Αναδημοσιεύτηκε από την ΕΛευθερη Λαικη Αντιστασιακη Συσπειρωση
Του Κώστα Λαπαβίτσα
Άρθρο στην Guardian, 6.9.12
Τo Σύνταγμα ήταν ασυνήθιστα ήσυχο: καταστήματα κλειστά, οι άνθρωποι
που με μισή καρδιά έκαναν ψώνια, τα ΜΑΤ παντού. Στην ατμόσφαιρα
πλανιόταν η προσδοκία πως κάτι απαίσιο θα συνέβαινε. Και ιδού, στην
πλατεία Μοναστηρακίου, μερικές εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα, μια ομάδα
νεαρών ανδρών επιτέθηκαν σε ιδιοκτήτη καταστήματος, ένα ακόμα βίαιο
επεισόδιο σε μια πόλη που μοιάζει με πυριτιδαποθήκη.
Ο κύριος ένοχος για την αποσύνθεση της κοινωνικής γαλήνης
είναι η οικονομική πολιτική που προέρχεται από τις Βρυξέλλες και το
Βερολίνο.Το 2009-10 η τρόικα – η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Διεθνές
Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα – έκρινε ότι η
Ελλάδα είχε ένα πρόβλημα δημοσίου ελλείμματος και χρεών που οφείλονται
σε σπατάλες, στη διαφθορά και τη φοροδιαφυγή. Πρόσφεραν δάνεια διάσωσης
με αντάλλαγμα τις περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, την αύξηση των φόρων
και τη μείωση των μισθών.Διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις έχουν επιβάλει
με μεγάλη προθυμία λιτότητα , με αποτέλεσμα μια μεγάλη συρρίκνωση του
ελλείμματος – ίσως ακόμη και το 8% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2012.
Το πρόβλημα ήταν ότι η λιτότητα δεν θα μπορούσε να έχει ως συνήθως
συνοδευτεί με υποτίμηση του νομίσματος, αφού η χώρα παραμένει μέλος της
ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης. Έτσι η πίεση της προσαρμογής
κατευθύνθηκε προς το εσωτερικό της χώρας προκαλώντας μια άνευ
προηγουμένου κατάθλιψη – το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 4,5% το 2010, 7% το
2011 και κατά πάσα πιθανότητα κατά 7% το 2012. Η ανεργία έχει εκτοξευθεί
και μια ανθρωπιστική κρίση έχει αναδειχθεί σε αστικά κέντρα.Οι “Γιατροί
του Κόσμου” εκτιμούν ότι για τους τελευταίους αρκετούς μήνες η
πλειοψηφία των “πελατών τους” ήταν άποροι Έλληνες και όχι μετανάστες. Το
απόθεμα σε φάρμακευτικό υλικό είναι σήμερα πολύ χαμηλό, και τα
διευθυντικά στελέχη τους δεν έχουν ιδέα για το πώς θα αντιμετωπίσουν
αυτό το χειμώνα.
Αλλά θα πρέπει να το αντιμετωπίσουν, επειδή η τρόικα απαιτεί τώρα μια
περαιτέρω περίοδο λιτότητας με περικοπές των σχεδόν 12 δισ. € για να
δημιουργηθεί ένα μεγάλο πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού και να
αρχίσει να μειώνεται το ελληνικό δημόσιο χρέος από το 2014.Απελπισμένη
για να παραμείνει στην ΟΝΕ, η ελληνική κυβέρνηση έχει συμφωνήσει να
μειώσει τις συντάξεις, τα εφάπαξ ποσά συνταξιοδότησης, τους μισθούς του
δημόσιου τομέα, τις κοινωνικές και τις στρατιωτικές δαπάνες. Η
επακόλουθη μείωση της συνολικής ζήτησης σημαίνει ύφεση που θα συνεχιστεί το επόμενο έτος, με την επίσημη ανεργία να φτάσει ίσως ακόμη και το
30%. Το 2013 θα υπάρχουν άνθρωποι στην Αθήνα που δεν θα έχουν
να φάνε. Η τραγωδία είναι ότι ο πόνος θα είναι για το τίποτα καθώς τα
νέα μέτρα λιτότητας πιθανότατα θα αποτύχουν. Η τρόικα και πάλι υποτιμά
το βάθος της επερχόμενης ύφεσης, και, συνεπώς την απώλεια των εσόδων και
την αύξηση των δαπανών για την ανεργία. Το Ελληνικό δημόσιο χρέος, εν
τω μεταξύ, παραμένει εντελώς απαράδεκτο. Είναι πολύ πιθανό ότι περαιτέρω
μέτρα λιτότητας θα απαιτηθούν και το 2013 και παραπέρα.
