διεύθυνσης είχε κιόλας αρχίσει να εφαρμόζεται από μία ημιπαράνομη ομάδα της INSEE.

Τον ερχόμενο μήνα , είπε ο πρωθυπουργός , μόνο το απόγευμα θα ήταν αφιερωμένο στην παραγωγή , ενώ το πρωινό θα χρησίμευε για τις συλλογικές εργασίες. Ο στόχος που πρέπει να βάλλουν οι εργαζόμενοι , είναι να καλύπτουν με την παραγωγή τους όλα τα είδη πρώτης ανάγκης , περιορίζοντας την εβδομαδιαία  διάρκεια εργασίας  στις εικοσιτέσσερις ώρες. Ο αριθμός τους βέβαια έπρεπε να αυξηθεί. Δεν θα έλειπαν οι γυναίκες και οι άνδρες που θα ενδιαφέρονταν να προσληφθούν.

Οι εργαζόμενοι εξάλλου , παρατήρησε ο πρωθυπουργός , θα ήταν ελεύθεροι να οργανωθούν έτσι , ώστε ο καθένας να μπορεί να δουλεύει άλλοτε περισσότερο κι άλλοτε λιγότερο από εικοσιτέσσερις ώρες στην ίδια επιχείρηση. Θα ήταν ελεύθεροι , για ορισμένους περιόδους ,  να καταλαμβάνουν δύο ή τρείς θέσεις μερικής απασχόλησης , ή να εργάζονται στην γεωργία κατά το τέλος καλοκαιριού και στις οικοδομές την άνοιξη ,  με λίγα λόγια να μαθαίνουν και να ασκούν πολλά επαγγέλματα μαζί. Είχαν το δικαίωμα να δημιουργήσουν , για τον σκοπό αυτό , ένα χρηματιστήριο για ανταλλαγές απασχολήσεων , εφόσον  βέβαια η αμοιβή των δύο χιλιάδων φράγκων τον μήνα για εικοσιτέσσερις ώρες δουλειάς την εβδομάδα , θα λαμβάνονταν ως μέση βάση.

Δύο άτομα , είπε ο πρωθυπουργός, θα μπορούν να ζήσουν με δύο χιλιάδες φράγκα τον μήνα , αν ληφθούν υπ όψιν και οι συλλογικές ευκολίες και υπηρεσίες που θα βρίσκονται στην διάθεση τους. Η πολυτέλεια  δεν θα απαγορευτεί. Θα πρέπει  πάντως να κερδίζεται με εργασία. Ο πρωθυπουργός έδωσε γι αυτό το θέμα τα ακόλουθα παραδείγματα : μία δεύτερη κατοικία αντιπροσωπεύει περίπου τρείς χιλιάδες ώρες εργασίας. Όποιος θέλει ν αγοράσει δεύτερη κατοικία , θα πρέπει να εργαστεί , εκτός από τις εικοσιτέσσερις ώρες την εβδομάδα , τρείς χιλιάδες ώρες σε κάποιο οικοδομικό επάγγελμα ή βιομηχανία κατασκευών από τις οποίες τουλάχιστον οι χίλιες πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί εκ των προτέρων. Άλλα αντικείμενα που υπάγονται στα μη απαραίτητα , όπως τα ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα ( που αντιπροσωπεύουν περίπου εξακόσιες ώρες εργασίας) θα μπορεί να το αποκτήσει με τον ίδιο τρόπο. Το χρήμα δεν δίνει δικαιώματα ,παρατήρησε ο πρωθυπουργός. Πρέπει να μάθουμε να εκτιμούμε την τιμή των προϊόντων σε ώρες εργασίας. Αυτή η τιμή-εργασία , συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός , γρήγορα θα μειωθεί.  Έτσι , σύντομα , θα μπορεί κανείς με εξακόσιες ώρες εργασίας να προμηθεύεται όλα τα υλικά που θα δίνουν την δυνατότητα σε οποιονδήποτε μη ειδικό που ξέρει λίγο να μαστορεύει , να κατασκευάσει για τον εαυτό του , σε χίλιες πεντακόσιες ώρες , μία γερή κατοικία.

