iskra
Του Κ. ΠΑΠΟΥΛΗ*
Εισαγωγικά: ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΚΑΝΩ ΤΡΕΙΣ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΜΟΥ:
1) Κανένα οικονομικό σχέδιο, όσο καλά υπολογισμένο κι αν είναι, δεν αρκεί. Πρέπει να λάβει υπ΄οψιν του την κοινωνία που κινείται, τις τάξεις και τα συγκρουόμενα συμφέροντα. Όμως πρέπει να ξεκινήσουμε από το σχέδιο ανάπτυξης της παραγωγής-μείωσης της ανεργίας, να το υπολογίσουμε και να το μελετήσουμε όσο καλύτερα γίνεται και μετά να το συνδυάσουμε με τις αλλαγές που απαιτούνται (για να υλοποιηθεί αυτό το σχέδιο) (α) στις σχέσεις παραγωγής και, (β) στο πολιτικό, ιδεολογικό και πολιτιστικό εποικοδόμημα. Aυτό, είναι που λείπει από την ελληνική κοινωνία όλα αυτά τα χρόνια, και όχι το ανάποδο, η επίκληση της αλλαγής των κοινωνικών και παραγωγικών σχέσεων. Η συγκεκριμένη απάντηση για την έξοδο από την κρίση είναι προαπαιτούμενο οποιασδήποτε κοινωνικής αλλαγής. Το ανάποδο είναι το αόριστο και μας οδηγεί σε μια ιδεαλιστική θεώρηση των πραγμάτων. Αυτή είναι και η θέση του Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών, Δημήτρης Μπάτσης.
Η έξοδος της χώρας από την κρίση με ίδιες δυνάμεις, η ανάκτηση της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας, η απελευθέρωση από τα δεσμά των πιστωτών, η αποχώρηση από τον σκληρό πυρήνα (το ευρώ), της ζώνης της υπερπαγκοσμιοποίησης (την Ε.Ε.), η ανάκτηση των μέσων οικονομικής πολιτικής που εξασφαλίζει το εθνικό νόμισμα, αλλά και μέσων εμπορικής κ.α., πολιτικών, μέσω της περαιτέρω αποπαγκοσμιοποίησης της πατρίδας μας, θα ενισχύσει σημαντικά τις δυνάμεις της εργασίας και της δημοκρατίας. Η νίκη μιας ευρύτατης κοινωνικής και πολιτικής, αντιμονοπωλιακής- πατριωτικής-δημοκρατικής συμμαχίας αποτελεί και το πρώτο και απαραίτητο στάδιο για οποιαδήποτε συνέχεια και κοινωνικό μετασχηματισμό.
2) Είναι λάθος να κάνουμε σύγκριση με την «προμνημονιακή» Ελλάδα της «χρυσής» εποχής του ευρώ, π.χ. : των ετών 2001-2008. Αυτή η οικονομία ήταν μια οικονομία-φούσκα που η ανάπτυξή της στηρίχθηκε στον εξωτερικό δανεισμό. Μάλιστα μπορούμε να πούμε, με βάση την ανάλυση που έχουμε κάνει για το πώς αναπτύσσεται η ελληνική οικονομία χωρίς εξωτερικό δανεισμό (Thirlwall), η οποία «ταιριάζει» και με τα στοιχεία (των εντός ευρωπαϊκού οικονομικού χώρου) ρυθμούς μεγέθυνσής της (1981-1994), ότι από το 4% της ετήσιας ανάπτυξης της «χρυσής» εποχής, το 2,8% οφείλεται στον εξωτερικό δανεισμό. Το παραγωγικό της μοντέλο ήταν στρεβλωμένο, ενώ το καταναλωτικό της μοντέλο ήταν σαθρό και στηριζόταν κατά μεγάλο βαθμό σε εισαγόμενα αγαθά που καλύπτονταν με μελλοντικό χρέος. Αυτό το παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο, με αφορμή την διεθνή κρίση, οδήγησε στην παραγωγική και δημοσιονομική χρεοκοπία της χώρας.
Δεν είναι δυνατόν ως διά μαγείας να επιστρέψουμε με την μία σε επίπεδα 2008. Κάνουμε καθαρό, όμως, ότι μιλάμε για άλλο μοντέλο ανάπτυξης, που σε πρώτη φάση στηρίζεται στην ανάκτηση της εγχώριας αγοράς και στην ενεργοποίηση του λανθάνοντος παραγωγικού δυναμικού και σε δεύτερη, σε σχεδιασμένη πολιτική που οδηγεί σε στροφή στη βιομηχανία, πολυτεχνική εκπαίδευση, πολυκλαδική ανάπτυξη με αύξηση της παραγωγικότητας, υποκατάσταση εισαγωγών. Κεντρικός στόχος είναι η πλήρη απασχόληση της εργασίας, το «δουλειά για όλους». Μιλάμε επίσης, για μια αλλαγή της συνολικής κοινωνικής προτεραιότητας, με στροφή σε μέσα συλλογικής κατανάλωσης και κοινωνικού κράτους αλλά και στην αντίληψη για το ατομικό μοντέλο κατανάλωσης.