Η ρίζα αυτών των κακών πολιτικών οικονομίας είναι μια εσφαλμένη
ερμηνεία των αιτιών της κρίσης. Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι το ίδιο με
της Πορτογαλίας και της Ισπανίας : μια εσφαλμένη νομισματική ένωση που
έχει χωρίσει την Ευρώπη σε κέντρο και περιφέρεια. Η περιφερειακή
ανταγωνιστικότητα έχει καταστραφεί, και η περιφέρεια έχει συσσωρεύσει
τεράστια ιδιωτικά και δημόσια χρέη – που οφείλονται σε τράπεζες της
Ευρωζώνης – και τα οποία πιθανώς να μην αποπληρωθούν ποτέ.
Οι τράπεζες βρίσκονται στο επίκεντρο της κρίσης της ευρωζώνης και όχι τα κράτη.
Η λύση θα ήταν να κλείσουν οι κακές τράπεζες και να δημιουργηθούν
υγιείς σε όλη την Ευρώπη. Αλλά αυτό θα σήμαινε πως γερμανοί και γάλλοι
φορολογούμενοι θα επιβαρύνονταν με το κόστος της αναδιάρθρωσης των
Ιταλικών και Ισπανικών τραπεζών , πράγμα αδύνατο να συμβεί.Έτσι ,κατά τη
διάρκεια των τριών τελευταίων ετών, τα εθνικά τραπεζικά συστήματα έχουν
τη δυνατότητα να “συμπαρασύρουν” μαζί τους τα δικά τους εθνικά κράτη :
οι τράπεζες έχουν στηριχθεί στις δικές τους χώρες για να διασωθούν και
τα κράτη έχουν στηριχθεί στις δικές τους τράπεζες να δανειστούν. Το
αποτέλεσμα ήταν ο κατακερματισμός των τραπεζών της ευρωζώνης, που
παράγουν τεράστιες αποκλίσεις των επιτοκίων μεταξύ των χωρών μελών. Η
νομισματική ένωση καταρρέει εκ των έσω.
Σήμερα, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Mario Draghi προσπάθησε να σταματήσει τη
σήψη με την υπόσχεση να αγοράσει απεριόριστα ποσά των βραχυπρόθεσμου
δημόσιου χρέους από τα κράτη που δέχθηκαν τα προγράμματα λιτότητας.
Στόχος του ήταν να συμπιέσει τα επιτόκια και να αντιστρέψει τον
κατακερματισμό των τραπεζών, αλλά το πολύ πολύ θα είναι μια
βραχυπρόθεσμη ανακουφιση. Οι τράπεζες χρειάζονται αναδιάρθρωση και η
περιφερειακή ανταγωνιστικότητα πρέπει να αποκατασταθεί μέσω ενός
επενδυτικού προγράμματος για την αύξηση της παραγωγικότητας της
εργασίας. Αντ ‘αυτού, η ΕΕ επέλεξε ως κύριο όπλο τις περικοπές στο
κόστος εργασίας. Για την περιφέρεια αυτή σημαίνει υψηλή ανεργία και
χαμηλή ανάπτυξη, για την ευρωζώνη σημαίνει πως μια διάλυση είναι πιο
πιθανή.
Για την Ελλάδα, όπου οι πολιτικές της ΕΕ πιο έντονα αισθητές, οι
συνέπειες είναι φοβερές. Η χώρα θα γίνει μια φτωχή, γερασμένη,
δυσλειτουργική και άσχετη γωνία της Ευρώπης. Η αγοραστική δύναμη των
μισθωτών μειώθηκε κατά 23% το 2010-11, και όμως η χώρα συνεχίζει την
πτώση της στους πίνακες ανταγωνιστικότητας. Μένουν αμετακίνητοι και η
τρόικα εισήγειται την επιστροφή στην εβδομάδα των έξι εργάσιμων ημερών
και την πραγματική επιμήκυνση της εργάσιμης ημέρας. Φαίνεται αναπόφευκτο
να υπάρξουν αναταραχές και αντι-κοινωνική συμπεριφορά.
Οι ελίτ στην Ελλάδα φοβούνται μια έξοδο από το ευρώ και έτσι
συναινούν στις απαιτήσεις της τρόικας, ελπίζοντας να κερδίσουν χρόνο
ώσπου να έχει επιτευχθεί μια συνολική διευθέτηση στην ευρωζώνη.Αλλά οι
χρυσές ημέρες της ανάπτυξης της ευρωζώνης με γνώμονα την πίστωση έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Ακόμα και αν δε συμβεί μια κατάρρευση της Ευρωζώνης θα είναι ήδη πολύ αργά για την Ελλάδα. Για να ξαναφτιάξει την οικονομία και την κοινωνία της , η χώρα πρέπει να χροεκωπήσει και την φύγει από τη νομισματική ένωση. Θα ακολουθήσει μια ριζική αλλαγή πολιτικής. Τότε μόνο θα μπορεί να υπάρξει κάτι που θα μοιάζει σε κανονική ζωή στην πλατεία Συντάγματος.
Ακολουθεί το πρωτότυπο κείμενο στα Αγγλικά
Άρθρο στην Guardian, 6.9.12
Απόδοση στα ελληνικά για την ΕΛ.Λ.Α.Σ : N.K.
Η κόπωση σε μια χώρα της οποίας οι ηγέτες προσπαθούν
απελπισμένοι για να αποφευχθεί η έξοδος του ευρώ θα
οδηγήσει σε φτώχεια και σοβαρή δυσλειτουργία
Την περασμένη εβδομάδα ήμουν στην Αθήνα και πήρα το μετρό στην πλατεία Συντάγματος. Όπως και πολλοί Έλληνες που προέρχονται από τα βόρεια της χώρας, έχω ανάμεικτα συναισθήματα προς την πρωτεύουσα. Εμείς οι βόρειοι δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, αλλά απολαμβάνουμε κρυφά τη μυρωδιά του γιασεμιού -την πραγματική μυρωδιά της Αθήνας. Αλλά αυτή τη φορά ο αέρας μύριζε μπαρούτι.
 |
| Έλληνες αστυνομικοί σε σύγκρουση με τα ΜΑΤ στην Αθήνα, κατά τη διάρκεια μιας διαμαρτυρίας. Φωτογραφία: Γιάννης Μπεχράκης / Reuters |
Το πρόβλημα ήταν ότι η λιτότητα δεν θα μπορούσε να έχει ως συνήθως
συνοδευτεί με υποτίμηση του νομίσματος, αφού η χώρα παραμένει μέλος της
ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης. Έτσι η πίεση της προσαρμογής
κατευθύνθηκε προς το εσωτερικό της χώρας προκαλώντας μια άνευ
προηγουμένου κατάθλιψη – το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 4,5% το 2010, 7% το
2011 και κατά πάσα πιθανότητα κατά 7% το 2012. Η ανεργία έχει εκτοξευθεί
και μια ανθρωπιστική κρίση έχει αναδειχθεί σε αστικά κέντρα.Οι “Γιατροί
του Κόσμου” εκτιμούν ότι για τους τελευταίους αρκετούς μήνες η
πλειοψηφία των “πελατών τους” ήταν άποροι Έλληνες και όχι μετανάστες. Το
απόθεμα σε φάρμακευτικό υλικό είναι σήμερα πολύ χαμηλό, και τα
διευθυντικά στελέχη τους δεν έχουν ιδέα για το πώς θα αντιμετωπίσουν
αυτό το χειμώνα.
Αλλά θα πρέπει να το αντιμετωπίσουν, επειδή η τρόικα απαιτεί τώρα μια
περαιτέρω περίοδο λιτότητας με περικοπές των σχεδόν 12 δισ. € για να
δημιουργηθεί ένα μεγάλο πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού και να
αρχίσει να μειώνεται το ελληνικό δημόσιο χρέος από το 2014.Απελπισμένη
για να παραμείνει στην ΟΝΕ, η ελληνική κυβέρνηση έχει συμφωνήσει να
μειώσει τις συντάξεις, τα εφάπαξ ποσά συνταξιοδότησης, τους μισθούς του
δημόσιου τομέα, τις κοινωνικές και τις στρατιωτικές δαπάνες. Η
επακόλουθη μείωση της συνολικής ζήτησης σημαίνει ύφεση που θα συνεχιστεί το επόμενο έτος, με την επίσημη ανεργία να φτάσει ίσως ακόμη και το
30%. Το 2013 θα υπάρχουν άνθρωποι στην Αθήνα που δεν θα έχουν
να φάνε. Η τραγωδία είναι ότι ο πόνος θα είναι για το τίποτα καθώς τα
νέα μέτρα λιτότητας πιθανότατα θα αποτύχουν. Η τρόικα και πάλι υποτιμά
το βάθος της επερχόμενης ύφεσης, και, συνεπώς την απώλεια των εσόδων και
την αύξηση των δαπανών για την ανεργία. Το Ελληνικό δημόσιο χρέος, εν
τω μεταξύ, παραμένει εντελώς απαράδεκτο. Είναι πολύ πιθανό ότι περαιτέρω
μέτρα λιτότητας θα απαιτηθούν και το 2013 και παραπέρα.
Η ρίζα αυτών των κακών πολιτικών οικονομίας είναι μια εσφαλμένη
ερμηνεία των αιτιών της κρίσης. Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι το ίδιο με
της Πορτογαλίας και της Ισπανίας : μια εσφαλμένη νομισματική ένωση που
έχει χωρίσει την Ευρώπη σε κέντρο και περιφέρεια. Η περιφερειακή
ανταγωνιστικότητα έχει καταστραφεί, και η περιφέρεια έχει συσσωρεύσει
τεράστια ιδιωτικά και δημόσια χρέη – που οφείλονται σε τράπεζες της
Ευρωζώνης – και τα οποία πιθανώς να μην αποπληρωθούν ποτέ.
Οι τράπεζες βρίσκονται στο επίκεντρο της κρίσης της ευρωζώνης και όχι τα κράτη.
Η λύση θα ήταν να κλείσουν οι κακές τράπεζες και να δημιουργηθούν
υγιείς σε όλη την Ευρώπη. Αλλά αυτό θα σήμαινε πως γερμανοί και γάλλοι
φορολογούμενοι θα επιβαρύνονταν με το κόστος της αναδιάρθρωσης των
Ιταλικών και Ισπανικών τραπεζών , πράγμα αδύνατο να συμβεί.Έτσι ,κατά τη
διάρκεια των τριών τελευταίων ετών, τα εθνικά τραπεζικά συστήματα έχουν
τη δυνατότητα να “συμπαρασύρουν” μαζί τους τα δικά τους εθνικά κράτη :
οι τράπεζες έχουν στηριχθεί στις δικές τους χώρες για να διασωθούν και
τα κράτη έχουν στηριχθεί στις δικές τους τράπεζες να δανειστούν. Το
αποτέλεσμα ήταν ο κατακερματισμός των τραπεζών της ευρωζώνης, που
παράγουν τεράστιες αποκλίσεις των επιτοκίων μεταξύ των χωρών μελών. Η
νομισματική ένωση καταρρέει εκ των έσω.