Στόχος , διευκρίνισε , θα είναι η σταδιακή κατάργηση της παραγωγής και των εμπορευματικών ανταλλαγών με την αποκέντρωση και σμίκρυνση των μονάδων παραγωγής , έτσι ώστε κάθε κοινότητα βάσης να παράγει τουλάχιστον  τα μισά  απ όσα καταναλώνει. Γιατί , πηγή της σπατάλης και των στερήσεων , επισήμανε ο πρωθυπουργός , υπήρξε το ότι κανείς δεν καταναλώνει ότι παράγει , ούτε παράγει ότι καταναλώνει.

Η κυβέρνηση , για να κάνει το πρώτο βήμα προς την νέα κατεύθυνση , επέτυχε η βιομηχανία να αυξήσει άμεσα την παραγωγή κατά 30% αλλά και να παραδώσει τα μισά ποδήλατα και μοτοποδήλατα σε έτοιμα κομμάτια που θα τα συναρμολογήσουν οι αγοραστές. Έχουν τυπωθεί λεπτομερείς οδηγίες χρήσεως. Θα γινόταν χωρίς καθυστέρηση  η εγκατάσταση πάγκων συναρμολογήσεως με όλα τα απαραίτητα εργαλεία στα δημαρχεία , τα σχολεία , τα αστυνομικά τμήματα , τους στρατώνες , τα πάρκα και τα δημόσια πάρκινγκ…  Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ευχή , οι κοινότητες βάσης ν αναπτύξουν στο μέλλον τέτοιου είδους πρωτοβουλίες : κάθε γειτονιά , κάθε πόλη , μα και κάθε μεγάλο οικοδομικό συγκρότημα , θα πρέπει  να αποκτήσουν τα δικά τους εργαστήρια δημιουργικής κι ελεύθερης παραγωγής, όπου οι άνθρωποι στον ελεύθερο χρόνο τους , θα παράγουν κατά τις επιθυμίες τους , διαθέτοντας  μία ποικιλία εργαλείων όλο και πιο τελειοποιημένων. Η εβδομάδα των εικοσιτεσσάρων  ωρών και η εγγυημένη εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων ζωής θα επιτρέψουν στους ανθρώπους να οργανωθούν μεταξύ τους για να αλληλοεξυπηρετούνται  (για την φροντίδα των παιδιών , την βοήθεια προς τους ηλικιωμένους, την μετάδοση γνώσεων) και ν αποκτήσουν από κοινού τον συλλογικό εξοπλισμό που επιθυμούν. Σταματήστε να ρωτάτε κάθε στιγμή , τι κάνει η κυβέρνηση? τόνισε ο πρωθυπουργός. Ο προορισμός της κυβέρνησης είναι να παραδώσει την εξουσία στα χέρια του λαού.

  

Το επιστέγασμα της καινούριας κοινωνίας , εξακολούθησε ο πρωθυπουργός , ήταν η αλλαγή στην εκπαίδευση. Είναι απαραίτητο όλα τα παιδιά κατά την σχολική τους ζωή να εξοικειωθούν με το δούλεμα του πηλού , του μετάλλου  , του ξύλου , του πανιού και της πέτρας και σε συνάρτηση με τις δραστηριότητες αυτές να διδαχθούν την ιστορία , τις επιστήμες , τα μαθηματικά και την λογοτεχνία.

Μετά την υποχρεωτική  εκπαίδευση , συνέχισε ο πρωθυπουργός , ο καθένας θα προσφέρει για πέντε χρόνια , παράλληλα με την φοίτηση ή τις σπουδές της εκλογής του , είκοσι ώρες κοινωνικής  εργασίας που θα του αποφέρει πλήρες εισόδημα. Την κοινωνική εργασία θα πρέπει να προσφέρει σε έναν ή περισσότερους από τους τέσσερις ακόλουθους τομείς : γεωργία , σιδηρουργία και ορυχεία , οικοδομή , δημόσιες υπηρεσίες και υγιεινή , φροντίδα των αρρώστων , των ηλικιωμένων και των παιδιών.

