Μισάνθρωποι και παλιάνθρωποι

Από την έντυπη έκδοση της Ναυτεμπορικής

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη

ktzor@naftemporiki.gr

«Μισώ τους μεν γιατί είν’ αισχροί, καθάρματα μεγάλα/ τους δε γιατί με τους αισχρούς τα πάνε μέλι γάλα/ και δεν αισθάνονται γι’ αυτούς το ρωμαλέο μένος/ που πρέπει στους ενάρετους να εγείρει ο διεφθαρμένος./ Ακραίο παράδειγμα ανοχής το φέρσιμο του κόσμου/ σ’ εκείνον τον παλιάνθρωπο που βγήκε αντίδικός μου./ Πίσω απ’ το προσωπείο του βλέπεις τον απατεώνα/ η πολιτεία του γνωστή σε τούτο τον αιώνα. [...] Μ’ επίθετα ατιμωτικά όλοι αν γι’ αυτόν μιλάνε,/ κανείς δε θα βρεθεί ποτέ υπέρμαχός του να ‘ναι/ πες τον αχρείο, ποταπό, κακούργο, κατεργάρη, / ναι σου απαντούν, το μέρος του κανένας δε θα πάρει. / Ωστόσο τα σαλόνια τους ανοίγουν στον αγύρτη,/ τον δέχονται όλοι γελαστοί αντί να βάλουν σύρτη./ Κι αν κάποια θέση διεκδικεί, στις ίντριγκες ξεφτέρι!/ Τον πιο άξιο, τον πιο τίμιο να φάει θα καταφέρει./ Α, διάβολε, θανάσιμες πληγές με τυραννάνε/ γιατί όλοι με τους άτιμους σχέσεις κυρίων κρατάνε./ Ε, κι ώρες ώρες μου ‘ρχεται, θέλω να φύγω πέρα,/ σε μια ερημιά, κι ανθρώπινο να μη μυρίζω αέρα». («Ο Μισάνθρωπος» του Μολιέρου, μετάφραση Χρύσα Προκοπάκη.)

«Όλοι με τους άτιμους σχέσεις κυρίων κρατάνε». Όλοι; Αρκετοί μπορεί να μη μιλάνε για τη διάβρωση, τη χυδαιότητα, την υποκρισία, τα ύποπτα συμφέροντα και τον αμοραλισμό, τη ζαχαρένια τους να μη χαλάνε.

Όχι, όμως και ο Αλσέστ, της καλής κοινωνίας, που απεχθάνεται την υποκρισία. Είναι απόλυτος. Για τα ήθη και τα τρωτά ο Μισάνθρωπος δεν σιωπά. Κρίνει αυστηρά, από το μέτρο ξεφεύγει κάθε φορά. Προσκολλημένος στην άκαμπτη αρετή. Έχει εμμονή με την ηθική, που στις μέρες του μοιάζει γραφική. Πόσοι από τον ζήλο, το πάθος και την αδιαλλαξία δεν καταντούν και σήμερα ονόματα γελοία;

Ένας ακραίος, που άκρη δεν βγάζει, μα δεν αλλάζει; Οι αξίες του είναι απόλυτες και μοναδική διέξοδος είναι η έξοδος από την κοινωνία. Ένας περιθωριακός; Ένας αλαζόνας ρομαντικός, που δεν ενδίδει στην εποχή;

Ένας ασυγκράτητος, που από την απέχθεια για την κόπρο του Αυγεία, γίνεται φαρσοκωμωδία; Ένας αθεράπευτα ειλικρινής, που γίνεται και αγενής; Ο κόσμος δεν εχάθη, όμως, με τέτοια λάθη. Αλλά είναι τ’ αγκάθι.  

Ναυτεμπορική