Κουφέτα... χωρίς γάμο: To Κίνημα προτείνει αλλά ζορίζεται πολλαπλώς*

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου

Το Κίνημα προτείνει, αλλά ζορίζεται πολλαπλώς

«Αν ο τόπος χρειάζεται μια γενναία τομή, αυτή δεν μπορεί να είναι πολιτικά ουδέτερη». Αυτή η φράση του Αλέξη Τσίπρα, στην απάντησή του προς τη Φώφη Γεννηματά για την επιστολή της με τις προτάσεις για αναθεώρηση του συντάγματος, είναι ίσως το κλειδί για να ερμηνεύσουμε τη σπουδή του πρωθυπουργού να απαντήσει στην πρόεδρο του Κινήματος Αλλαγής.

Όντως το πολιτικό πρόσημο είναι αυτό που αξιολογούν κυρίως το Μαξίμου και η Κουμουνδούρου, που είδαν ως θεόσταλτο δώρο την επιστολή της Γεννηματά.

Η συζήτηση για το σύνταγμα είναι πολλαπλώς ωφέλιμη για τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα, καθώς προσφέρει στο κυβερνών κόμμα ένα πολιτικό πεδίο δράσης στο οποίο μπορούν να εξυπηρετηθούν ταυτοχρόνως αρκετοί στόχοι. Επιγραμματικά:

● Η φιλοτέχνηση ενός προφίλ ήπιου και συναινετικού προς όλες τις πολιτικές δυνάμεις πλην της Ν.Δ. και της Χρυσής Αυγής.

● Η δυνατότητα να απευθύνεται ευθέως στο εκλογικό κοινό της Κεντροαριστεράς, ώστε να εκπέμπει συνεχώς το μήνυμα ότι το μέλλον αυτού του κόσμου βρίσκεται στον ΣΥΡΙΖΑ.

● Η παρεμπόδιση μιας μελλοντικής συμπόρευσης - συγκυβέρνησης του Κινήματος Αλλαγής με τη Ν.Δ. σε περίπτωση ήττας του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές.

● Η επίτευξη πολιτικής σύγκλισης μεταξύ Αριστεράς και Κεντροαριστεράς στο μέλλον – υπό πολλές προϋποθέσεις βεβαίως.

Οι κυβερνητικοί στόχοι

Ειδικότερα ο ΣΥΡΙΖΑ, μετά την πρόταση του Σταύρου Θεοδωράκη για τη δημιουργία Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, την οποία αποδέχθηκε να λάβει σοβαρά υπ’ όψιν ο πρωθυπουργός κατά την τελική πρόταση της κυβέρνησής του ύστερα από συνάντηση με τον επικεφαλής του Ποταμιού, βλέπει στην πρόταση της Φώφης Γεννηματά μια ακόμη ευκαιρία για διεμβολισμό του καρκινοβατούντος αντιπολιτευτικού «μετώπου».

Η συζήτηση για την πρόταση αυτή – είτε γίνει κατ’ ιδίαν, όπως θέλει ο Τσίπρας, είτε δημοσίως, όπως προκρίνει η Γεννηματά – δίνει στον ΣΥΡΙΖΑ τη δυνατότητα να παίξει σε κάμποσα διαφορετικά ταμπλό:

1. Προεκλογικά Μαξίμου και Κουμουνδούρου θεωρούν ότι θα ενισχυθεί η απόπειρα διείσδυσης στον χώρο της Κεντροαριστεράς, η οποία πάει καλά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά χωλαίνει στο εσωτερικό – μεταξύ άλλων λόγω της συγκυβέρνησης με τους ΑΝΕΛΛ, αλλά και των μετώπων στα πεδία της «κάθαρσης».

2. Παράλληλα εκτιμάται ότι η προσπάθεια της Γεννηματά και του ΚΙΝΑΛΛ να τηρήσουν ίσες αποστάσεις από τη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ θα παραμείνει ψευδεπίγραφη και ο δρόμος για μετεκλογική συνεργασία του Κινήματος με τη Ν.Δ. θα εξομαλύνεται διαρκώς, αν δεν υπάρχουν γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ Αριστεράς και Κεντροαριστεράς.

Αν, αντιθέτως, υπάρξει ένας θεσμικός διάλογος με κοινούς στόχους και «προοδευτικό πρόσημο», τότε θεωρείται βέβαιο ότι η Γεννηματά, ανεξαρτήτως των προθέσεών της, θα έρθει σε αναπόφευκτη σύγκρουση με τα «βαρίδια» τύπου Βενιζέλου και Λοβέρδου, οι οποίοι πλέον, ως άποψη και δημόσια παρουσία, ταυτίζονται πολύ περισσότερο με τη Ν.Δ. παρά με το Κίνημα Αλλαγής και είναι αυτοί που κυρίως επιδιώκουν τη σύγκλιση – και μάλιστα... προεκλογικά – με τη Νέα Δημοκρατία.