Σήμερα, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Mario Draghi προσπάθησε να σταματήσει τη
σήψη με την υπόσχεση να αγοράσει απεριόριστα ποσά των βραχυπρόθεσμου
δημόσιου χρέους από τα κράτη που δέχθηκαν τα προγράμματα λιτότητας.
Στόχος του ήταν να συμπιέσει τα επιτόκια και να αντιστρέψει τον
κατακερματισμό των τραπεζών, αλλά το πολύ πολύ θα είναι μια
βραχυπρόθεσμη ανακουφιση. Οι τράπεζες χρειάζονται αναδιάρθρωση και η
περιφερειακή ανταγωνιστικότητα πρέπει να αποκατασταθεί μέσω ενός
επενδυτικού προγράμματος για την αύξηση της παραγωγικότητας της
εργασίας. Αντ ‘αυτού, η ΕΕ επέλεξε ως κύριο όπλο τις περικοπές στο
κόστος εργασίας. Για την περιφέρεια αυτή σημαίνει υψηλή ανεργία και
χαμηλή ανάπτυξη, για την ευρωζώνη σημαίνει πως μια διάλυση είναι πιο
πιθανή.
Για την Ελλάδα, όπου οι πολιτικές της ΕΕ πιο έντονα αισθητές, οι
συνέπειες είναι φοβερές. Η χώρα θα γίνει μια φτωχή, γερασμένη,
δυσλειτουργική και άσχετη γωνία της Ευρώπης. Η αγοραστική δύναμη των
μισθωτών μειώθηκε κατά 23% το 2010-11, και όμως η χώρα συνεχίζει την
πτώση της στους πίνακες ανταγωνιστικότητας. Μένουν αμετακίνητοι και η
τρόικα εισήγειται την επιστροφή στην εβδομάδα των έξι εργάσιμων ημερών
και την πραγματική επιμήκυνση της εργάσιμης ημέρας. Φαίνεται αναπόφευκτο
να υπάρξουν αναταραχές και αντι-κοινωνική συμπεριφορά.
Οι ελίτ στην Ελλάδα φοβούνται μια έξοδο από το ευρώ και έτσι
συναινούν στις απαιτήσεις της τρόικας, ελπίζοντας να κερδίσουν χρόνο
ώσπου να έχει επιτευχθεί μια συνολική διευθέτηση στην ευρωζώνη.Αλλά οι
χρυσές ημέρες της ανάπτυξης της ευρωζώνης με γνώμονα την πίστωση έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Ακόμα και αν δε συμβεί μια κατάρρευση της Ευρωζώνης θα είναι ήδη πολύ αργά για την Ελλάδα. Για να ξαναφτιάξει την οικονομία και την κοινωνία της , η χώρα πρέπει να χροεκωπήσει και την φύγει από τη νομισματική ένωση. Θα ακολουθήσει μια ριζική αλλαγή πολιτικής. Τότε μόνο θα μπορεί να υπάρξει κάτι που θα μοιάζει σε κανονική ζωή στην πλατεία Συντάγματος.
Ακολουθεί το πρωτότυπο κείμενο στα Αγγλικά
Greece is being blown away by the Brussels and Berlin blunderbuss
The strain on a country whose rulers are desperate to avoid a euro exit will lead it to poverty and disfunctionality
Last week I was in Athens and took the metro to Syntagma Square. Like
many northern Greeks, I have mixed feelings towards the capital.
Northerners do not like to admit it, but we secretly enjoy the smell of
jasmine – the true scent of Athens. But this time the air smelt of
cordite.
Syntagma was abnormally quiet: shops shut, people halfheartedly shopping, riot police everywhere. The atmosphere crackled with the expectation of something sinister about to happen. And lo, in Monastiraki Square, afew hundred yards away, agroup of young men attacked a shop owner; just another violent episode in a city resembling a tinderbox.
