Της Νατάσας Στασινού
Το Φινλανδικό πείραμα για το καθολικό βασικό εισόδημα ολοκληρώθηκε και μάλλον απέτυχε, σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, αφού έδωσε στους δικαιούχους του «ευτυχία», αλλά όχι «επιτυχία». Ωστόσο οι υποστηρικτές του μέτρου επισημαίνουν πως δεν ήταν η ιδέα που έφταιγε, αλλά η προβληματική εφαρμογή της. Το επίδομα δόθηκε μόνο σε ανέργους και δεν συνοδεύθηκε από κατάργηση του επιδόματος ανεργίας. Η κυβέρνηση δεν τόλμησε και έτσι περιόρισε αντί να ενισχύσει τα κίνητρα, λένε. Τι ακριβώς συνέβη όμως;
Από τον Ιανούαριο του 2017 έως τον Δεκέμβριο του 2018, 2.000 άνεργοι Φινλανδοί ελάμβαναν στους λογαριασμούς τους το ποσό των 560 ευρώ. Η ιδέα ήταν πως παρέχοντάς τους ένα δίχτυ ασφαλείας, το κράτος τους έδινε την ευκαιρία να αναζητήσουν ενεργά για μία δουλειά, ακόμη και εάν αυτή εντασσόταν στη λεγόμενη gig οικονομία, δεν αφορούσε δηλαδή μία μόνιμη θέση με πλήρη εργασιακά δικαιώματα.
Με το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα η Φινλανδία έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα, που δοκίμαζε την ιδέα του καθολικού ή άνευ όρων βασικού εισοδήματος (Universal Basic Income- UBI). Tο σχεδιασμό και την εφαρμογή του ανέλαβε το Kela, o φινλανδικός οργανισμός κοινωνικής ασφάλισης. Ωστόσο αυτό που εφάρμοσε η Φινλανδία δεν είναι στην πραγματικότητα το UBI.
Το καθολικό βασικό εισόδημα υποτίθεται δίδεται σε όλους όσους έχουν την ιδιότητα του πολίτη (με παράλληλη περικοπή άλλων επιδομάτων), ανεξάρτητα από το εάν είναι άνεργοι ή απασχολούμενοι και από το ποιες είναι οι ετήσιες απολαβές τους ή η αξία περιουσιακών στοιχείων τους. Πρόκειται για ένα επίπεδο πόρων στοιχειώδους διαβίωσης, το οποίο έχει ως στόχο να πολεμσει τη φτώχεια και να ενισχύσει τα κίνητρα για απασχόληση.
Στην Φινλανδία δόθηκε μόνο σε ορισμένους ανέργους με κλήρωση. Θα συνέχιζαν να το λαμβάνουν ακόμη και εάν έβρισκαν σε αυτό το διάστημα απασχόληση και αυτό ήταν πράγματι ένα ισχυρό κίνητρο. Ωστόσο είχαν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να αιτούνται επιδόματος ανεργίας και αυτό για πολλούς εξ αυτών αποδείχθηκε ισχυρότερο αντικίνητρο. Δεν υπήρχε άλλωστε ένας παράλληλος υποστηρικτικός μηχανισμός, ώστε να δίνεται σαφή κατεύθυνση στους δικαιούχους για τις ευκαιρίες που έχουν στην αγορά εργασίας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, που έγινε τηλεφωνικά (και με τους ερευνητές να παραδέχονται ότι τα ποσοστά ανταπόκρισης ήταν χαμηλά), το 55% των ανθρώπων που έλαβαν το UBI χαρακτήρισαν καλή ή πολύ καλή την κατάσταση της υγείας τους, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για όσους συμμετείχαν στο πείραμα λαμβάνοντας όχι το UBI, αλλά τα παραδοασιακά επιδόματα του κράτους πρόνοιας ήταν 46%. Επίσης οι δικαιούχοι του βασικού εισοδήματος ανέφεραν ότι μειώθηκε αισθητά το άγχος τους.
Οι δικαιούχοι του UBI εργάστηκαν κατά μέσο όρο 49,67 ημέρες το 2017, ενώ εκείνοι των παραδοσιακών επιδομάτων 49,25 ημέρες. Με λίγα λόγια δεν υπήρξαν ουσιαστικές διαφορές ούτε στα επίπεδα απασχόλησης ούτε στα επίπεδα εισοδήματος, αλλά η διαφορά ήταν αισθητή στα επίπεδα «ευημερίας».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ιδέα δεν είναι καθόλου νέα. Είχε περιγραφεί πριν από πέντε... αιώνες, το 1516, στην Ουτοπία του Thomas More. Τότε ήταν στη σφαίρα του ονείρου ακόμη. Το 1797 ο Thomas Paine σε ενδελεχή μελέτη, που δημοσίευσε, πρότεινε η κυβέρνηση να προσφέρει σε όλους το ποσό των 15 στερλινών ετησίως, με αντάλλαγμα την κοινωνική συναίνεση στο θέμα των δικαιωμάτων ιδιωτικής περιουσίας. Ωστόσο οι κυβερνήσεις ανά την Ευρώπη δεν εξέτασαν ποτέ την ιδέα σοβαρά.
Ναυτεμπορική
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου