Η ποσοτική χαλάρωση θα ήταν σωστή και για την Ευρώπη

sofokleous10

Όταν άκουσα την είδηση ​​του ενός ακόμη γύρου ποσοτικής χαλάρωσης στις ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, η πρώτη σκέψη μου ήταν ότι ο Mario Draghi θα έπρεπε να κάνει το ίδιο. Αντ 'αυτού, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επέλεξε ένα πρόγραμμα υπό όρους αγοράς ομολόγων με αβέβαιη ημερομηνία έναρξης. Εν τω μεταξύ, η παραπαίουσα οικονομία της ευρωζώνης χρειάζεται μια πολύ πιο αποφασιστική νομισματική ώθηση, και τη χρειάζεται αυτή τη στιγμή.

Προς το παρόν, η διαδικασία επίλυσης της κρίσης της ευρωζώνης θεωρείται καλή, επειδή κανένα από τα δυνητικά ατυχήματα αυτού του μήνα δε συνέβη. Το γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο έχει θέσει εαυτόν έξω από την εξίσωση. Καλά ξεμπερδέματα. Οι ολλανδοί ψηφοφόροι επανεξέλεξαν κυβέρνηση και απέρριψαν το δέλεαρ της λαϊκιστικής προπαγάνδας. Ο κ. Draghi έκανε ό, τι αναμενόταν. Ενώ η οικονομική κατάσταση στα κράτη-μέλη χειροτερεύει, οι διαμορφωτές της πολιτικής φαίνονται να είναι αισιόδοξοι σα να ήταν μεθυσμένοι. Δεν είχαν τόση πολλή τύχη για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το Πρόγραμμα Συνολικών Νομισματικών συναλλαγών της ΕΚΤ τους έδωσε ένα διάλειμμα.

Αλλά το πρόβλημα είναι ήδη υπάρχον και μπορεί να καταστρέψει γρήγορα την αξιοπιστία του OMT (Outright Monetary Transactions). Ο Mariano Rajoy εξακολουθεί να στέλνει συγκεχυμένα και αντικρουόμενα μηνύματα σχετικά με το αν η Μαδρίτη θα αιτηθεί συμμετοχή στο πρόγραμμα. Η ΕΚΤ το έκανε εύκολο για τον ισπανό πρωθυπουργό. Για να επιλεγεί για το OMT, το μόνο που η ισπανική κυβέρνηση χρειάζεται να κάνει είναι να υποβάλει αίτηση για τη λεγόμενη Ενισχυμένη Γραμμή Πιστωτικών Όρων - ένα μινιμαλιστικό πρόγραμμα με περιορισμένες προϋποθέσεις. Ο Mario Monti, πρωθυπουργός της Ιταλίας, δήλωσε ότι η Ρώμη δεν θα υποβάλλει αίτηση για το πρόγραμμα πριν από την εκλογή του. Έχω ακούσει ανώτερο στέλεχος της ΕΕ να παραδέχεται ανοιχτά ότι ίσως κανείς δεν θα υποβάλλει αίτηση και η ΕΚΤ μπορεί να μη χρειαστεί ποτέ να αγοράσει ούτε ένα ομόλογο. Αν η ψυχολογία της αγοράς είναι αρκετά θετική, ότι το επιχείρημα ισχύει, τα ζητήματα μπορεί να επιλυθούν από μόνα τους.

Έτσι, θέλουν πραγματικά να κάνουν το OMT να μοιάζει με ένα φτηνό τέχνασμα εμπιστοσύνης; Δεν πιστεύω ότι αυτό ήταν ποτέ πρόθεση του κ. Draghi, αλλά αν συνδέσεις ένα πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ με μια πολιτική διαδικασία, αυτό μπορεί να έχει μια μη προμελετημένη συνέπεια. Όταν η Jyrki Katainen, η φινλανδή πρωθυπουργός, επισκέφθηκε την περασμένη εβδομάδα τη Μαδρίτη, κανείς δεν είχε την εντύπωση ότι βιαζόταν να πιέσει τον κ. Rajoy για μια διάσωση. Η Καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, επίσης δε δείχνει να βιάζεται. Σε πολιτικό επίπεδο, είναι πιο εύκολο για εκείνη να μην χρειαστεί να ζητήσει από το κοινοβούλιο να ψηφίσει για ένα ισπανικό πρόγραμμα. Για τον κ. Rajoy, είναι πιο εύκολο να μην χρειαστεί να δεχτεί τους όρους που θέτει η Bundestag.

Ο κ. Monti θέλει να μείνει στην ιστορία ως ο άνθρωπος που έσωσε την Ιταλία,όχι αυτός που ικέτεψε τις Βρυξέλλες για χρήματα. Υπάρχουν καλοί πολιτικοί λόγοι που αποτρέπουν τους εκλεγμένους πολιτικούς από την εφαρμογή του OMT - αλλά χωρίς να έχει ζητηθεί, το OMT δε μπορεί να γίνει αποτελεσματικό. Και δεν υπάρχει τρόπος ο κ. Draghi να μπορέσει να αναγκάσει τις κυβερνήσεις να δράσουν.

Το κύριο μάθημα που έχω αποκομίσει από τη διαδικασία επίλυσης της κρίσης είναι ότι δεν μπορεί ποτέ να υπερεκτιμάται ο εφησυχασμός των ευρωπαϊκών φορέων χάραξης πολιτικής. Η αντίληψη ότι το OMT επαρκεί από μόνο του μέσα από κάποια μαγική επίδραση εμπιστοσύνης, μου θυμίζει αυτό που συνέβη αφού η ΕΚΤ ξεκίνησε το πρόγραμμα ρευστότητάς της το περασμένο έτος. Αυτό, επίσης, ακολουθήθηκε από μια επιβράδυνση στη λήψη πολιτικών αποφάσεων. Περίμενα το ίδιο να συμβεί και με το OMT τελικά, αλλά όχι και τόσο γρήγορα.

Ας υποθέσουμε τώρα ότι κάνω λάθος και ότι ο κ. Rajoy και ο κ. Monti και οι δύο έχουν αναλαμπή στις επόμενες δύο εβδομάδες και υποβάλλουν αίτηση για το OMT, υποκείμενοι σε κάποιες εξωτερικώς θεσμοθετημένες προϋποθέσεις. Τι θα κάνει η ΕΚΤ, όταν μια νεοεκλεγείσα ιταλική κυβέρνηση αναλάβει καθήκοντα το επόμενο έτος, και αποφασίσει να τροποποιήσει τη μεταρρυθμιστική διαδικασία λίγο, όπως οι Έλληνες έκαναν πρόσφατα; Μπορεί η ΕΚΤ πραγματικά να επικυρώσει την Ιταλία, διακινδυνεύοντας την οικονομική κατάρρευση της και, ενδεχομένως, μια κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ευρώπη;

Δεδομένου ότι οι απαντήσεις στο ερώτημα αυτό είναι τόσο προφανείς, σίγουρα πρέπει να υπάρχει ένα κίνητρο για τους ψηφοφόρους και τους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους να μπλοφάρουν τον κ. Draghi, ή τουλάχιστον να τον ωθήσουν στα όρια.

Έτσι, ανάθεμα αν το OMT λειτουργήσει και ανάθεμα επίσης αν δε λειτουργήσει. Ο κ. Draghi είχε δίκιο στο βασικό επιχείρημα του - ότι η ΕΚΤ πρέπει να επισκευάσει τους σπασμένους νομισματικούς μηχανισμούς μετάδοσης. Γιατί λοιπόν να μην κάνουμε ό,τι έκαναν οι Αμερικανοί: αρχίζουμε να αγοράζουμε εταιρικά ομόλογα και άλλους τίτλους σταθερού επιτοκίου, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζικών ομολόγων, άμεσα. Αντί για ένα σύνθετο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων υπό όρους, η ΕΚΤ θα έπρεπε να παρέχει μια ευρεία νομισματική ώθηση. Και ενώ δεν πιστεύω ότι μια άλλη μείωση των επιτοκίων θα κάνει μεγάλη διαφορά, δεν υπάρχει λόγος ούτε να καθυστερήσει.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ευρωζώνη τώρα δεν είναι ένα δικαστήριο ή μια εκλογή, αλλά μια ραγδαία επιδείνωση της οικονομίας. Η παγκόσμια ζήτηση επιβραδύνεται, το ευρώ ενισχύεται έναντι του δολαρίου, η δημοσιονομική πολιτική είναι φιλοκυκλική. Ένα πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα ήταν το καλύτερο μέτρο - και ίσως το μοναδικό - για να σταματήσει μια αυτοτροφοδοτούμενη κρίση.