3. Αν αρχίσει και παγιωθεί τους επόμενους μήνες ο διάλογος για μια κορυφαία πολιτική πρωτοβουλία, όπως η αναθεώρηση του συντάγματος, στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν ότι θα δημιουργηθεί μια βάση μελλοντικής προσέγγισης, η οποία θα λειτουργήσει σε δύο επίπεδα:

● Θα μεγιστοποιήσει το κόστος για το Κίνημα Αλλαγής σε περίπτωση μετεκλογικής συνεργασίας με τη Ν.Δ. και ο ΣΥΡΙΖΑ θα απομείνει ο μόνος εκπρόσωπος του «προοδευτικού πόλου».

● Θα διευκολύνει μια μετεκλογική συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ - ΚΙΝΑΛΛ σε περίπτωση εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ, αφού στην Κουμουνδούρου όλο και περισσότερα στελέχη θεωρούν αδιανόητη την πιθανότητα να επαναληφθεί η συγκυβέρνηση με τους Ανεξάρτητους Έλληνες.

Πολλά εμπόδια

Δεδομένου ότι το άθροισμα των Κοινοβουλευτικών Ομάδων ΣΥΡΙΖΑ, ΔΗΣΥ, Ποταμιού και ΑΝΕΛΛ είναι 180, θα μπορούσε κάποιος να εικάσει ότι η εξεύρεση μιας μίνιμουμ συμφωνίας είναι εφικτή, παρότι στο εσωτερικό των δύο μπλοκ (κυβέρνησης και Κινήματος Αλλαγής) υπάρχουν έντονες διαφορές αντιλήψεων σε κομβικά θέματα, όπως π.χ. η αναθεώρηση των σχέσεων πολιτείας - Εκκλησίας.

Εκ των πραγμάτων όμως αυτή η διαδικασία εμφανίζει διάφορα προβλήματα. Για παράδειγμα η κυβέρνηση τοποθετεί την έναρξή της μετά τον Σεπτέμβριο – κοινώς μετά την έξοδο από το μνημόνιο και με την έναρξη της επόμενης κοινοβουλευτικής περιόδου στις αρχές Οκτωβρίου. Έως τότε, σύμφωνα με την πρόταση που αναμένεται να καταθέσει, την προκαταρκτική δουλειά θα πρέπει να αναλάβει μια διακομματική συνταγματική επιτροπή, η οποία θα συζητήσει και θα επεξεργαστεί τα προς αναθεώρηση άρθρα ή, ενδεχομένως, την ένταξη νέων άρθρων.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι επί ένα εξάμηνο, το πιο κρίσιμο για την έξοδο από το μνημόνιο, την επίλυση του «Μακεδονικού» και εν μέσω της αυξανόμενης έντασης με την Τουρκία και του αδιεξόδου στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, ο επιθυμητός από το Μαξίμου «προοδευτικός πόλος» θα πρέπει να κρατάει τουλάχιστον ένα επίπεδο... πολιτικού πολιτισμού.

Την ίδια ώρα η Ν.Δ. θα πιέζει αφόρητα το Κίνημα Αλλαγής χρεώνοντάς του την – υπαρκτή ή ανύπαρκτη – σύγκλιση με τον ΣΥΡΙΖΑ και απειλώντας το με εκλογική λεηλασία, ενώ οι εσωτερικές συγκρούσεις στον χώρο αυτόν θα οξύνονται μέρα με τη μέρα.

Γι’ αυτόν τον λόγο άλλωστε η Γεννηματά επιθυμεί δημόσιο και όχι κατ’ ιδίαν διάλογο με τον Τσίπρα και τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση γύρω από την πρότασή της, η οποία είναι πρακτικά αδύνατη καθώς η Ν.Δ. θα τινάξει στον αέρα με κάθε τρόπο αυτήν την προοπτική. Όχι μόνο για να αποφύγει τη δημιουργία ενός «προοδευτικού πόλου», αλλά και για να διασφαλίσει ότι, εφ’ όσον κερδίσει τις εκλογές, θα έχει το πάνω χέρι στην κατεύθυνση που θα πάρει η συνταγματική αλλαγή.

Ως εκ τούτων το πιθανότερο είναι, παρά τα πολλά κουφέτα, να μην υπάρξει... γάμος.

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 2014 στις 29-3-2018