Κλιμακώνεται το ελληνικό δράμα.

του Κώστα Μελά

1.

Η κυβέρνηση Σαμαρά οριστικοποιεί τα μέτρα του «πακέτου» των 11,9 δισ. ευρώ για τη διετία 2013-2014  σύμφωνα με τις επιταγές αλλά και  την καθοδήγηση της τρόικας. Αυτό μεταφράζεται ότι η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει με βάση τις αντιλήψεις της τρόικας να λάβει άμεσα περιοριστικά μέτρα, τα οποία θα πρέπει να είναι «ποιοτικώς ορθά» , δηλαδή να  έχουν μόνιμο χαρακτήρα  και όχι  «ποιοτικώς αμφιλεγόμενα», δηλαδή μέτρα που δεν θα έχουν άμεσα και διαρκή αποτελέσματα.  Στην περίπτωση που  θα μπορέσουν να  υπάρξουν τέτοια μέτρα , δηλαδή «αμφιλεγόμενα ποιοτικά»(κάτι το εντελώς φυσιολογικό) το ύψος τους πρέπει να είναι πολλαπλάσια του επιδιωκόμενου αποτελέσματος. Άλλωστε η μέχρι σήμερα ακολουθούμενη πολιτική είχε αυτό τον χαρακτήρα . Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Υπουργείου Οικονομικών , ήδη έχουν επιβληθεί μέτρα (2010-2012)  στον ελληνικό λαό της τάξης των 49 δισ. ευρώ ή 22,6 % του ΑΕΠ  . Το πιθανότερο είναι τα μέτρα να ανέλθουν στο ύψος των 54 δις ευρώ ή το 24,9% μέχρι το τέλος του 2012 αν τηρηθεί επακριβώς το πρόγραμμα του Μνημονίου 2. Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα είναι για τα έτη 2010 -2011 , περίοδο που έχουμε τα στοιχεία  ,ανέρχεται : μείωση στο  πρωτογενές  έλλειμμα κατά 19464 εκ ευρώ . Στο γενικό έλλειμμα το αποτέλεσμα είναι της τάξεως των 16538 εκ ευρώ. Για το 2012 προβλέπεται μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος κατά 2,5 δις ευρώ  και στο γενικό έλλειμμα περίπου 3,2 δις ευρώ.

 Έτσι, η απόδοση των μέτρων το 2010 ήταν 49% (ελήφθησαν συνολικά περιοριστικά μέτρα ύψους 23,5 δισ. για μείωση του ελλείμματος κατά 11,7 δισ.), για το 2011 η απόδοση της προσαρμογής είναι 35% (μέτρα 22 δισ. για μείωση του ελλείμματος κατά 7,5 δισ.), ενώ για το 2012 η απόδοση θα είναι μόλις 22,5% (μέτρα 9,3 δισ. για μείωση του ελλείμματος κατά 2,1 δισ.). Απλά αναφέρουμε ότι το Μνημόνιο της Ιρλανδίας έχει να επιδείξει πολύ καλύτερες αποδόσεις προσαρμογής: 63% την πρώτη χρονιά, 82% τη δεύτερη χρονιά και 68% την τρίτη χρονιά. Η έλλειψη αποτελεσματικότητας που εμπεριέχεται στο οικονομικό πρόγραμμα είναι πασιφανής και από αυτή την οπτική. Συγχρόνως  δείχνει με αρκετή σαφήνεια ότι ακόμα και αυτό  το πρόγραμμα είχε συνταχθεί με διαφορετικό τρόπο και τα μέτρα είχαν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα οι συνέπειες στην κοινωνία θα ήταν  πολύ  λιγότερο επώδυνες. Τώρα αν σε όλα τα παραπάνω συνυπολογίσουμε  τα νέα μέτρα ύψους 11,8 δισ. ευρώ τα οποία αντιστοιχούν στο 5,5% του ΑΕΠ,  αυξάνονται οι συνολικές απώλειες  της κοινωνίας αλλά και της οικονομίας (διότι τα ποσά αποσύρονται από το εισοδηματικό κύκλωμα)  από τις περικοπές και την φοροεπιδρομή  σε 60,8 δισ. ευρώ, ή 28,1% του ΑΕΠ. Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα υπολογίζεται σε περίπου 25 δις ευρώ.

2.

Παρά το διεθνές «μορατόριουμ» δηλώσεων κατά της Ελλάδας που ισχύει εδώ και σχεδόν έναν μήνα για λόγους μάλλον άσχετους προς την πραγματική κατάσταση της χώρας, η εικόνα που διαμορφώνεται διεθνώς για την Ελλάδα επιδεινώνεται διαρκώς. 

Μπορεί οι ευρωπαίοι πολιτικοί να μην προβαίνουν πλέον σε δηλώσεις , όμως εξακολουθούν να υπάρχουν οι οικονομικές αναλύσεις οι οποίες ούτε μια στιγμή δεν έχουν σταματήσει να κυκλοφορούν και μάλιστα όλες να είναι επιβαρυντικές για τις προοπτικές του οικονομικού προγράμματος που εφαρμόζεται εδώ και τρία χρόνια στην ελληνική οικονομία . Η ευφορία που υπήρξε(;) στα κυβερνητικά κλιμάκια μετά το ταξίδι  Σαμαρά στην Εσπερία έχει μετατραπεί σχεδόν σε απόγνωση με την διαμορφούμενη πραγματικότητα.  Σε όλους πλέον είναι γνωστό ότι ,εκ παραλλήλου η ηγεσία της τρόικας, κυρίως δε οι εκπρόσωποι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), έχει ατύπως ενημερώσει το υπουργείο Οικονομικών ότι με βάση τις ως σήμερα δεσμεύσεις της ελληνικής πλευράς δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να χαρακτηρίσουν το δημόσιο χρέος της χώρας βιώσιμο με χρονικό ορίζοντα το 2020. Αυτό  για λόγους που δεν έχουν να κάνουν με τα νέα μέτρα των 11,8 δις τα οποία θεωρούν δεδομένο ότι θα εφαρμοστούν αλλά με μια σειρά άλλων οικονομικών μεταβλητών  οι οποίες είναι ουσιαστικές για την θετική έκβαση του εγχειρήματος. Συγκεκριμένα πρόκειται για τη μεγέθυνση του ΑΕΠ , την δυνατότητα δημιουργίας συνεχούς ,διαχρονικά , πρωτογενούς πλεονάσματος , τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις . Οι συγκεκριμένες μεταβλητές δεν υπόκεινται στον άμεσο έλεγχο των ασκούντων την οικονομική πολιτική , δεν λειτουργούν υπό διαταγές δηλαδή όπως τα περιοριστικά μέτρα της τρόικας, αλλά υπό προϋποθέσεις και σε βάθος χρόνου δεδομένου ότι  αποτελούν μέρος δημιουργικής διαδικασίας ανόρθωσης της οικονομίας.   Συνεπώς το μεγάλο πρόβλημα είναι το πώς θα χαρακτηριστεί στην έκθεση της τρόικας το ζήτημα του ελληνικού δημοσίου χρέους. Και αυτό διότι αν το ΔΝΤ,  χαρακτηρίσει το ελληνικό χρέος μη βιώσιμο θα πρέπει να διακοπούν αυτομάτως οι χρηματοδοτήσεις προς την Ελλάδα, από τη μεριά του ΔΝΤ βέβαια , με όσα εφιαλτικά αυτό θα συνεπαγόταν τόσο για την ελληνική όσο και για την παγκόσμια οικονομία, η οποία κάθε άλλο παρά ανεπηρέαστη θα έμενε από μια μείζονα κρίση στη ζώνη του ευρώ. Εκτός αν η ΕΕ και η ΕΚΤ αναλάβουν το χρηματοδοτικό κενό είτε με νέο χρηματοδοτικό πακέτο είτε με «κούρεμα» των δανείων που έχουν χορηγήσει στην Ελλάδα με το πρώτο πακέτο οι Ευρωπαϊκές Χώρες είτε με κούρεμα των ελληνικών ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ. Εδώ αρχίζουν μια σειρά νέων προβλημάτων που οδηγούν σε κλιμάκωση του ελληνικού δράματος.

