Τι πραγματικά συμβαίνει στην Ουκρανία; Ποιος ο ρόλος Γερμανίας και ΗΠΑ

Νέα Κρήτη

Ειδικού συνεργάτη

 Oι Υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε.συναντώνται  στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν τιμωρητικά μέτρα σε όσους ευθύνονται για την κρίση στην Ουκρανία. Παράλληλα, η Μόσχα καταγγέλει ΄΄απόπειρα πραξικοπήματος΄΄ και εμπλοκή των ακροδεξιών κομμάτων Σβόμποντα και Δεξιά Τάση στα επεισόδια του Κιέβου και εκφράζει φόβους για επανάληψη του σερβικού σεναρίου αποσταθεροποίησης.

Η Ε.Ε. προσπαθεί μετά την διεύρυνση προς ανατολάς να επιβάλλει την ΄΄Ανατολική Σύμπραξη΄΄ κάτω από την πίεση της Γερμανίας και με εμπροσθοφυλακή την Πολωνία και τη Σουηδία. Σε μια ομιλία της την 18 Νοεμβρίου του 2013 η καγκελάριος Μέρκελ απέρριψε τις ρωσικές διεκδικήσεις στη περιοχή και τόνισε ότι οι ανατολικοευρωπαϊκές χώρες πρέπει να ΄΄αποφασίσουν για τον εαυτό τους΄΄. Μέχρι τώρα η Μέρκελ διατηρούσε άριστες με τη Μόσχα αλλά τώρα τη βλέπουμε να μπαίνει σε καθαρό ανταγωνισμό και να πετά το γάντι. Δεν φοβάται να αντιμετωπίσει τη Ρωσία για την ανατολική Ευρώπη. Ήδη έχει επιβάλλει την οικονομική της πολιτική σε όλη την γηραιά ήπειρο, έχει τακτοποιήσει τα του οίκου της στα τραπεζικά της ελλείμματα, έχει συμφωνήσει με τη Γαλλία αφού την κατέβαλε οικονομικά, να συνεργάζεται στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Αφρική και έχει εξασφαλίσει την αμερικανική συγκατάθεση (θα δούμε μέχρι ποιό σημείο) για την ηγεμονική της θέση σαν περιφερειακή δύναμη στην Ευρώπη. Ακόμη και το Ισραήλ έχει προβλήματα με την ηγεμονική πολιτική της Γερμανίας (σύμφωνα με το σημερινό Spiegel), η οποία αλλάζει την παραδοσιακή στάση για στήριξή του και απαιτεί αλλαγή της πολιτικής των εποικισμών στις παλαιστινιακές περιοχές.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Γιανουκόβιτς ανέστειλε την εφαρμογή μιας συμφωνίας συνεργασίας με την Ε.Ε. την 21 Νοεμβρίου 2013. Κάτω απο την πίεση του Πούτιν απο τη μια μεριά και της Μέρκελ από την άλλη προσπαθεί να ισορροπήσει, έχοντας πίσω του ένα λαό διχασμένο, κατά το ήμισυ ρωσόφιλο στο ανατολικό τμήμα και κατά το άλλο ήμισυ δυτικόφιλο στο δυτικό τμήμα.

Ο Πούτιν σχεδιάζει τη δημιουργία της ΄΄Ευρασιατικής Ένωσης΄΄ από το Βλαδιβοστόκ στη Λισσαβώνα και προτείνει την αγορά 15 δις δολ. ουκρανικού χρέους σε διετή ομόλογα και έκπτωση στη τιμή του φυσικού αερίου 3,5 δις ενώ η Μέρκελ προωθεί δυναμικά τη δική της ζώνη επιρροής και μαζί με τη Δύση προτείνει βοήθεια 20 δις μέσω του ΔΝΤ και υπό όρους ΄΄δημοκρατικοποίησης΄΄.

Η Ε.Ε. προσπαθεί να πάρει με το μέρος της τη Γεωργία και την Μολδαβία.