The prime culprit for the disintegrating social order is the economic policy emanating from Brussels and Berlin. In 2009-10 the troika – the European Union, International Monetary Fund and European Central Bank – judged that Greece had a problem of public deficits and debts due to profligacy, corruption and tax avoidance. They offered bailout loans in exchange for cuts to public spending, higher taxes, and reduced wages. Successive Greek governments have imposed austerity with alacrity, delivering a vast contraction of the deficit – perhaps even 8% of GDP by the end of 2012.
The trouble was that austerity could not have its usual accompaniment of currency devaluation, since the country remained a member of the European monetary union. The pressure of adjustment thus turned inward, causing an unprecedented depression – GDP has contracted by 4.5% in 2010, 7% in 2011 and probably 7% in 2012. Unemployment has rocketed, and a humanitarian crisis has emerged in urban centres. The NGO Médecins du Monde estimates that for the past several months the majority of its clients have been destitute Greeks rather than immigrants. Its medicine stockpile is currently running very low, and its managers have no idea how they will cope this winter.
But cope they must, because the troika is now demanding a further bout of austerity – cuts of nearly €12bn to create a large primary budget surplus and to start reducing Greek public debt by 2014. Desperate to remain in the EMU, the Greek government has agreed to slash pensions, retirement lump sums, public sector wages, social expenditure and military spending. The ensuing reduction in aggregate demand means recession will continue next year, with official unemployment perhaps even reaching 30%. In 2013 there will be people in Athens who will not have enough to eat. The tragedy is that the pain will be for nothing as the fresh austerity will probably fail. The troika is yet again underestimating the depth of the oncoming recession, and thus the loss of revenue and the higher unemployment expenditure. Greek public debt, meanwhile, remains completely unsustainable. It is very likely that further austerity measures will be demanded in 2013 and beyond.
At the root of this bad economics is a misreading of the causes of the crisis. Greece’s problem is the same as Portugal’s and Spain’s: a flawed monetary union that has split Europe into core and periphery. Peripheral competitiveness has been destroyed, and the periphery has accumulated vast private and public debts – owed to eurozone banks – which will probably never be repaid.
Banks are at the epicentre of the eurozone crisis, not states. The solution would have been to shut down bad banks and create healthy ones across Europe. But this would have meant German and French taxpayers bearing the costs of restructuring Italian and Spanish banks: an impossibility. Thus, national banking systems have been allowed to drift closer to their own nation states during the past three years: banks have relied on their own states to be rescued, and states have relied on their own banks to borrow. The result has been the fragmentation of eurozone banking, producing enormous divergences in interest rates among member countries. The monetary union is collapsing from within.
Today, ECB president Mario Draghi tried to stop the rot by promising to buy unlimited amounts of short-term public debt from states that accepted austerity programmes. His aim was to compress interest rates and reverse the fragmentation of banking, but it will be a short-term palliative at most. Banks need restructuring, and peripheral competitiveness needs to be restored through an investment programme to raise the productivity of labour. Instead, the EU has opted for the blunderbuss of cuts to labour costs. For the periphery this means high unemployment and low growth; for the eurozone it means a break-up is more likely.
For Greece, where EU policies are most sharply felt, the implications are dreadful. The country will become a poor, aging, dysfunctional and irrelevant corner of Europe.The purchasing power of wage earners fell by 23% in 2010-11, and yet the country continues to slide down the competitiveness tables. Nothing daunted, the troika is now going as far as proposing the return of the six-day week and the actual lengthening of the working day. Labour unrest and anti-social behaviour seem inevitable.
Greece’s ruling elite fear a euro exit and so will acquiesce to the troika’s demands, hoping to buy time until an overall eurozone settlement is reached. But the balmy days of credit-driven eurozone growth are gone for good. Even if a eurozone collapse is avoided, it will be too late for Greece. To put its economy and society together again, the country must default and exit the monetary union. Profound political change will follow. Some semblance of normality might then return to Syntagma Square.
Syntagma was abnormally quiet: shops shut, people halfheartedly shopping, riot police everywhere. The atmosphere crackled with the expectation of something sinister about to happen. And lo, in Monastiraki Square, afew hundred yards away, agroup of young men attacked a shop owner; just another violent episode in a city resembling a tinderbox.