Κανένας φοιτητής-εργαζόμενος , διευκρίνισε ο πρωθυπουργός , δεν θα είναι υποχρεωμένος  να εκτελεί περισσότερο από τρείς μήνες τις πιο άχαρες δουλειές , όπως του σκουπιδιάρη , του νοσοκόμου  ή του χειρώνακτα  εργάτη. Από την άλλη πλευρά , όλοι , μέχρι τα σαράντα τους χρόνια ,  θα είναι υποχρεωμένοι να κάνουν τέτοιες εργασίες  για δώδεκα μέρες τον χρόνο , κατά μέσο όρο . Δεν θα υπάρχουν πια σ αυτόν τον τόπο ούτε ναμπάμπ , ούτε παρίες , διακήρυξε ο πρωθυπουργός.  Εξακόσια ογδόντα κέντρα αυτο-διδασκαλίας και αυτο-εκπαίδευσης  , για πολλούς κλάδους , ανοιχτά μέρα-νύχτα για όλους , σε δύο χρόνια θα βρίσκονται στη διάθεση του κάθε απομακρυσμένου  χωριού , έτσι ώστε κανείς να μην παγιδεύεται σε ένα επάγγελμα που δεν είναι της αρεσκείας του. Τον τελευταίο χρόνο της εργασίας-εκπαίδευσης , οι φοιτητές εργαζόμενοι θα μπορούν να σχηματίσουν μικρές αυτόνομες ομάδες για να υλοποιήσουν κάποια πρωτότυπη πρωτοβουλία , που θα είχαν προηγουμένως συζητήσει με την τοπική τους κοινότητα. Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ελπίδα ότι πολλές απ αυτές τις πρωτοβουλίες θα επιχειρήσουν να ξαναδώσουν ζωή στις ερημωμένες περιοχές της κεντρικής Γαλλίας  και να εισαγάγουν ξανά εκεί μεθόδους καλλιέργειας που να σέβονται το οικοσύστημα. Πολλοί άνθρωποι , είπε , ανησυχούν για την εξάρτηση της Γαλλίας από το εξωτερικό για τα καύσιμα των αυτοκινήτων και της βιομηχανίας , ενώ είναι πιο σοβαρή η εξάρτηση της από την αμερικανική σόγια για τα μπιφτέκια της και από την πετροχημική βιομηχανία  για τα δημητριακά και τα λαχανικά της.

Η υπεράσπιση του εδάφους , απαιτεί  ,  πρώτ  απ όλα , την κατοχή του , είπε ο πρωθυπουργός. Η εθνική κυριαρχία εξαρτάται πρώτα  απ όλα, από την ικανότητα να ξέρουμε να τρεφόμαστε εμείς οι ίδιοι. Γι αυτό και η κυβέρνηση θα κάνει ότι μπορεί για να παροτρύνει εκατό χιλιάδες άτομα τον χρόνο να εγκατασταθούν στις περιοχές που εγκαταλείπονται  με σκοπό να εισαγάγει ξανά και να τελειοποιήσει την βιολογική καλλιέργεια και κτηνοτροφία καθώς και τις ήπιες τεχνολογίες. Κάθε επιθυμητή επιστημονική και υλική βοήθεια θα παρασχεθεί για πέντε χρόνια στις καινούριες αγροτικές κοινότητες. Οι τελευταίες , θα συμβάλλουν στην καταπολέμηση της πείνας στον κόσμο , περισσότερο από τις εξαγωγές πυρηνικών σταθμών και εντομοκτόνων παρασκευασμάτων.

Ο πρωθυπουργός είπε τέλος ότι , για να καλλιεργείται η φαντασία και η ανταλλαγή των ιδεών , η τηλεόραση δεν θα λειτουργεί την Παρασκευή και το Σάββατο.