Γιατί όμως τόση βιασύνη; Γιατί η Γερμανία διακινδυνεύει τις ζωτικές σχέσεις της με τη Ρωσία και γιατί οι αμερικανοί ρισκάρουν μια ενίσχυση της προέγγισης Ρωσίας-Κίνας, που πιθανόν θα τους δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα στον Ειρηνικό;

Ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι στη ΄΄Μεγάλη Σκακιέρα΄΄ από το 1997 έγραφε: ΄΄Χωρίς την Ουκρανία, η Ρωσία παύει να είναι ευρασιατική αυτοκρατορία. Χωρίς την Ουκρανία, η Ρωσία μπορεί να συνεχίσει να παλεύει για αυτοκρατορική θέση, αλλά τότε θα γινόταν κυρίως ασιατικό αυτοκρατορικό κράτος, το οποίο θα συρόταν πολύ πιθανόν σε συγκρούσεις που θα το αποδυνάμωναν, με αφυπνισμένους κεντροασιάτες, οι οποίοι θα ήταν γεμάτοι μνησικακία για την απώλεια της πρόσφατα αποκτημένης ανεξαρτησίας τους και θα είχαν την υποστήριξη των αδελφικών ισλαμικών κρατών στο νότο. Αν η Μόσχα ανακτήσει τον έλεγχο της Ουκρανίας, με τον πληθυσμό των 52 εκατ., τους σημαντικούς πλουτοπαραγωγικούς πόρους και την πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα, η Ρωσία θα αποκτήσει τις αναγκαίες προϋποθέσεις για να γίνει ισχυρό αυτοκρατορικό κράτος, που θα ενώνει την Ευρώπη και την Ασία. Αν η Ουκρανία έχανε την ανεξαρτησία της, αυτό θα είχε άμεσες συνέπειες για την Κεντρική Ευρώπη, μετασχηματίζοντας την Πολωνία στον γεωπολιτικό άξονα του ανατολικού συνόρου της ενωμένης Ευρώπης΄΄.

Τι προσπάθησε όμως να κάνει η Γερμανία στη διάρκεια του Β΄Π.Π. στη περιοχή της Ουκρανίας;

Η Γερμανία επιτέθηκε στη Σοβιετική Ένωση την 22 Ιουνίου του 1941. Από τον Σεπτέμβρη του 1941 μέχρι τον Μάρτην του 1944 είχε εγκαταστήσει την Reichskommissariat Ukraine υπο τον διαβόητο E. Koch, ο οποίος δήλωνε ΄΄Είμαστε η ανώτερη φυλή, ακόμη και ο χειρότερος γερμανός εργάτης είναι βιολογικά και φυλετικά χίλιες φορές πιό άξιος απο τους ντόπιους΄΄. Η στρατηγική επιδίωξη του Χίτλερ ήταν να καταστήσει την περιοχή της Ουκρανίας σε μεγάλη ΄΄φάρμα΄΄ για την τροφοδοσία του γερμανικού λαού. Σε σύσκεψη με τον ιδεολογικό υπέυθυνο των ναζί Ρόζενμπεργκ (Δεκ. 1941) αποφάσισαν να εκκαθαρίσουν την περιοχή της Κριμέας και της νότιας Ουκρανίας απο τους Σλάβους, Εβραίους, να την προσαρτήσουν απευθείας στο Ράϊχ με το όνομα Gotenland και να την εποικίσουν με Γερμανούς εποίκους. Στο πλαίσιο αυτό έκαναν μαζικές σφαγές. Παράλληλα, μετονόμασαν πόλεις της περιοχής όπως η Συμφερούπολη σε Gotenburg και η Σεβαστούπολη σε Theodorichshafen. Στο έργο αυτό βοηθήθηκαν από μέρος του ουκρανικού λαού κύρια της δυτικής πλευράς (Λβιβ) όπου ζούσαν και 400.000 γερμανοί (Γαλικία). Στη περιοχή συγκροτήθηκε και η 12η μεραρχία SS, με 70.000 ντόπιους, η οποία αποδεκατίσθηκε απο τους σοβιετικούς αφού περικυκλώθηκε τον Μάρτη του 1944 στη μάχη του Brondi.

Τι προσπαθεί να κάνει η Γερμανία σήμερα;

Η Γερμανία αφού μεταπολεμικά απόλαυσε την δυτική ασφάλεια, τη δυτική οικονομική βοήθεια και ανασυγκροτήθηκε αλλά και προσποιήθηκε ότι είναι θύμα του ξένου προς τον γερμανικό λαό ναζισμού, της επεκτατικής πολιτικής της ΕΣΣΔ αλλά και ότι ανέχθηκε τα συμμαχικά στρατεύματα στο έδαφός της, τώρα νοιώθει ότι έχει αποκτήσει την αυτοπεποίθηση ώστε όπως γράφει ο Ν. Κοτζιάς στο ΄΄Ελλάδα-αποικία χρέους΄΄, ΄΄με την ενοποίησή της η Γερμανία άλλαξε εκ νέου τη συνείδηση των κυρίαρχών της τάξεων και ομάδων. Δεν είναι μόνο ότι απέκτησαν μια χώρα με μεγαλύτερη ισχύ, όπως παλιότερα. Απέκτησαν, επιπλέον, και τη δυνατότητα να παρέμβουν σε όλη εκείνη την περιοχή που παλιά ήταν γερμανόφωνη, απο την Πράγα μέχρι τις παλιές χανσενικές πόλεις στις τρείς χώρες της Βαλτικής. Απέκτησαν και πάλι αυλόγυρο που τους έδωσε τη δυνατότητα να ξεφύγουν ως ένα βαθμό απο τα ευρωπαϊκά δεσμά και τις δομές της ισότητας ανάμεσα στα κράτη μέλη της Ένωσης΄΄.

Προσπαθεί λοιπόν να αποκτήσει ΄΄αυλόγυρο΄΄ ή αλλιώς ζωτικό χώρο (lebensraum). Όσο κι αν τους ενοχλεί αυτός ο όρος του ναζισμού. Με κέντρο τις χώρες της ΄΄μεσευρώπης΄΄ (mitteleuropa) προσπαθούν να εξασφαλίσουν ΄΄φάρμες΄΄ όπως η Ουκρανία, ενεργειακούς και τουριστικούς προορισμούς όπως η Ελλάδα και παράλληλα περισφίγγουν τη Ρωσία για να την καταστήσουν μόνο ασιατική δύναμη.

Και οι ΗΠΑ;

Οι αμερικανοί αρέσκονται στην περίσφυξη της Ρωσίας και την προσέλκυση της Ουκρανίας στη δυτική σφαίρα επιρροής αλλά δεν παύουν να είναι προβληματισμένοι. Πρώτον για την ενδυνάμωση της Γερμανίας, η οποία αυτές τις μέρες ανακοίνωσε μέσω του ΥΠΕΞ της ότι θα ενισχύσει τη στρατικοποίησή της και δεύτερο γιατι η ασιατοποίηση της Ρωσίας μπορεί να την σπρώξει σε μεγαλύτερη σύνδεση με την Κίνα και έτσι θα δυσκολευτεί η εξωτερική πολιτική Ομπάμα, που έχει σαν επίκεντρο την Άπω Ανατολή.

Είναι αλήθεια, ότι τα γεγονότα εξελίσσονται με μεγάλη ταχύτητα και όλες οι παράμετροι δεν έχουν αποκαλυφθεί. Οφείλαμε όμως παρά το ρίσκο που εμπεριέχεται να επισημάνουμε την ιστορία της περιοχής και τις κυριότερες διεθνείς τάσεις. Ελπίζουμε ότι τελικά θα πρυτανεύσει η λογική και ο διάλογος και όχι η συγκρουσιακή αντίληψη.