Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2014

Η πρωθυπουργική καρέκλα στο μικροσκόπιο*

Το Ποντίκι


Νίκος Ζέρβας
Πρωθυπουργοκεντρισμός: Η δεσπόζουσα θλεση του αρχηγού της κυβέρνησης στο πολιτικό μας σύστημα
Εκδόσεις: 
Μπατσιούλας
Σελ.: 291

Ο πρωθυπουργός ως θεσμός αποτελεί την αιχμή του δόρατος της Δημοκρατίας μας, ωστόσο είναι καιρός να ακονιστεί εκ νέου αυτή η αιχμή, προκειμένου να ανταποκριθεί πληρέστερα και αποτελεσματικότερα στις σύγχρονες απαιτήσεις διακυβέρνησης.

Στην εποχή μας, όπου έχουν τεθεί όλα τα ζητήματα εκ νέου, και κυρίως τώρα που στεκόμαστε προβληματισμένοι μπροστά στις αντοχές και την ποιότητα του δημοκρατικού μας πολιτεύματος, η μελέτη αυτή καταπιάνεται με ένα ιδιαίτερα λεπτό όσο και καθοριστικό για το πολίτευμα θέμα που σχετίζεται με τις πρωθυπουργικές αρμοδιότητες, δηλαδή με τον ρόλο που διαδραματίζει ο πρωθυπουργός θεσμικά στη διεύθυνση της κυβέρνησης και στη λειτουργία του πολιτεύματος. Το πρωτότυπο αυτό πόνημα υπογράφεται από έναν εικοσιτετράχρονο νεαρό και πολλά υποσχόμενο επιστήμονα, τον Νίκο Ζέρβα, και έρχεται ως μια ελπιδοφόρα ψήφος που συνηγορεί υπέρ μιας νεολαίας ζωντανής, καταρτισμένης και ενεργούσας.

Ο Νίκος Ζέρβας παρακολουθεί λεπτομερώς, επαρκώς και οξυδερκώς την ιστορική εξέλιξη του πρωθυπουργικού θεσμού, από τις απαρχές του νεοσύστατου κρατιδίου έως και τις μέρες μας. Σε αυτήν τη διαδρομή γνωρίζει κανείς βήμα προς βήμα τις ιστορικές συγκυρίες και αναγκαιότητες μέσα από τις οποίες έφτασε ο θεσμός του πρωθυπουργού να παίζει τον πρώτο ρόλο στο πολιτικό μας σύστημα. Ωστόσο, και η συνέχεια δεν είναι λιγότερο ενδιαφέρουσα αφού σε αυτήν αναλύονται με ακρίβεια οι βασικές πρωθυπουργικές αρμοδιότητες, οι οποίες εντέλει καθορίζουν και την ποιότητα της διακυβέρνησης αλλά και του ίδιου του δημοκρατικού πολιτεύματος, μια και ο πρωθυπουργός αποτελεί τον βασικό πυλώνα του. Έχοντας σχηματίσει μιαν ιστορική αντίληψη του ρόλου του πρωθυπουργικού θεσμού, ο αναγνώστης μπορεί να παρακολουθήσει την κριτική τοποθέτηση του συγγραφέα, ο οποίος πολύ σωστά τονίζει την ανάγκη του επανακαθορισμού της λειτουργίας του κυβερνητικού σχήματος υπό το βάρος των εξελίξεων και των σύγχρονων αναγκών της κοινωνίας μας. Επανατοποθετώντας ουσιαστικά τον πρωθυπουργικό θεσμό σε νέες βάσεις, εκσυγχρονίζεται η κυβερνητική λειτουργία, έτσι ώστε να αποδεσμευτεί από τις κακοδαιμονίες και τις αγκυλώσεις του παλαιού πολιτικού συστήματος.


Μέσα από την ενδελεχή επιστημονική μελέτη του πρωθυπουργικού αξιώματος από τις απαρχές του έως σήμερα, ο συγγραφέας εξάγει πολύτιμα συμπεράσματα που καταδεικνύουν την επείγουσα ανάγκη ανανέωσης της διακυβέρνησης και της πολιτικής διοίκησης του τόπου. Η θεσμική ανανέωση, εκτός των άλλων, και των πρωθυπουργικών εξουσιών είναι επιτακτικό αίτημα της εποχής, το οποίο μάλιστα προκύπτει και από τις δυσχερείς εξελίξεις στην κοινωνία μας λόγω της οικονομικής - αξιακής κρίσης. Είναι, για παράδειγμα, φανερό ότι στις πρωθυπουργικές υπερεξουσίες καθοριστικό ρόλο παίζει και το εκλογικό σύστημα, όπως λόγου χάρη αυτό της ενισχυμένης αναλογικής. Αυτό δηλώνουν και τα προσωποπαγή χαρακτηριστικά της ψήφου μας: όλοι μιλάμε για χαρισματικά πρόσωπα και όχι για χαρισματικούς θεσμούς!

Εν κατακλείδι, η μελέτη του Ν. Ζέρβα, ο οποίος υποθέτω ότι θα ολοκλήρωσε πρόσφατα τις πανεπιστημιακές του σπουδές, έρχεται σε μια κατάλληλη για το πολιτικό μας σύστημα στιγμή, επισημαίνοντας ουσιαστικές αδυναμίες του πολιτεύματος αλλά και του ξεπερασμένου πλέον πρωθυπουργοκεντρικού τρόπου διακυβέρνησης της χώρας.

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ ART, τεύχος 1839 στις 20 Νοεμβρίου 2014

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου