Συνεκμετάλλευση: μια εξαιρετικά επικίνδυνη λέξη

του Αντώνη Δ. Παπαγιαννίδη

Μετά και την – με επιθετικό όπως πάντα ύφος – ανακοίνωση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι συντόμως η Τουρκία θα ξεκινήσει έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Κυπριακή ΑΟΖ (προφανώς με «άδεια» των Κατεχομένων του Τουρκοκυπριακού Κράτους που μόνη η Άγκυρα αναγνωρίζει την νομική ύπαρξή του: δεν θα μπορούσε κανείς να φαντασθεί ότι θα ξεκινούσε έστω και η Τουρκία του 2018 έρευνες χωρίς κάποια νομική βάση…) με «τεράστιο πλοίο» που έχει κατά Ερντογάν ναυπηγηθεί προς τον σκοπό αυτό (υποθέτει κανείς ότι πρόκειται για το DeepSeaMetro II που έχει καταπλεύσει στην Τουρκία εδώ και βδομάδες και επιχειρεί να στελεχωθεί), ανεβαίνει και εγκαθίσταται στο προσκήνιο μια εξαιρετικά επικίνδυνη λέξη: συνεκμετάλλευση.

Θα μας επιτρέψει ο αναγνώστης να θυμίσουμε παλιούς δαίμονες: όταν – δεκαετία του ΄70 – είχε προκύψει η εμπλοκή με την αναζήτηση (τότε) πετρελαίου στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, που έφερε Ελλάδα – Τουρκία στο παρά πέντε αληθινής αντιπαράθεσης (η αντιπαράθεση εκείνη «εκτονώθηκε», τραγικά, με την καταστροφή στην Κύπρο και την αδυναμία της Ελλάδας να αντιδράσει), τόσο διπλωματικές όσο και οικονομικές/επιχειρηματικές πηγές – των ΗΠΑ, τίνος άλλου; - είχαν «ανεβάσει» την λύση της συνεκμετάλλευσης. [Θυμίζουμε: άκριτες ανακοινώσεις Χούντας/Παπαδόπουλου το 1973 περί κοιτασμάτων του Αιγαίου, χάρτης της Τουρκικής ΤΡΑΟ για έρευνες, έρευνες 1974 από το «Τσανταρλί» και το 1976 από το «Σισμίκ» ή «Χόρα» - «βυθίσατε το Χόρα» του Ανδρέα… - τουρκική άποψη περί «ειδικής περιπτώσεως» για τα Ελληνικά νησιά στην υφαλοκρηπίδα] . Η «συνεκμετάλλευση» έλεγε ένα πράγμα: να αναλάβει τις – τότε εξαιρετικά δύσκολες, άρα υψηλού κόστους, υποθαλάσσιες έρευνες κάποιο κονσόρτσιουμ, και οι δυο χώρες – Ελλάδα με τα πολλά νησιά, Τουρκία με τον μεγάλο πληθυσμό – να μοιραστούν «με εμπορικά κριτήρια» το παραγόμενο πετρέλαιο.

Εκείνη η συζήτηση δεν αφέθηκε να προχωρήσει: στην Ελλάδα ο κόσμος είχε βγει στον δρόμο, αντι-Δυτικά – ο ίδιος ο Κ. Καραμανλης είχε βγάλει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ – στην Τουρκία προωθούνταν εσωτερικές διεργασίες και «χωνευόταν» η Κύπρος…

Μετά από άλμα τεσσάρων ουσιαστικά δεκαετιών, η πλέον πρόσφατη πράξη του ίδιου δράματος παίχτηκε πριν εβδομάδες όταν η πορεία του πλωτού γεωτρύπανου της ΕΝΙ, Saipem 12000, μπλοκαρίστηκε οριστικά από το Τουρκικό Ναυτικό καθ’ οδόν προς το «Οικόπεδο 3» της Κυπριακής ΑΟΖ. Αφήστε κατά μέρος όλα τα διπλωματικά και τις κινήσεις δυνάμεων – που, τώρα, έχουν βέβαια φέρει την δύναμη κρούσης του IwoJima σε (διαψευδόμενη, πλην πραγματική) διεπαφή/φρούρηση του «Οικοπέδου 10» όπου θα δραστηριοποιηθεί η ExxonMobil, με πρόδρομες εργασίες ήδη του Med Surveyor.

Και δείτε τις τοποθετήσεις μετά την συνάντηση Ιταλίας-Τουρκίας/Αλφανο-Τσαβούσογλου: Ιταλική ανακοίνωση (θυμίζουμε) έλεγε ότι πρέπει να διαφυλαχθούν τα συμφέροντα της ΕΝΙ (απόλυτα λογικό), τα συμφέροντα των δυο κοινοτήτων στην Κύπρο (και αυτό απόλυτα λογικό, άλλωστε είναι και του ΟΗΕ, και των ΗΠΑ και της Κυπριακής Δημοκρατίας, η θέση…) αλλά και «των χωρών της περιοχής. Εδώ, υπήρξε μια καταστροφική σπορά: αποδοχή – κοιτάξτε τον χάρτη! – αυτοτελούς δικαιώματος της Τουρκίας.

Εδώ θέλει μεγάλη περίσκεψη, διότι οι ανακοινώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για δημιουργία Ταμείου κατανομής (υπέρ των δυο κοινοτήτων κλπ.) των πόρων που θα αποκτηθούν από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, αν και πάνε κάποιον καιρό πίσω, ανήκουν στο “too little, too late”. Ήδη η πλευρά Ακκιντζή/Τουρκοκυπρίων διεκδικεί δικαίωμα απόφασης/συμμετοχής στην απόφαση όχι συμμετοχής στην κατανομή των πόρων. Η διεθνής κοινότητα δεν δείχνει να αντιδρά (απόδειξη η Ιταλική στάση), πλην του να εύχεται/ζητά επανέναρξη των συνομιλιών/διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό που έληξαν άδοξα με την προσάραξη στο Crans-Montana. Οπου… έρχεται η προ-απαίτηση των Τουρκοκυπρίων για συνεννόηση στο θέμα των υδρογονανθράκων. Σ’ αυτό δίπλα, εγκαθίσταται η Τουρκική κίνηση (αν προχωρήσει) – διεκδίκηση (αυτή ήδη είναι δεδομένη).

Καθώς λοιπόν η υπόθεση του φυσικού αερίου στην Θάλασσα/Λεκάνη της Λεβαντίνης είναι παιχνίδι για ΠΟΛΥ μεγάλα παιδιά (ούτε η ΕΝΙ, μόνη, «μπορεί») η πρόταση για συνεκμετάλλευση πλησιάζει, ήδη αχνοδιαγράφεται. Και η Ελλάδα, η ίδια, πόσο απέχει;

kontranews