Όμως όλοι γνωρίζουμε και συνεπώς και  οι εκπρόσωποι της τρόικας  (αν δεν έχουν λάβει ατύπως εντολή) ότι ως τις εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ θα πρέπει να αποφύγουν οποιαδήποτε κίνηση που θα μπορούσε να δημιουργήσει ανησυχίες ως προς τις προοπτικές της παγκόσμιας (άρα και της αμερικανικής) οικονομίας. Συγχρόνως οι αδηφάγες αγορές έχουν  αρχίσει να αδημονούν κάτι που απαιτεί γρήγορες αποφάσεις , ο χρόνος είναι χρήμα.

Από τον Νοέμβριο και μετά πάντως τα πράγματα θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα το σενάριο είναι ένα , μοναδικό και πολύ δύσκολο,  και έχει να κάνει  με την βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους : θα αρχίσουν συζητήσεις για το τι μπορεί να γίνει ώστε να καταστεί εκ νέου το ελληνικό δημόσιο χρέος βιώσιμο για να παραμείνει η Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ. Εδώ θα έχουμε πολιτικές συγκρούσεις μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωπαίων.  Οι εξελίξεις είναι δύσκολες να προβλεφθούν . Θεωρώ πάντως ότι  για το ζήτημα θα βρεθεί  μια λύση διότι αυτό επιβάλει η κατάσταση που επικρατεί στην Ευρωζώνη και ειδικά η κατάσταση στην Ισπανία και στην Ιταλία.   Η ελληνική περίοδος των παθών θα συνεχισθεί όσο δεν λαμβάνονται ριζικές αποφάσεις για την γενικότερη ευρωπαϊκή κατάσταση. Εννοείται ότι δεν αφορούν  μόνο στις χώρες που έχουν προβλήματα χρέους αλλά και για εκείνες που παρουσιάζουν υπέρμετρα πλεονάσματα. Για να επανέλθουμε τώρα στα ελληνικά ζητήματα θα πρέπει να σκεφτούμε  τι θα γίνει με την δόση των 31,5 δις ευρώ. Νομίζω ότι και εδώ  θα επιχειρηθεί μια μεσοβέζική λύση .  Το πιθανότερο είναι να δοθεί εκείνο το ποσό που χρειάζεται για την κάλυψη των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας  και πιθανά ένα μέρος του ποσού που πηγαίνει για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.      

3.

Είναι απολύτως βέβαιον ότι τα μέτρα θα δοκιμάσουν τις αντοχές του πολιτικού συστήματος και της ίδιας της κοινωνίας, γιατί είναι, σχεδόν στο σύνολό τους, εξαιρετικά σκληρά και οριζόντια και πρωτίστως αναποτελεσματικά  διότι παρά τα όσα υποστηρίζονται δεν εμπεριέχονται σε αυτά εγγενείς αναπτυξιακές διαστάσεις.

Οι αρχηγοί των κυβερνητικών κομμάτων κινούνται σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που περιέγραφαν στους πολίτες προκειμένου να εξασφαλίσουν την ψήφο τους. Η στροφή αυτή   που πραγματοποίησαν αναμένεται να ενισχύσει την κρίση αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος Από την πλευρά τους, οι πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με έναν ολοένα μεγαλύτερο λογαριασμό, που δοκιμάζει τις αντοχές όσων δεν έχουν ενταχθεί στα όλο και ενισχυόμενα κυκλώματα  της παραοικονομίας ή δεν έχουν διεθνοποιήσει έγκαιρα τις οικονομικές δραστηριότητες και τα περιουσιακά τους στοιχεία.

Πηγή kostasmelas.gr