Η Αθήνα hot-spot;

ardin-rixi

της Έφη Λαμπροπούλου

Από το 2015 η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες συνεργάζεται με την ελληνική Κυβέρνηση, δήμους της χώρας, με πρώτο τον Δήμο Αθηναίων, και με ΜΚΟ για τη στέγαση σε διαμερίσματα και την οικονομική στήριξη μέσω προπληρωμένων καρτών όχι μόνο των προσφύγων, αλλά και όλων όσων αιτούνται άσυλο στην Ελλάδα. Το Πρόγραμμα Στέγασης υλοποιείται από την άνοιξη του 2017. Ονομάζεται ESTIA (Στήριξη Έκτακτης Ανάγκης για την Ένταξη και τη Στέγαση) και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της ΕΕ, της οποίας κράτη-μέλη δεν δέχονται όχι μόνο μετανάστες αλλά ούτε και πρόσφυγες.

Οι σημαντικότερες συνεργαζόμενες ΜΚΟ είναι οι Solidarity Now, Praksis, Άρσις, Νόστος, METAdrasi, InterSOS, Save the Children, Γιατροί του Κόσμου, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Samaritan’s Purse, Catholic Relief Services (CRS), FAROS, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Ηλιακτίδα, Welcommon, Σύλλογος Μερίμνης Ανηλίκων και Νέων κ.ά.

Να σημειώσουμε ότι αυτό το πρόγραμμα υφίσταται μόνο στην Ελλάδα.

Η ΥΑ επισημαίνει ότι με το πρόγραμμα ESTIA «η τοπική κοινωνία εμπλουτίζεται  με τη συνύπαρξη με τα νέα μέλη της», ενώ «η τοπική οικονομία ενισχύεται με την ενοικίαση των διαμερισμάτων. Παράλληλα με τις προπληρωμένες κάρτες που τους δίνονται, ενισχύεται η τοπική αγορά προϊόντων και υπηρεσιών».

Η πραγματικότητα όμως είναι ότι οι δήμοι λειτουργούν ως «μεσίτες», είτε καλώντας ιδιοκτήτες που έχουν ήδη βάλει το ακίνητο τους σε μικρές αγγελίες, είτε στέλνοντας συνεργάτες τους και ΜΚΟ να ψάχνουν ενοικιαστήρια σε συγκεκριμένες γειτονιές. Η ειρωνεία είναι ότι στον Δήμο Αθηναίων το πρόγραμμα στέγασης μεταναστών το έχει αναλάβει η Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών (sic).

Στόχος της ΥΑ είναι να στεγάσει 57.583 δικαιούχους. Οι θέσεις που είχε εξασφαλίσει μέχρι τον Μάρτιο 2019 ανέρχονταν στις 25.799, ο δε αριθμός φιλοξενουμένων στα 22.659 άτομα. 57% των διαμερισμάτων προβλέπεται να καλύψει η  Αττική και 20% η Βόρεια Ελλάδα. Ήδη από τον Νοέμβριο του 2017 ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα, Φιλίπ Λεκλέρκ,  είχε απευθύνει αίτημα προς τις ελληνικές αρχές «να επανεξετάσουν την πολιτική τους για τον γεωγραφικό περιορισμό» (ενν. της προέλευσης των ατόμων) και να μεταφέρουν περισσότερους αιτούντες άσυλο από τα νησιά στην ενδοχώρα. Επίσης, είχε προτείνει η μεταφορά στην ενδοχώρα να αφορά «και όσους αιτούντες δεν φαίνεται ότι μπορούν να επιστραφούν στην Τουρκία στο κοντινό μέλλον» (Αυγή, 16/11/ 2017).

Είναι άγνωστο πόσα και που είναι τα διαμερίσματα στην Αθήνα. Ορισμένοι τα υπολογίζουν περί τα 1.300 και μαζί με τον Πειραιά πάνω από 2.000. Η Ύπατη Αρμοστεία δίνει γενικά στατιστικά στοιχεία, χωρίς να αναφέρει στην επίσημη ιστοσελίδα της πόσα διαμερίσματα ή κτίρια διαθέτει σε κάθε περιοχή, πολλώ δε μάλλον ο Δήμος Αθηναίων, ο οποίος αποκρύπτει ότι ακολουθεί την τακτική της υπερσυγκέντρωσης μεταναστών σε ήδη επιβαρυμένες περιοχές από τη δική του πολιτική και την αδιαφορία του Κράτους.

Στην ουσία μιλάμε για εγκατάσταση και όχι μετεγκατάσταση, αφού σύμφωνα με ανακοινώσεις διαφόρων κρατών-μελών της ΕΕ οι μετεγκαταστάσεις έχουν σταματήσει, ενώ οι επιστροφές μεταναστών και αιτούντων άσυλο είναι γεγονός. Η Γερμανία έχει  «παγώσει» από το τέλος του προηγούμενου μήνα (Απρίλιος 2019) την επεξεργασία αιτήσεων για άσυλο που υπέβαλαν πρόσφυγες (και όχι μετανάστες) από τη Συρία, εν αναμονή νέας εξέτασης της κατάστασης ασφαλείας στη χώρα τους.

Να μην ξεχνάμε εξάλλου ότι υπάρχουν καταλήψεις για τη στέγαση μεταναστών, ξενώνες ΜΚΟ και πολλές άλλες υποδομές σίτισης, ιατρο-φαρμακευτικής φροντίδας, σίτισης, παροχής νομικής βοήθειας κ.λπ. Όπως είπε στις 17/4/2019 στην εκπομπή του ΣΚΑΪ  «Ρουά Ματ» ο κ. Παπαγιαννάκης, Αντιδήμαρχος Μεταναστών και Προσφύγων: «Οι καταλήψεις κάποια στιγμή εξυπηρετούσαν και μια κοινωνική ανάγκη, διότι κάλυπταν κενά της Πολιτείας… Συνεχίζουν και τις εξυπηρετούν, διότι δεν έχουν καλυφθεί αυτές οι ανάγκες και αυτές οι ανάγκες θα αυξηθούν… Υπάρχει μια διαδικασία που μεταφέρονται άνθρωποι από τα νησιά και χρειάζονται και άλλες θέσεις φιλοξενίας».

Ποια είναι τα αποτελέσματα της πολιτικής στέγασης του ΔΑ και της ΥΑ;

• Δημιουργία νέου τύπου hot spot στο κέντρο της πόλης.
• Καταβαράθρωση των τιμών των ακινήτων, τα οποία πλέον αγοράζονται από ΜΚΟ ή αλλοδαπούς, χωρίς πόθεν έσχες και για τη «χρυσή βίζα» για να στεγάσουν παράνομους μετανάστες. Το επιχείρημα της Ύπατης Αρμοστείας για τον «εμπλουτισμό» της τοπικής κοινωνίας με τα νέα μέλη καταρρίπτεται, αφού αναγκάζει τους κατοίκους είτε να φύγουν ξεπουλώντας τις περιουσίες τους, ή κάνοντάς τους αόρατους και τη ζωή τους ανυπόφορη.
• Διάλυση της σχολικής εκπαίδευσης με την υπερεκπροσώπηση μεταναστών στα σχολεία της Αθήνας.
• Ολοκληρωτική καταστροφή της εμπορικής και γενικότερα επαγγελματικής δραστηριότητας. Ήδη από το 2011 με την πολιτική του Δήμου έχουν γεμίσει οι περιοχές μίνι μάρκετ και κουρεία Ασιατών και Αφρικανών το ένα δίπλα στο άλλο, καταστήματα κινητών και «τουριστικά» γραφεία. Τα ελληνικά καταστήματα μετρούνται πλέον στα δάχτυλα. Το άλλο επιχείρημα της Ύπατης Αρμοστείας περί ενίσχυσης της τοπικής οικονομίας καταρρίπτεται επίσης, με μία απλή επίσκεψη στις περιοχές όπου έχουν γεμίσει από τα διαμερίσματα που μισθώνει. Εγκατάλειψη, ερήμωση και μόνο συγκεκριμένη επιχειρηματικότητα.
• Υψηλή εγκληματικότητα. Είναι γνωστό στην αστυνομία από το 2011 ότι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες έχουν εξασφαλίσει πολυποίκιλη υποστήριξη και φροντίδα για τους μετανάστες από οργανώσεις και φορείς εγκατεστημένους στο κέντρο της Αθήνας και έχουν αγοράσει ακίνητα με στόχο να δημιουργήσουν «ζώνες επιρροής» στην καρδιά της πόλης, δηλ. να δημιουργήσουν σταδιακά γκέτο ώστε να δυσχεραίνουν την αστυνομική επιτήρηση και να εξασφαλίσουν την ανεμπόδιστη δράση των επιχειρήσεών τους. Δεν είναι τυχαίο ότι το δημοτικό διαμέρισμα που πλήττεται περισσότερο και συστηματικά είναι δίπλα στα Εξάρχεια και κοντά Ομόνοια.

Και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις;

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η υποβάθμιση και αποδιοργάνωση μιας αστικής περιοχής τόσο αρχιτεκτονικά όσο και αισθητικά, δεν είναι μια μεμονωμένη αρνητική κατάσταση, αλλά έχει συνέπειες για τον ευρύτερο κοινωνικό ιστό τροφοδοτώντας την ανομία και την εγκληματικότητα.

Η μεταβολή του κοινωνικού ιστού μιας περιοχής, ο μαρασμός και η παρακμή της απασχόλησε την κοινωνιολογία των πόλεων και την ανθρώπινη οικολογία από τις αρχές του 20ού αιώνα. Το πρώτο μοντέλο το οποίο αναδείχθηκε κλασικό, διατυπώθηκε από τη Σχολή του Σικάγου και έγινε γνωστό ως το «μοντέλο εισβολής-διαδοχής». Αυτό περιέγραψε τις διαδικασίες μεταβολής της σύνθεσης του πληθυσμού σε μια αστική περιοχή, η οποία συνοδεύτηκε από την αλλαγή της χρήσης γης και της εμπορικής δραστηριότητας ή και την αλλαγή στις κύριες δραστηριότητες των κατοίκων της περιοχής. Στην «εισβολή» ένα μέρος από τα δύο θα υποχωρήσει, και αν υποχωρήσουν οι γηγενείς κάτοικοι, αυτοί σιγά-σιγά θα φθίνουν και θα φύγουν από την περιοχή.  Η «διαδοχή» είναι το τέλος της διαδικασίας, όταν η περιοχή έχει αλλάξει εντελώς χαρακτήρα σε σχέση με αυτό που ήταν προηγουμένως.

Αυτό θα γίνει και στην καρδιά της Αθήνας; Mπορούμε να το επιτρέψουμε;