Το ρίσκο του Τσίπρα στο ΥΠΕΞ*

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου

Πολλοί – και η Ν.Δ. – επισημαίνουν το παράδοξο της αποχώρησης του δημιουργού της συμφωνίας των Πρεσπών από την κυβέρνηση και την παραμονή του βασικού ενδοκυβερνητικού πολέμιού της. Ορθή η παρατήρηση, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι σε λίγο καιρό αυτή η συμφωνία θα υφίσταται, θα έχει κυρωθεί από την ΠΓΔΜ και θα πρέπει να έρθει στην ελληνική Βουλή. Είναι όμως βέβαιο ότι αυτό θα συμβεί;

Αυτή η αβεβαιότητα συνιστά το πρώτο ρίσκο που αναλαμβάνει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παίρνοντας πάνω του, μετά την παραίτηση Κοτζιά, το υπουργείο Εξωτερικών και ταυτοχρόνως την ευθύνη για την κύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών. Η οποία, παρεμπιπτόντως, βρίσκεται κυριολεκτικά στον αέρα ύστερα και από τη χθεσινή αποχώρηση του VMRO από τη Βουλή της ΠΓΔΜ: και να ήθελαν κάποιοι βουλευτές του να την ψηφίσουν, τώρα δεν θα είναι καν παρόντες. Συνεπώς η γειτονική χώρα θα πάει σε εκλογές, από τις οποίες είναι άγνωστο τι θα προκύψει. Άρα το μέλλον της συμφωνίας είναι τουλάχιστον θολό.

Αυτό ωστόσο δεν είναι το μόνο πολιτικό ρίσκο που αναλαμβάνει ο πρωθυπουργός. Εξ ίσου εκρηκτική ενδέχεται να γίνει η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο με επίκεντρο τους σχεδιασμούς για την ΑΟΖ με την Αίγυπτο, τις ενεργειακές έρευνες της Κύπρου και τις τουρκικές προθέσεις να παρεμποδίσει εμπράκτως (στρατιωτικά) κάθε κίνηση ή εξέλιξη που αναβαθμίζει την ελληνική και κυπριακή παρουσία στην περιοχή ή, έστω, τη θωρακίζει από τον απροκάλυπτο τουρκικό επεκτατισμό.

Υπάρχουν κι άλλες εκκρεμότητες, όπως η διαπραγμάτευση με την Αλβανία, επίσης για την ΑΟΖ, βρίσκεται ένα κλικ πριν από την κατάληξη, αλλά οι βαλκανικές εξελίξεις είναι άγνωστο αν θα το επιτρέψουν.

Το δυσκολότερο όμως παιχνίδι – αν εξαιρέσουμε βεβαίως τα προβλήματα με την Τουρκία – είναι αυτό που αφορά τις σχέσεις με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Με τους υπερατλαντικούς συμμάχους το σκηνικό ήταν σχετικά καθαρό: οι σχέσεις ΗΠΑ - Ρωσίας ήταν εντελώς ψυχρές και εμείς, υπό την υπερατλαντική πίεση, δίναμε στους Αμερικανούς σχεδόν ό,τι ζητούσαν με την ελπίδα ότι θα τους έχουμε πλάι μας στα ελληνοτουρκικά.

Η απελευθέρωση του Αμερικανού πάστορα Μπράνσον από τον Ερντογάν δημιουργεί νέες απορίες για το μέλλον των αμερικανοτουρκικών σχέσεων και τη θέση μας στο σχετικό «τρίγωνο».

Αλλά και η προοπτική των ελληνορωσικών σχέσεων δεν είναι σαφής ύστερα από την κλιμάκωση επί θητείας Κοτζιά.

Το πρόβλημα με τα θέματα εξωτερικής πολιτικής είναι ότι σπανίως αποφέρουν πολιτικά οφέλη όταν υπάρχει ηρεμία και πρόοδος. Αποβαίνουν όμως καταστροφικά όταν όλα στραβώσουν. Αυτό ακριβώς είναι το ρίσκο του Τσίπρα.

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 2043 στις 18-10-2018