The prime culprit for the disintegrating social order is the economic policy emanating from Brussels and Berlin. In 2009-10 the troika – the European Union, International Monetary Fund and European Central Bank – judged that Greece had a problem of public deficits and debts due to profligacy, corruption and tax avoidance. They offered bailout loans in exchange for cuts to public spending, higher taxes, and reduced wages. Successive Greek governments have imposed austerity with alacrity, delivering a vast contraction of the deficit – perhaps even 8% of GDP by the end of 2012.
The trouble was that austerity could not have its usual accompaniment of currency devaluation, since the country remained a member of the European monetary union. The pressure of adjustment thus turned inward, causing an unprecedented depression – GDP has contracted by 4.5% in 2010, 7% in 2011 and probably 7% in 2012. Unemployment has rocketed, and a humanitarian crisis has emerged in urban centres. The NGO Médecins du Monde estimates that for the past several months the majority of its clients have been destitute Greeks rather than immigrants. Its medicine stockpile is currently running very low, and its managers have no idea how they will cope this winter.
But cope they must, because the troika is now demanding a further bout of austerity – cuts of nearly €12bn to create a large primary budget surplus and to start reducing Greek public debt by 2014. Desperate to remain in the EMU, the Greek government has agreed to slash pensions, retirement lump sums, public sector wages, social expenditure and military spending. The ensuing reduction in aggregate demand means recession will continue next year, with official unemployment perhaps even reaching 30%. In 2013 there will be people in Athens who will not have enough to eat. The tragedy is that the pain will be for nothing as the fresh austerity will probably fail. The troika is yet again underestimating the depth of the oncoming recession, and thus the loss of revenue and the higher unemployment expenditure. Greek public debt, meanwhile, remains completely unsustainable. It is very likely that further austerity measures will be demanded in 2013 and beyond.
At the root of this bad economics is a misreading of the causes of the crisis. Greece’s problem is the same as Portugal’s and Spain’s: a flawed monetary union that has split Europe into core and periphery. Peripheral competitiveness has been destroyed, and the periphery has accumulated vast private and public debts – owed to eurozone banks – which will probably never be repaid.
Banks are at the epicentre of the eurozone crisis, not states. The solution would have been to shut down bad banks and create healthy ones across Europe. But this would have meant German and French taxpayers bearing the costs of restructuring Italian and Spanish banks: an impossibility. Thus, national banking systems have been allowed to drift closer to their own nation states during the past three years: banks have relied on their own states to be rescued, and states have relied on their own banks to borrow. The result has been the fragmentation of eurozone banking, producing enormous divergences in interest rates among member countries. The monetary union is collapsing from within.
Today, ECB president Mario Draghi tried to stop the rot by promising to buy unlimited amounts of short-term public debt from states that accepted austerity programmes. His aim was to compress interest rates and reverse the fragmentation of banking, but it will be a short-term palliative at most. Banks need restructuring, and peripheral competitiveness needs to be restored through an investment programme to raise the productivity of labour. Instead, the EU has opted for the blunderbuss of cuts to labour costs. For the periphery this means high unemployment and low growth; for the eurozone it means a break-up is more likely.
For Greece, where EU policies are most sharply felt, the implications are dreadful. The country will become a poor, aging, dysfunctional and irrelevant corner of Europe.The purchasing power of wage earners fell by 23% in 2010-11, and yet the country continues to slide down the competitiveness tables. Nothing daunted, the troika is now going as far as proposing the return of the six-day week and the actual lengthening of the working day. Labour unrest and anti-social behaviour seem inevitable.
Greece’s ruling elite fear a euro exit and so will acquiesce to the troika’s demands, hoping to buy time until an overall eurozone settlement is reached. But the balmy days of credit-driven eurozone growth are gone for good. Even if a eurozone collapse is avoided, it will be too late for Greece. To put its economy and society together again, the country must default and exit the monetary union. Profound political change will follow. Some semblance of normality might then return to Syntagma Square.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου